Centrale Raad van Beroep, 17-01-2023, ECLI:NL:CRVB:2023:93, 19 / 4924 PW

Appellant 1 ontving sinds 1 januari 2012 bijstand, laatstelijk op grond van de Participatiewet, naar de norm voor een alleenstaande. Appellant 1 is van 18 mei 2015 tot 1 november 2016 in dienst geweest bij [zorginstelling] (zorginstelling). De inkomsten die appellant 1 uit deze dienstbetrekking ontving, heeft het college in mindering gebracht op de bijstand. De arbeidsovereenkomst van appellant 1 met de zorginstelling is op 1 november 2016 geëindigd. Uit de salarisstroken die appellant nadien aan het college heeft overgelegd, bleek dat appellant in november 2016 een nabetaling van de zorginstelling heeft ontvangen, bestaande uit vakantiegeld, eindejaarsuitkering over 2016 en uitbetaling van niet opgenomen vakantiedagen (nabetaling).

Bij besluit van 20 december 2016, na bezwaar gehandhaafd bij besluit van 1 maart 2017, heeft het college de door appellant 1 ontvangen nabetaling verrekend met de bijstand. Bij uitspraak van 2 februari 2018 heeft de rechtbank het beroep tegen het besluit van 1 maart 2017 ongegrond verklaard. Bij uitspraak van 8 januari 2019, ECLI:NL:CRVB:2019:29, heeft de Raad de uitspraak van 2 februari 2018 vernietigd en, voor zover hier van belang, bepaald dat het college een nieuw besluit op bezwaar neemt voor zover het de nabetaling van de eindejaarsuitkering over de periode van januari tot en met 30 april 2016 betreft en het college veroordeeld in de proceskosten van appellant 1 tot een bedrag van € 3.072,-.

Ter uitvoering van de uitspraak van de Raad van 8 januari 2019 heeft het college op 30 januari 2019 een nieuw besluit op bezwaar genomen (bestreden besluit). Bij het bestreden besluit heeft het college de door appellant 1 ontvangen nabetaling van de eindejaarsuitkering over de periode van januari tot en met april 2016 van hem teruggevorderd tot een bedrag van € 74,42 en meegedeeld dat het college de wettelijke rente over dit na te betalen bedrag zal vergoeden. Tevens heeft het college meegedeeld dat appellant 1 nog bericht zal ontvangen over de uitbetaling van de proceskostenvergoeding van € 3.072,- waartoe de Raad het college heeft veroordeeld.

Bij besluit van 31 januari 2019 heeft het college het bedrag van € 3.072,- op grond van artikel 60a van de PW verrekend met een openstaande vordering op appellant 1. Bij uitspraak van 6 oktober 2020, ECLI:NL:CRVB:2020:2396, in een ander geschil tussen appellant 1 en het college, heeft de Raad het besluit van 31 januari 2019 op grond van de artikelen 6:19 en 6:24 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) mede bij de beoordeling betrokken en, voor zover van belang, geoordeeld dat het college bevoegd was tot verrekening van het bedrag van € 3.072,- over te gaan.

Bij de aangevallen uitspraak 1 heeft de rechtbank het beroep van appellant 1 tegen het bestreden besluit niet-ontvankelijk verklaard. Hiertoe heeft de rechtbank het volgende overwogen, waarbij voor eiser appellant 1 en voor verweerder het college moet worden gelezen:

Bij de aangevallen uitspraak 2 heeft de rechtbank ook het beroep van appellant 2 tegen het bestreden besluit niet-ontvankelijk verklaard. Hiertoe heeft de rechtbank het volgende overwogen, waarbij voor eiser appellant 2 en voor verweerder het college moet worden gelezen:

3. In de hoger beroepen hebben appellanten zich, onder verwijzing naar de gronden in beroep, op het standpunt gesteld dat het college ten tijde van het bestreden besluit reeds tot verrekening was overgegaan, maar daarover in het bestreden besluit ten onrechte niets heeft vermeld.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

De gronden die appellanten in hoger beroep hebben aangevoerd, zijn een herhaling van wat appellanten in beroep hebben aangevoerd. De rechtbank is gemotiveerd op die gronden ingegaan. Appellanten hebben geen redenen aangevoerd waarom de gemotiveerde weerlegging van die gronden in de aangevallen uitspraken onjuist dan wel onvolledig zou zijn. De Raad kan zich geheel vinden in de oordelen van de rechtbank en in de overwegingen, zoals onder 2.1 en 2.2 weergegeven, waarop die oordelen rusten.

Uit 4.1 volgt dat de hoger beroepen niet slagen, zodat de aangevallen uitspraken moeten worden bevestigd.

De redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM vangt aan op het moment dat er een geschil is tussen het bestuursorgaan en de betrokkene. Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens markeert de aanvang van de redelijke termijn op “the date on which the action was instituted” (onder meer het arrest van 29 mei 1986, nr. 9384/81, inzake Deumeland tegen Duitsland, ECLI:CE:ECHR:1986:0529JUD000938481). Doorgaans is dit op het moment waarop een bezwaarschrift wordt ingediend tegen het primaire besluit. Zie de uitspraak van de Raad van 13 maart 2008, ECLI:NL:CRVB:2008:BC7537.

De redelijke termijn is voor een procedure in drie instanties in zaken zoals deze in beginsel niet overschreden als die procedure in haar geheel niet langer dan vier jaar heeft geduurd (CRvB 26 januari 2009, ECLI:NL:CRVB:2009:BH1009). De behandeling van het bezwaar mag ten hoogste een half jaar, de behandeling van het beroep ten hoogste anderhalf jaar en de behandeling van het hoger beroep ten hoogste twee jaar duren, terwijl doorgaans geen sprake is van een te lange behandelingsduur in de rechterlijke fase in haar geheel als deze niet meer dan drie en een half jaar heeft geduurd. De omstandigheden van het geval kunnen aanleiding geven een langere behandelingsduur te rechtvaardigen.

De Raad volgt appellant 1 niet in zijn standpunt dat de redelijke termijn is aangevangen op de datum van de ontvangst door het college van het bezwaarschrift tegen het besluit van 20 december 2016. De procedure die toen is aangevangen, is namelijk geëindigd met de uitspraak van de Raad van 8 januari 2019. Weliswaar heeft appellant 1 beroep ingesteld tegen het ter uitvoering van die uitspraak genomen bestreden besluit, maar het beroep richt zich niet tegen de terugvordering van de nabetaalde eindejaarsuitkering, maar uitsluitend tegen de mededeling dat appellant 1 nog bericht zal ontvangen over de uitbetaling van de proceskostenvergoeding van € 3.072,-, waartoe de Raad het college heeft veroordeeld. Die mededeling staat op zichzelf en maakt geen onderdeel uit van wat het college heeft besloten ter uitvoering van de uitspraak van 8 januari 2019. Daarom moet de indiening van het namens appellant 1 ingediende beroepschrift tegen het bestreden besluit worden beschouwd als de aanvang van een nieuw geschil tussen appellant 1 en het college en niet als de voortzetting van het geschil dat is aangevangen met het bezwaarschrift tegen het besluit van 20 december 2016. In de zaak van appellant 1 is de redelijke termijn dus aangevangen op 4 februari 2019, de datum waarop de rechtbank het beroepschrift van appellant 1 tegen het bestreden besluit heeft ontvangen. Vanaf 4 februari 2019 tot de datum van deze uitspraak, zijn bijna vier jaar verstreken. De Raad ziet geen aanleiding de redelijke termijn voor deze procedure op langer dan drie en een half jaar te stellen. De redelijke termijn is dan ook met ruim vijf maanden overschreden. Aan appellant 1 zal daarom een schadevergoeding van € 500,- worden toegekend, te betalen door de Staat.

Het verzoek van appellant 2 om schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het EVRM wordt eveneens toegewezen. Op 4 februari 2019 heeft het college het beroepsschrift van appellant 2 tegen het besluit van 30 januari 2019 ontvangen. Daarmee is de redelijke termijn voor appellant 2 aangevangen. Zoals in 5.3 al is overwogen, is op de datum van deze uitspraak de termijn van drie en een half jaar met ruim vijf maanden overschreden. Aan appellant 2 wordt ook een schadevergoeding toegekend van € 500,-, te betalen door de Staat.