Centrale Raad van Beroep, 27-02-2024, ECLI:NL:CRVB:2024:410, 21/3108 PW

Appellant was gehuwd met A. A is op [datum overlijden] , een maand na de bevalling van haar derde kind, in het ziekenhuis overleden. In verband met haar overlijden heeft Centramed, de aansprakelijkheidsverzekeraar van het ziekenhuis, op [datum] een vaststellingsovereenkomst met appellant gesloten. In deze vaststellingsovereenkomst is opgenomen dat Centramed een bedrag van in totaal € 83.000,- aan de nabestaanden zal betalen en dat de gelden ten behoeve van de drie kinderen van appellant en A (de gezamenlijke kinderen) op bankrekeningen met een zogenaamde Belegging Erfenis en andere gelden Minderjarigen clausule (BEM-rekeningen) zullen worden gestort. De kantonrechter heeft bij beschikking van 2 mei 2017 appellant gemachtigd om van elke BEM-rekening, tot uiterlijk het jaar waarin het betreffende kind 18 jaar wordt, telkens een bedrag van € 500,- per kwartaal over te maken naar een gewone bankrekening op naam van de gezamenlijke minderjarige kinderen (rekening van de gezamenlijke kinderen). In de vaststellingsovereenkomst is opgenomen dat het geld op de rekening van de gezamenlijke kinderen aan appellant ter vrije besteding staat ten behoeve van de verzorging en opvoeding van de gezamenlijke kinderen.

Appellant is op 27 januari 2017 gehuwd met B. Op 4 februari 2019 is B bij appellant gaan wonen. Op 24 februari 2019 is B bevallen van hun kind.

Met een besluit van 10 mei 2019 (besluit 1) heeft het college aan appellant met ingang van 15 januari 2019 bijstand op grond van de Participatiewet (PW) verleend ter hoogte van 50% van de gehuwdennorm, omdat B niet rechtmatig in Nederland verblijft en geen recht op algemene bijstand heeft. Het college heeft daarnaast een bedrag van € 500,- per maand aan ontvangen smartengeld in mindering gebracht op de bijstand.

Met een besluit van 6 juli 2020 (bestreden besluit 1) heeft het college het bezwaar van appellant en B tegen besluit 1 gedeeltelijk gegrond verklaard en besluit 1 in zoverre herroepen dat aan appellant en B over de periode van 15 januari 2019 tot en met 23 februari 2019 bijstand wordt verleend tot 70% van de gehuwdennorm en dat aan appellant en B met ingang van 24 februari 2019 bijstand naar de norm voor gehuwden wordt verleend. Aan het bestreden besluit heeft het college het volgende ten grondslag gelegd. In de periode van 15 januari 2019 tot en met 23 februari 2019 moet B als niet-rechthebbende partner worden aangemerkt en heeft het college de bijstand op grond van artikel 18, eerste lid, van de PW afgestemd tot 70% van de gehuwdennorm. Voor verdere afstemming is volgens het college geen plaats. B heeft vanaf 24 februari 2019, de datum van de geboorte van het kind van B en appellant, rechtmatig verblijf in Nederland. Vanaf die datum hebben appellant en B recht op bijstand naar de gehuwdennorm. Appellant kan ieder kwartaal beschikken over het bedrag van € 1.500,- (driemaal € 500,-), omdat hij gemachtigd is om dat bedrag van de BEM-rekeningen naar de rekening van de gezamenlijke kinderen over te maken. Dit bedrag moet volgens het college niet worden aangemerkt als smartengeld, maar als inkomen als bedoeld in artikel 32, eerste lid, aanhef en onder a, van de PW. Het college heeft daarom een bedrag van € 500,- per maand op de bijstand in mindering gebracht.

Met een besluit van 6 juni 2019 (besluit 2) heeft het college de over de periode van 15 januari 2019 tot en met 30 april 2019 teveel ontvangen bijstand tot een bedrag van € 1.774,19 van appellant teruggevorderd op grond van artikel 58, tweede lid, aanhef en onder e, van de PW, omdat abusievelijk het bedrag van € 500,- feitelijk niet in mindering was gebracht op de bijstand. Appellant heeft tegen dit besluit bezwaar gemaakt, maar het college is met een besluit van 6 juli 2020 (bestreden besluit 2) bij de terugvordering gebleven. Daaraan heeft het college ten grondslag gelegd dat appellant redelijkerwijs had kunnen begrijpen dat over de periode van 15 januari 2019 tot en met 30 april 2019 ten onrechte geen bedrag van € 500,- per maand in mindering is gebracht op de bijstand.

Bij besluit van 23 april 2020 (besluit 3) heeft het college de aanvraag van appellant om een individuele inkomenstoeslag afgewezen. Appellant heeft tegen dit besluit bezwaar gemaakt, maar het college is met een besluit van 17 november 2020 (bestreden besluit 3) bij deze afwijzing gebleven. Daaraan heeft het college ten grondslag gelegd dat het inkomen van appellant in de referteperiode hoger was dan de inkomensgrens van 110% van de toepasselijke bijstandsnorm, om voor een individuele inkomenstoeslag in aanmerking te komen.

2. De rechtbank heeft het beroep tegen bestreden besluit 1 gegrond verklaard, dit besluit vernietigd voor zover daarbij de toegekende vergoeding voor de kosten in bezwaar is gehalveerd en bepaald dat het college aan appellant een bedrag van € 1.068,- voor de kosten in bezwaar dient te vergoeden. Hiertoe heeft de rechtbank overwogen dat het college de kostenvergoeding in bezwaar niet mocht halveren zonder nadere of bijzondere omstandigheden te noemen. De rechtbank heeft de beroepen tegen de bestreden besluiten 2 en 3 ongegrond verklaard.

3. Appellant is het met de uitspraak van de rechtbank niet eens. Wat hij daartegen heeft aangevoerd wordt hierna besproken.