Gerechtshof Amsterdam, 24-03-2009, BI6135, 23-005730-06

TEGENSPRAAK

VERKORT ARREST VAN HET GERECHTSHOF TE AMSTERDAM

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen in eerste aanleg van 4 juli 2006, 18 september 2006, 7 november 2006, 9 november 2006 en 13 november 2006 en op de terechtzittingen in hoger beroep van 18 juli 2008, 10 oktober 2008, 28 oktober 2008, 18 november 2008, 2 februari 2009, 3 februari 2009 en 10 maart 2009.

Het hof heeft kennis genomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door de verdachte en de raadsman naar voren is gebracht.

Tenlastelegging

Voorzover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, leest het hof deze verbeterd. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.

Vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep kan niet in stand blijven, omdat het hof zich daarmee niet verenigt.

Geldigheid van de dagvaarding (feit 1, eerste deel)

De raadsman heeft ter terechtzitting in hoger beroep primair betoogd dat de dagvaarding nietig dient te worden verklaard wegens strijd met het in artikel 261 van het Wetboek van Strafvordering besloten liggende vereiste van duidelijkheid althans nietigheid van bepaalde onderdelen om dezelfde reden. Mocht het hof hem hierin niet volgen dan betoogt de raadsman dat [verdachte] van het onder 1 tenlastegelegde dient te worden vrijgesproken, nu niet kan worden vastgesteld dat [verdachte] in april 2004 een partij van ongeveer 200 kilo heroïne heeft ingevoerd of voorhanden heeft gehad.

Op grond van het vorenstaande is het hof van oordeel dat het onder 1, eerste deel, tenlastegelegde op meerdere soortgelijke feiten betrekking kan hebben. De steller van de tenlastelegging heeft de identiteit van het ten laste te leggen feit dat hem voor ogen stond onvoldoende (nader) gespecificeerd, zodat het voor de verdachte niet duidelijk is waartegen hij zich precies heeft te verdedigen. Een en ander leidt ertoe dat het hof het verweer gegrond verklaart en de dagvaardig op dit onderdeel nietig zal verklaren.

Bespreking van de verweren

ten aanzien van feit 2

De raadsman heeft ter terechtzitting in hoger beroep betoogd dat [verdachte] ten aanzien van het onder 2 tenlastegelegde dient te worden vrijgesproken, nu niet kan worden aangetoond dat het aangetroffen poedermengsel van paracetamol en coffeïne bedoeld was om als versnijdingsmiddel te gebruiken.

ten aanzien van feit 3 primair

De verdediging stelt zich op het standpunt dat de rechtbank [verdachte] terecht heeft vrijgesproken van medeplegen van uitvoer van heroïne naar Engeland.

Uit gesprekken tussen [verdachte] en [medeverdachte S] (OVC-gesprekken van 10 augustus 2005 om 17.36 uur en 18 augustus 2005 om 15.51 uur) valt af te leiden dat [verdachte] wist dat [medeverdachte S] heroïne naar Engeland zou laten vervoeren. Echter is louter deze wetenschap onvoldoende om te kunnen spreken van een nauwe en bewuste samenwerking.

Naar het oordeel van het hof is niet wettig en overtuigend bewezen hetgeen de verdachte onder 3 primair is tenlastegelegd, zodat de verdachte hiervan moet worden vrijgesproken.

ten aanzien van feit 3 subsidiair

De raadsman heeft zich bij pleidooi op het standpunt gesteld dat niet bewezen kan worden dat [verdachte] daadwerkelijk geld heeft ontvangen uit de Engeland-transporten en dat hij daarom dient te worden vrijgesproken van het onder 3 subsidiair tenlastegelegde.

Het hof verwerpt dit verweer en overweegt dienaangaande het volgende.

Op 18 juli 2005 om 17.15 uur heeft er een gesprek tussen [medeverdachte S] en NN-man plaatsgevonden. In het verhoor van [medeverdachte S] op 23 december 2005 wordt hem gevraagd waarover voornoemd gesprek ging. [medeverdachte S] heeft verklaard dat het gesprek onder andere over geld ging en dat het geld naar [verdachte] is gegaan en dat het geld van zijn schuld bij [verdachte] is afgetrokken. Nu deze verklaring van [medeverdachte S] steun vindt in de eigen woorden van [verdachte] in een OVC-gesprek tussen hem en [medeverdachte S] op 10 augustus 2005 om 17.36 uur, waarin hij zegt: ‘Het geld dat jij aan mij hebt gegeven, daarvan heeft geen 1 cent voor iets gediend, als jij aan mij 2.000 of 3.000 lira had gegeven dan hadden we onze schulden betaald.’, acht het hof anders dan de verdediging stelt, bewezen dat de verdachte voor de Engeland-transporten ook daadwerkelijk geld heeft ontvangen.

ten aanzien van feit 4 primair

De raadsman heeft ter terechtzitting vrijspraak voor het onder 4 primair tenlastegelegde bepleit. Daartoe voert hij aan dat er geen bewijsmiddelen zijn waaruit de betrokkenheid van de verdachte bij het transport van 10 oktober 2005 blijkt.

Anders dan de verdediging en de advocaat-generaal is het hof van oordeel dat het dossier voldoende wettig en overtuigend bewijs bevat om tot een bewezenverklaring van het onder 4 primair tenlastegelegde te komen.

Het hof acht onder meer de volgende tap- en OVC-gesprekken in combinatie met enkele verklaringen redengevend voor de bewezenverklaring. Op 25 september 2005 om 16.32 uur wordt [medeverdachte B] gebeld door een NNman. NNman zegt dat hij het toevertrouwde van [medeverdachte B] aan [verdachte] heeft gegeven. Voorts zegt de NNman dat hij gisteren 6.000 lira voor [medeverdachte B] heeft gegeven. Twee dagen later, 27 september 2005, zegt [medeverdachte B] in een gesprek met [medeverdachte S] dat hij naar [verdachte] is gegaan en om wit heeft gevraagd en dat hij naar Zwitserland gaat en naast wit ook de tabletten neemt. Voorts zegt [medeverdachte B] in dit gesprek dat hij naar [verdachte] is gegaan om 3,5 gram te krijgen en dat [verdachte] zei dat hij het van iemand zou nemen en de helft aan [medeverdachte B] zou geven en de helft aan [medeverdachte C]. Op 10 oktober 2005 worden bij de aanhouding van [medeverdachte B] in Zwitserland verdovende middelen, waaronder XTC-pillen, aangetroffen. Opvallend is dat de dagen na zijn aanhouding (tapgesprekken van 20 oktober 2005 om 13.08 uur en 23 oktober 2005 om 15.22 uur [verdachte] zich bezig houdt met onderzoek naar de vraag waar [medeverdachte B] is gebleven.

Mede redengevend voor de bewezenverklaring is de verklaring van de ex-vriendin van [medeverdachte B], [medeverdachte Y] van 10 mei 2006, waarin zij zegt dat zij aanneemt dat [medeverdachte B] is gestuurd. Ook had [medeverdachte B] de laatste weken voor zijn aanhouding erg veel contact met [verdachte]. [verdachte] kwam ook thuis aan de deur om te vragen of [medeverdachte B] thuis was. [medeverdachte B] had de contacten met mensen en [verdachte] het geld. Ter terechtzitting in eerste aanleg van 26 oktober 2006 bevestigt [medeverdachte S] de verklaring van [medeverdachte Y]: ‘In principe klopt het wel wat ze heeft verklaard’.

Op grond van vorenstaande en mede gelet op het feit dat [verdachte] geen verklaring omtrent het transport heeft willen afleggen alsmede gelet op zijn betrokkenheid bij de voorbereiding van het transport van 25.000 stuks XTC-pillen in een geprepareerde accu (OVC-gesprek van 18 augustus 2005 om 15.51 uur) is het hof van oordeel dat ook medeplegen van uitvoer van verdovende middelen naar Zwitserland door [verdachte] kan worden bewezen.

Weliswaar hebben [medeverdachte B] en [medeverdachte S] verklaard dat [verdachte] niets met deze transporten te maken heeft, evenwel acht het hof deze verklaringen ongeloofwaardig. Zeer aannemelijk is dat zowel [medeverdachte B] als [medeverdachte S], gelet op de onderlinge persoonlijke verhoudingen, een ontlastende verklaring jegens [verdachte] hebben afgelegd. Hetgeen in de lijn ligt met hun verklaringen afgelegd bij de politie waarin zij hebben verklaard bang te zijn voor één persoon, wiens naam ze niet wilden noemen. Bovendien heeft [medeverdachte S] ter terechtzitting in eerste aanleg van 26 oktober 2006 verklaard dat hij de pillen van [verdachte] heeft gehad. Daar waar de verdachte eerst ter terechtzitting in hoger beroep op 2 februari 2009 heeft verklaard dat hij op 18 augustus 2005 met [medeverdachte S] over viagra-pillen sprak, acht het hof deze verklaring ongeloofwaardig nu deze verklaring niet op enigerwijze wordt ondersteund door de stukken in het dossier.

ten aanzien van feit 5

De raadsman stelt dat de verdachte ook van dit feit dient te worden vrijgesproken nu bewijsmiddelen waaruit blijkt dat [verdachte] zich bewust was van de aanwezigheid van de magazijnen en patronen ontbreken.

Het hof verwerpt het verweer en oordeelt dat nu [verdachte] zich telkenmale heeft beroepen op zijn zwijgrecht en hij ook geen redelijke ontzenuwende verklaring heeft willen geven voor de in zijn woning aangetroffen magazijnen en patronen, er geen aanleiding is om de wetenschap van verdachte in twijfel te nemen.

ten aanzien van feit 6

Daarbij is onder meer het volgende van belang.

Om tot een bewezenverklaring te kunnen komen van artikel 140 van het Wetboek van Strafrecht dient er sprake te zijn van deelname aan een duurzaam en gestructureerd samenwerkingsverband van twee of meer personen dat tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven. Om iemand te kunnen aanmerken als deelnemer dient hij of zij tenminste een aandeel te hebben in dan wel ondersteuning te verlenen aan gedragingen die strekken tot of rechtstreeks verband houden met de verwezenlijking van het oogmerk van de betreffende organisatie.

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat sprake is van een dergelijk duurzaam en gestructureerd samenwerkingsverband tussen de verdachte en zijn medeverdachten, waarbij de organisatie en daarmee de verdachte en zijn medeverdachten tot oogmerk hadden de handel in verdovende middelen, in het bijzonder heroïne, en de door het begaan van strafbare feiten verkregen gelden wit te wassen. De verdachten vervulden in de tenlastegelegde periode of een deel daarvan, ieder een eigen rol ten aanzien van de verschillende doelstellingen van de organisatie. Dit volgt naar het oordeel van het hof uit het navolgende.

Op grond van de hierboven aangehaalde omstandigheden is het hof tevens met de rechtbank van oordeel dat [verdachte] de leidersrol binnen de organisatie vervulde.

Bewezenverklaarde

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder 1 (tweede deel), 2, 3 subsidiair, 4 primair, 5 en 6 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat

hij in de periode van 01 januari 2005 tot en met 22 november 2005 te Zaandam, gemeente Zaanstad, en/of te Amsterdam op verschillende tijdstippen, in elk geval eenmaal, een of meer geldbedragen heeft verworven en voorhanden heeft gehad terwijl hij ten tijde van het verwerven of het voorhanden krijgen van voornoemd(e) geldbedrag(en) wist dat het (een) door misdrijf verkregen goed(eren) betrof;

Hetgeen onder 1 (tweede deel), 2, 3 subsidiair, 4 primair, 5 en 6 meer of anders is ten laste gelegd, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezenverklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het bewezenverklaarde levert op:

ten aanzien van het onder 1 (tweede deel) bewezenverklaarde

opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2, onder B, van de Opiumwet gegeven verbod.

ten aanzien van het onder 2 bewezenverklaarde

het voorbereiden van een feit, bedoeld in het derde of vierde lid van artikel 10 van de Opiumwet, door stoffen voorhanden te hebben, waarvan hij weet dat zij bestemd zijn tot het plegen van dat feit.

ten aanzien van het onder 3 subsidiair bewezenverklaarde

opzetheling, eenmaal of meermalen gepleegd.

ten aanzien van het onder 4 primair bewezenverklaarde

medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2, onder A, van de Opiumwet gegeven verbod.

ten aanzien van het onder 5 bewezenverklaarde

handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, van de Wet wapens en munitie, meermalen gepleegd.

ten aanzien van het onder 6 bewezenverklaarde

als leider deelnemen aan een organisatie die tot oogmerk heeft het plegen van misdrijven.

Strafbaarheid van de verdachte

Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit, zodat de verdachte strafbaar is.

Oplegging van straf

De rechtbank Haarlem heeft de verdachte voor het onder 1 (eerste en tweede deel), 2, 3 subsidiair, 4 subsidiair, 5 en 6 tenlastegelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 11 jaren met aftrek van voorarrest.

Tegen voormeld vonnis is namens de verdachte en door het openbaar ministerie hoger beroep ingesteld.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte voor het onder 1 (eerste en tweede deel), 2, 3 subsidiair, 4 subsidiair, 5 en 6 tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 13 jaar met aftrek van voorarrest en met toepassing van een korting van 5% vanwege overschrijding van de redelijke termijn.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en gelet op de persoon van de verdachte.

Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

Het hof is van oordeel dat verdachte tenminste gedurende een periode van bijna een jaar een leidende rol heeft gespeeld in een (internationaal opererende) criminele organisatie die zich bezighield met het handelen in verdovende middelen en het witwassen van uit misdrijf afkomstige gelden. Hij organiseerde daarbij transporten vanuit Nederland naar Zwitserland.

Gelet op de (bij medeverdachte) aangetroffen hoeveelheden heroïne en de hoeveelheid heroïne waarover werd gesproken over de telefoon was deze voor verdere verspreiding bestemd. Verdachte onderhield telefonische contacten met de leveranciers in Turkije en afnemers in Nederland en elders in Europa, waarbij hij gebruik maakte van versluierd taalgebruik. Bovendien werd veel informatie betreffende de logistiek van de handel in verdovende middelen en de mogelijk te leveren hoeveelheden teruggekoppeld naar dan wel besproken met verdachte. Juist deze coördinerende functie geeft de belangrijke rol van verdachte weer, hetgeen het hof hem zwaar aanrekent. Voorts heeft verdachte door zijn optreden er blijk van gegeven bereid te zijn een substantiële bijdrage te leveren aan de instandhouding van het criminele drugscircuit in ons land. Hij heeft -naar het hof aannemelijk acht- uit winstbejag en aanzien gehandeld.

De internationale handel in harddrugs leidt niet alleen tot een ontwrichting van het beleid dat in de betrokken landen wordt gevoerd om het drugsgebruik te bestrijden, maar heeft bovenal een negatieve uitwerking op de reeds bestaande maatschappelijke problematiek die is verbonden aan de handel in en het gebruik van verdovende middelen. Drugsgebruik schaadt de volksgezondheid en wordt zowel direct als indirect in verband gebracht met vele vormen van criminaliteit en overlast. Handelingen die mede tot doel hebben illegaal drugs op de markt te brengen dienen daarom streng te worden bestraft.

Verdachte heeft zich daarnaast tezamen met anderen schuldig gemaakt aan witwassen. Door zo te handelen heeft verdachte misdrijven begunstigd waarmee kennelijk veel geld wordt verdiend. Geld dat zonder witwassen als substantieel onderdeel van een zwartgeldcircuit reeds een ontwrichtende werking heeft, maar nog schadelijker wordt indien dit geld via witwassen als vermeend legaal geld kan worden aangewend voor investeringen in de reguliere economie. Witwassen vormt daarmee een ernstige bedreiging voor de integriteit van het financiële en economische verkeer. Het stelt daders van strafbare feiten in staat om met hun illegaal en dus oneerlijk verdiende geld een maatschappelijke en financiële status te verwerven die zij niet behoren te hebben.

Voorts heeft verdachte zich schuldig gemaakt aan het voorhanden hebben van magazijnen en patronen (van wapens). Het aldus in bezit hebben van magazijnen en patronen duidt erop dat verdachte betrokken is bij wapens, hetgeen een onaanvaardbaar risico voor de veiligheid van personen met zich meebrengt.

Tot slot is bij verdachte een poedermengsel van paracetamol en coffeïne van 190 gram aangetroffen, waarvan het hof heeft vastgesteld dat het niet anders kan zijn dan dat dit bestemd was als versnijdingsmiddel voor heroïne. Heroïne die vanuit Nederland wordt geëxporteerd naar het buitenland is over het algemeen versneden. Het versnijden zorgt ervoor dat de hoeveelheid stof wordt vergroot, hetgeen economische voordeel voor verdachte oplevert.

Blijkens een de verdachte betreffend Uittreksel Justitiële Documentatie van 26 januari 2009 is verdachte eerder veroordeeld.

Voorts stelt het hof vast dat de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) is geschonden. Uit de stukken van het dossier is gebleken dat de termijn van de hoger beroepsfase met ruim 11 maanden is overschreden. Het hof laat meewegen dat de onderhavige zaak deelt uit maakt van een zeer omvangrijk doch niet heel ingewikkeld megadossier. Niettemin heeft de verdediging geen handelingen verricht die het proces hebben doen vertragen. Het hof zal derhalve bij de oplegging van de straf rekening houden met deze vastgestelde schending.

Het hof heeft overwogen een gevangenisstraf voor de duur van 11 jaren op te leggen. Alles afwegende, acht het hof een gevangenisstraf van na te melden duur passend en geboden.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De op te leggen straf is gegrond op de artikelen 2, 10 en 10a van de Opiumwet, de artikelen 47, 57, 63, 140 en 416 van het Wetboek van Strafrecht en de artikelen 26 en 55 van de Wet wapens en munitie.

Deze wettelijke voorschriften worden toegepast zoals geldend ten tijde van het bewezenverklaarde.

Beslissing

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht.

Verklaart de dagvaarding in eerste aanleg wat betreft het onder 1 (eerste deel) tenlastegelegde nietig.

Verklaart niet wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 3 primair tenlastegelegde heeft begaan en spreekt hem daarvan vrij.

Verklaart wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 1 (tweede deel), 2, 3 subsidiair, 4 primair, 5 en 6 tenlastegelegde heeft begaan zoals hierboven in de rubriek bewezenverklaarde omschreven.

Veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 10 (tien) jaren.

Beveelt dat de tijd, die door de veroordeelde vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in deze zaak in verzekering en voorlopige hechtenis is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering wordt gebracht.

Dit arrest is gewezen door de tweede meervoudige strafkamer van het gerechtshof te Amsterdam, waarin zitting hadden mr. N.A. Schimmel, mr. J.D.L. Nuis en mr. H.P. Wooldrik, in tegenwoordigheid van mr. J. Ineke, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van dit gerechtshof van 24 maart 2009.

mr. H.P. Wooldrik is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.