Gerechtshof 's-Hertogenbosch, 11-03-2003, AF8873, 00/01360

HET GERECHTSHOF TE 's-HERTOGENBOSCH

U I T S P R A A K

Uitspraak als bedoeld in artikel 8:66, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch, tiende enkelvoudige Belastingkamer, op het beroep van X te Y (België), met gekozen domicilie te T, (hierna: de belanghebbende) tegen de door het hoofd van de eenheid Ondernemingen P van de rijksbelastingdienst (hierna, evenals de Voorzitter van het managementteam van het onderdeel Oost-Brabant van de rijksbelastingdienst, de thans ten aanzien van de belanghebbende bevoegde Inspecteur, aan te duiden als: de Inspecteur) gedane uitspraak op bezwaar van 29 maart 2000 betreffende de aan de belanghebbende opgelegde aanslag in de inkomstenbelasting/premie volksverzekeringen over het jaar 1997.

1. Ontstaan en loop van het geding

De Inspecteur heeft met dagtekening 11 januari 2000 een aanslag opgelegd naar een belastbaar inkomen van fl. 157.208,=. Op 8 februari 2000 is de belanghebbende tegen deze aanslag in bezwaar gekomen. Bij uitspraak op bezwaar gedagtekend 29 maart 2000 heeft de Inspecteur de aanslag gehandhaafd.

De belanghebbende is tegen de uitspraak op bezwaarschrift in beroep gekomen bij het Hof. Ter zake van dit beroep heeft de Griffier van de belanghebbende een recht geheven van fl. 60,= (€ 27,23). De Inspecteur heeft een verweerschrift ingediend.

Het onderzoek ter zitting heeft met gesloten deuren plaatsgevonden op 11 december 2002 te Tilburg. Aldaar zijn toen verschenen en gehoord namens de belanghebbende zijn gemachtigde, alsmede, de Inspecteur.

De Inspecteur heeft ter zitting een pleitnota voorgedragen en exemplaren daarvan overgelegd aan het Hof en aan de wederpartij. Het Hof rekent de pleitnota van de Inspecteur tot de gedingstukken.

2. Feiten

Het Hof stelt op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting, als tussen partijen niet in geschil dan wel door een der partijen gesteld en door de wederpartij niet of onvoldoende weersproken, de volgende feiten vast:

2.1. De belanghebbende is geboren in april 1952 en gehuwd met mevrouw A, geboren in april 1954.

2.2. De belanghebbende is in het onderhavige jaar in dienstbetrekking bij X Bedrijven BV en hij geniet uit dien hoofde een fiscaal loon van fl. 137.790,=. Uit hoofde van een door de werkgever ter beschikking gestelde personenauto is een bedrag van fl. 17.875,= als inkomsten uit arbeid in de aangifte aangegeven.

2.3. Sinds eind 1996 wonen de belanghebbende en zijn echtgenote in België; voor die tijd waren zij woonachtig in Nederland.

Mevrouw X-B, wonende Astraat 1 te Y (Belgie), hierna te noemen sub 2;

verklaren het volgende te zijn overeengekomen;

1. Ervan uitgaande dat sub 2 voor X Bedrijven BV en haar dochterondernemingen, waarvan sub 1 directeur-grootaandeelhouder is, onderstaande werkzaamheden uitvoert, zonder daarvoor een salaris te ontvangen;

2. Voor de artikel 1 genoemde werkzaamheden zal sub 1 aan sub 2 een beloning betalen die marktconform is (reele arbeidsbeloning). Voor het boekjaar wordt deze vergoeding gesteld op DFL 50.000,-- (zegge: vijftigduizend gulden)

3. De overeengekomen vergoeding kan jaarlijks, voorafgaand aan het nieuwe boekjaar, aangepast worden aan wat marktconform is voor het komende boekjaar. Hiervan zal een aanvullende overeenkomst worden opgemaakt.

4. Deze overeenkomst gaat in op 1 januari 1997 (...)'

2.5. De in punt 2.4 in de overeenkomst genoemde vergoeding is gebaseerd op ongeveer éénderde deel van het brutoloon van de belanghebbende. Vóór 1997 verrichtte de echtgenote van de belanghebbende dezelfde werkzaamheden zonder daar een vergoeding voor te ontvangen.

2.6. De bankrekening met nummer 1 staat ten name van de belanghebbende. De bankrekening met nummer 2 staat ten name van de echtgenote van de belanghebbende. De bankrekening met nummer 3 staat ten name van de belanghebbende en zijn echtgenote en betreft een zogenaamde 'en/of' rekening. Na verhuizing naar België zijn de bankrekeningen met nummer 1 en met nummer 3 gehandhaafd. De bankrekening met nummer 2 is per 14 februari 1997 opgeheven. Na de verhuizing naar België staat de bankrekening aangehouden bij de C-bank te Y (België) met nummer 4 ten name van de echtgenote van de belanghebbende.

2.7. Op de gezamenlijke 'en/of' bankrekening met nummer 3 wordt door X Bedrijven BV tot en met oktober 1996 fl. 3.000,= per maand gestort en in november en december 1996 wordt er tweemaal fl. 6.000,= gestort voor respectievelijk september/oktober 1996 en november/december 1996 vanaf de bankrekening 1. De belanghebbende ontvangt van X Bedrijven BV op deze laatste bankrekening zijn salaris, tot en met oktober 1996 na aftrek van de vorenbedoelde fl. 3.000,=. Tot en met ongeveer februari 1997 worden vanaf de gezamenlijke 'en/of' bankrekening met nummer 3 huishoudelijke betalingen verricht, zoals PNEM, PTT, VGZ, Brabant-pers, OMO, assurantiën, kleedgeld kinderen, ziektekosten enz. Gemiddeld wordt daarnaast van deze bankrekening fl. 500,= per week opgenomen.

2.8. De door de belanghebbende aan zijn echtgenote betaalde bedragen uit hoofde van de onder punt 2.4 genoemde overeenkomst worden in 1997 gestort op de bankrekening met nummer 4. Voor de eerste drie kwartalen van 1997 per kwartaal een bedrag van fl. 12.000,= en voor het laatste kwartaal van 1997 fl. 14.000,=.

2.9. Van de bankrekeningen met nummers 1 en 2 vinden geen betalingen of kasopnamen ten behoeve van het huishouden plaats.

3. Geschil en standpunten van partijen

De belanghebbende beantwoordt vragen I en II bevestigend en de Inspecteur ontkennend.

3.2. Partijen doen hun standpunten steunen op de gronden welke door hen zijn aangevoerd in de van hen afkomstige stukken, waaronder eerder vermelde pleitnota van de Inspecteur, van al welke stukken de inhoud als hier ingevoegd moet worden aangemerkt.

3.3. Tijdens het onderzoek ter zitting hebben partijen hieraan nog het volgende toegevoegd:

De belanghebbende

De Inspecteur

De echtgenote van de belanghebbende verricht wel werkzaamheden, maar niet werkzaamheden die bij de belanghebbende tot aftrek kunnen leiden.

4. Conclusies van partijen.

De belanghebbende concludeert - naar het Hof verstaat - tot gegrondverklaring van het beroep, vernietiging van de bestreden uitspraak en vermindering van de aanslag tot één naar een belastbaar bedrag van fl. 109.806,=. De Inspecteur concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.

5. Beoordeling van het geschil

5.1. De in de omschrijving van het geschil onder 3.1 vermelde vraag I spitst zich in de eerste plaats toe op de vraag of en, zo ja, in hoeverre de onderhavige werkzaamheden van belanghebbendes echtgenote zijn verricht in het economische verkeer. Dit laatste is, naar de Hoge Raad der Nederlanden in zijn arrest van 16 september 1981, nummer 20 684, onder meer gepubliceerd in BNB 1981/296, heeft overwogen, het geval voor zover die werkzaamheden het kader van de onder echtgenoten gebruikelijke wederzijdse hulp en bijstand te buiten gaan (vergelijk voorts het arrest van Hoge Raad der Nederlanden van 24 januari 2001, nummer 35 428, onder meer gepubliceerd in BNB 2001/104).

5.2. In de memorie van toelichting bij het wetsontwerp dat heeft geleid tot hetgeen met ingang van 1 januari 1990 in artikel 5, zesde en zevende lid, van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 is bepaald (Kamerstukken 20 873, nr. 3), komt op pagina 21-22 de volgende passage voor:

'Met betrekking tot de aard van de te verrichten werkzaamheden van de assisterende echtgenoot merken wij nog het volgende op. Voor de toepassing van het nieuwe zesde en zevende lid van artikel 5 moet onderscheid worden gemaakt tussen werkzaamheden van de belastingplichtige als gevolg van de plaats van zijn of haar echtgenoot in de samenleving en werkzaamheden ten dienste van het verwerven van inkomsten. Alleen in laatstbedoeld geval zijn de genoemde bepalingen van toepassing en dan nog alleen voor zover de werkzaamheden liggen buiten het kader van de onder echtgenoten gebruikelijke hulp en bijstand en zij tegen beloning zijn verricht. Alleen wanneer aan die voorwaarden wordt voldaan, kan worden aangenomen dat de werkzaamheden zijn verricht in het economische verkeer en vormen zij voor degene die de werkzaamheden verricht een bron van inkomen. Het bijstaan van de echtgenoot of echtgenote in de vervulling van diens representatieve verplichtingen kan daarbij naar ons oordeel niet worden gezien als de hiervoor bedoelde in het economische verkeer verrichte arbeid die inkomsten uit arbeid in de zin van artikel 22 van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 oplevert. Slechts indien dit wel het geval zou zijn, zou sprake kunnen zijn van inkomsten uit werkzaamheden ten dienste van het verwerven van inkomsten door de echtgenoot in de zin van artikel 5.'.

5.3. Gelet op hetgeen onder 5.1 en 5.2 is vermeld, is het Hof van oordeel dat indien de met een bepaalde activiteit gemoeide werkzaamheden het kader van de onder echtgenoten gebruikelijke wederzijdse hulp en bijstand te buiten gaan, niet al die werkzaamheden in het economische verkeer zijn verricht, doch slechts dat gedeelte van die werkzaamheden hetwelk buiten dat kader is verricht.

5.4. Ten slotte leidt het Hof uit de onder 5.2 weergegeven passage uit de memorie van toelichting af dat naar de bedoeling van de wetgever bij de vraag wat onder echtgenoten gebruikelijk is, rekening moet worden gehouden met de plaats in de samenleving van de echtgenoot voor wie de werkzaamheden worden verricht.

5.6. Naar het oordeel van het Hof moet op grond van het vorenoverwogene vraag I ontkennend worden beantwoord. Vraag II behoeft geen beantwoording meer.

5.7. Uit het vorenstaande volgt, dat het gelijk aan de zijde van de Inspecteur is. Voor dit geval is niet in geschil, dat het beroep ongegrond moet worden verklaard.

6. Proceskosten

Het Hof acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht.

7. Beslissing

Het Hof verklaart het beroep ongegrond.

Aldus gedaan door P. Fortuin, lid van voormelde Kamer, en voor wat betreft de beslissing in tegenwoordigheid van A.R. Veldt, griffier, in het openbaar uitgesproken op: 11 maart 2003

Aangetekend in afschrift aan partijen verzonden op: 11 maart 2003

Het aanwenden van een rechtsmiddel:

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum van deze uitspraak beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen: