Hoge Raad, 02-03-2012, BP3858, 10/00348

Gegevens

Instantie: Hoge Raad

Datum uitspraak: 2 maart 2012

Datum publicatie: 2 maart 2012

Annotator

ECLI: ECLI:NL:HR:2012:BP3858

Formele relaties

Conclusie: ECLI:NL:PHR:2012:BP3858
In cassatie op : ECLI:NL:GHSHE:2009:BM0773, (Gedeeltelijke) vernietiging en zelf afgedaan

Zaaknummer: 10/00348

Inhoudsindicatie

Motorrijtuigenbelasting; artt. 1, 7, 11, 13, 18 en 34 Wet mrb; art. 43 EG; art. 20 AWR. Heffing van een inwoner van Nederland wegens gebruik maken van de weg met een buitenlands gekentekend motorrijtuig is niet in strijd met Europeesrechtelijk evenredigheidsbeginsel. Pleitbaar standpunt

Uitspraak

2 maart 2012

nr. 10/00348

Arrest

gewezen op het beroep in cassatie van de Staatssecretaris van Financiën tegen de uitspraak van het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch van 18 december 2009, nr. 07/00481, betreffende een aan X te Z (hierna: belanghebbende) opgelegde naheffingsaanslag in de motorrijtuigenbelasting en de daarbij gegeven boetebeschikking.

1. Het geding in feitelijke instanties

Aan belanghebbende is over het tijdvak 28 april 2005 tot en met 14 juni 2005 een naheffingsaanslag in de motorrijtuigenbelasting opgelegd, alsmede een boete. De naheffingsaanslag en de boete zijn, na daartegen gemaakt bezwaar, bij in één geschrift vervatte uitspraken van de Inspecteur gehandhaafd.

De Rechtbank te Breda (nr. AWB 06/3253) heeft het tegen die uitspraak ingestelde beroep gegrond verklaard, de uitspraken van de Inspecteur vernietigd, en de naheffingsaanslag en de boete vernietigd.

De Inspecteur heeft tegen de uitspraak van de Rechtbank hoger beroep ingesteld bij het Hof.

Het Hof heeft de uitspraak van de Rechtbank bevestigd. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

2. Geding in cassatie

De Staatssecretaris heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld. Het beroepschrift in cassatie is aan dit arrest gehecht en maakt daarvan deel uit.

Belanghebbende heeft een verweerschrift ingediend.

De Advocaat-Generaal M.E. van Hilten heeft op 25 januari 2011 geconcludeerd tot ongegrondverklaring van het beroep in cassatie.

De Staatssecretaris heeft schriftelijk op de conclusie gereageerd.

3. Beoordeling van het middel

3.1. In cassatie kan van het volgende worden uitgegaan.

Op 15 juni 2005 is door de belastingdienst geconstateerd dat belanghebbende met een in Duitsland geregistreerde personenauto van de weg in Nederland gebruik maakte en dat voor die auto geen motorrijtuigenbelasting was voldaan. Belanghebbende was enig aandeelhouder en directeur van de in Duitsland gevestigde vennootschap A GmbH (hierna: de GmbH). De GmbH had de personenauto gehuurd in Duitsland en aan belanghebbende ter beschikking gesteld voor het verrichten van werkzaamheden in Duitsland, Nederland en België. Belanghebbende had zijn hoofdverblijf in Nederland. Ter zake van het houden van de personenauto was in Duitsland Kraftfahrzeugsteuer verschuldigd.

3.2.1. Het Hof heeft - in cassatie onbestreden - geoordeeld dat de onderhavige heffing kan worden getoetst aan artikel 43 EG. Volgens het Hof brengt eerbiediging van het communautaire evenredigheidsbeginsel mee dat de hoogte van de belasting evenredig moet zijn aan het werkelijke gebruik van de personenauto in Nederland, wil de heffing van motorrijtuigenbelasting van belanghebbende in overeenstemming kunnen zijn met artikel 43 EG.

3.2.2. Naar 's Hofs oordeel houdt het systeem van heffing van de motorrijtuigenbelasting onvoldoende verband met het werkelijke gebruik van de weg in Nederland om te voldoen aan het hiervoor in 3.2.1 bedoelde beginsel. Het middel richt zich tegen dat oordeel.

3.3.1. Het middel slaagt. De motorrijtuigenbelasting wordt ingevolge de Wet op de motorrijtuigenbelasting 1994 (hierna: de Wet), voor zover thans van belang, geheven ter zake van het houden van een personenauto. Voor een in het buitenland geregistreerde personenauto geldt als houden in voormelde zin het feitelijk ter beschikking hebben van de personenauto in Nederland. De verschuldigdheid van motorrijtuigenbelasting is gerelateerd aan de duur van het houderschap, met dien verstande dat de belasting per drie maanden moet worden voldaan. Daardoor onderscheidt de motorrijtuigenbelasting zich van een eenmalige registratiebelasting. Voor een in het buitenland geregistreerde personenauto vangt de belastingplicht aan bij het begin van het feitelijke gebruik van de weg in Nederland (zie voor dit een en ander de artikelen 1, 7, 11 en 13 van de Wet). In geval een belastingplichtige een in het buitenland geregistreerde personenauto voor kortere tijd dan drie maanden ter beschikking heeft, kan deze over het nog niet verstreken deel van dat tijdvak op grond van artikel 18 van de Wet aanspraak maken op teruggaaf van de belasting.

Op grond van het voorgaande kan de heffing van motorrijtuigenbelasting van een inwoner van Nederland ter zake van een niet in Nederland geregistreerde personenauto waarmee van de weg in Nederland gebruik wordt gemaakt, niet als een met het unierecht strijdige disproportionele heffing worden beschouwd.

3.3.2. In het onderhavige geval bood artikel 34 van de Wet de Inspecteur geen bevoegdheid tot naheffing omdat voor de personenauto een - zij het een Duits - kenteken is afgegeven (zie punt 6.17 van de conclusie van de Advocaat-Generaal). Onbetwist is dat belanghebbende met de onderhavige auto sedert 28 april 2005 van de weg in Nederland gebruik heeft gemaakt. Daarvan uitgaande kwam deze bevoegdheid tot naheffing de Inspecteur toe op grond van artikel 20 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen.

3.4. Gelet op het hiervoor in 3.3.1 overwogene kan 's Hofs uitspraak niet in stand blijven. De Hoge Raad kan de zaak afdoen.

3.5. Voor zover het beroep in cassatie zich mede richt tegen de beslissing van het Hof met betrekking tot de boete, kan het niet tot cassatie leiden. Aangezien het Hof belanghebbende op rechtskundige gronden in het gelijk heeft gesteld, moet het ervoor worden gehouden dat belanghebbende een pleitbaar standpunt heeft ingenomen.

4. Proceskosten

De Hoge Raad acht geen termen aanwezig voor een veroordeling in de proceskosten.

5. Beslissing

De Hoge Raad:

verklaart het beroep in cassatie gegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof en van de Rechtbank, behoudens de beslissingen omtrent de boetebeschikking, de proceskosten en het griffierecht, en

verklaart het tegen de uitspraak van de Inspecteur met betrekking tot de naheffingsaanslag ingestelde beroep ongegrond.

Dit arrest is gewezen door de vice-president J.A.C.A. Overgaauw als voorzitter, en de raadsheren D.G. van Vliet, P. Lourens, E.N. Punt en M.A. Fierstra, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier E. Cichowski, en in het openbaar uitgesproken op 2 maart 2012.