Rechtbank Noord-Nederland, 14-04-2020, ECLI:NL:RBNNE:2020:1650, LEE 18/3398, LEE 19/4391 tot en met 19/4395 en LEE 19/4397 tot en met LEE 19/4418

ontvankelijkheid

Wat betreft de overige beroepen neemt de rechtbank de uitspraak van de AbRS van

26 juni 2019, ECLI:NL:RVS:2019:1981, als leidraad. Hierin overweegt de AbRS dat als uitgangspunt geldt dat degene die rechtstreeks feitelijke gevolgen ondervindt van een activiteit die een besluit toestaat, in beginsel belanghebbende is bij dat besluit. Het criterium “gevolgen van enige betekenis” dient als correctie op dit uitgangspunt. Gevolgen van enige betekenis ontbreken indien de gevolgen wel zijn vast te stellen, maar de gevolgen van de activiteit voor de woon-, leef- of bedrijfssituatie van betrokkene dermate gering zijn dat een persoonlijk belang bij het besluit ontbreekt. Daarbij wordt acht geslagen op de factoren afstand tot, zicht op, planologische uitstraling van en milieugevolgen (onder andere geur, geluid, licht, trilling, emissie, risico) van de activiteit die het besluit toestaat, waarbij die factoren zo nodig in onderlinge samenhang worden bezien. Ook aard, intensiteit en frequentie van de feitelijke gevolgen kunnen van belang zijn.

Gezien de specifieke omstandigheden van het voorliggende geval, merkt de rechtbank diegenen als belanghebbenden aan die op minder dan 1.000 meter van het te realiseren zonnepark woonachtig zijn dan wel daar hun bedrijf hebben. De rechtbank neemt deze grotere afstand als scheidslijn gezien het open weidelandschap, de centrale ligging van het zonnepark in dit landschap en de zichtbaarheid van veraf van een lange haag van ongeveer twee meter hoog, die beoogd wordt om het zonnepark zelf aan het zicht te onttrekken.

Om die reden zijn de beroepen geregistreerd als LEE 18/3398, LEE 19/4393, LEE 19/4394, LEE 19/4395, LEE 19/4397, LEE 19/4399, LEE 19/4402, LEE 19/4403, LEE 19/4404, LEE 19/4405, LEE 19/4406, LEE 19/4407, LEE 19/4408, LEE 19/4409, LEE 19/4410, LEE 19/4411, LEE 19/4415, LEE 19/4416 en LEE 19/4417 ontvankelijk.

inhoudelijk

Eisers hebben aangevoerd dat zij een nabijgelegen alternatieve locatie hebben voorgesteld waarvoor wel draagvlak in de omgeving is, maar dat hieraan geen aandacht

is geschonken in de ruimtelijke onderbouwing. De nabijgelegen agrarische bedrijven hebben belang bij aaneengesloten landbouwpercelen in verband met mogelijke toekomstige uitbreidingen. De locatiekeuze is echter bepaald door de grondpositie van derde-partij.

In het aanwijzingsbesluit (zie bijlage) heeft de gemeenteraad de volgende categorie opgenomen: ‘Categorieën waarvoor de gemeenteraad ruimtelijk beleid heeft vastgesteld’.

De gemeenteraad heeft beleid betreffende zonne-energie vastgesteld in het ‘Afwegingskader zonne-energie Hoogeveen’.

De rechtbank overweegt dat de aanwijzing van deze categorie voldoende concreet is en onderscheidende betekenis heeft. Dit betekent in deze procedure dat geen verklaring van geen bedenkingen van de gemeenteraad vereist is en dat verweerder bevoegd is tot verlening van deze omgevingsvergunning.

De (politieke) afspraak met de gemeenteraad dat verweerder om (onverbindend) advies vraagt in geval er zienswijzen zijn ingediend, is niet strijdig met de wet en doet niet af aan de juridische bevoegdheid van verweerder.

De beroepsgrond over de vvgb slaagt niet.

Eisers voeren aan dat de vergunde activiteit in strijd is met een goede ruimtelijke ordening als bedoeld in artikel 2.12 van de Wabo. Uitsluitend is de grondpositie van de aanvrager gevolgd terwijl er ingrijpende negatieve gevolgen voor omwonenden en melkveehouderijbedrijven dichtbij zijn. Het zonnepark zal gelegen zijn middenin open landelijk en agrarisch gebied en het afwijkend gebruik wordt voor een lange periode vergund. Het landbouwareaal gaat voor 25 jaar verloren en het landbouwbedrijf wordt in bedrijfsvoering belemmerd. Binnen 25 jaar zullen minder panelen nodig zijn door toenemende capaciteit.

De landbouwontwikkeling is onvoldoende onderzocht. Er zijn negatieve effecten voor nabijgelegen bedrijven door een sterke teruggang van biodiversiteit van de bodem en versnippering van het agrarisch grondareaal. Verder is er een toenemende noodzaak van beweiding met nadelig effect op de mogelijkheid daartoe. Geen aandacht wordt geschonken aan de behoefte van jonge agrariërs aan grond. Ook zal er een verhoging zijn van decibellen middenin het veld.

Voor omwonenden gaan het weidse uitzicht en het landelijk karakter voorts verloren. De industriële uitstraling heeft negatieve effecten op het woon- en leefklimaat.

In de ruimtelijke onderbouwing wordt in paragraaf 2.3 het streven beschreven om bepaalde randen van het plangebied ten behoeve van het zicht over het landschap van de direct omwonenden vrij te laten van bebouwing en hekken. De wens om het zonnepark in te passen met zo min mogelijk landschappelijke elementen, maar het zonnepark wel uit het zicht te houden, tracht men te bereiken door een haag rondom het zonnepark te planten.

In paragraaf 2.4.1 wordt onderbouwd betoogd waarom de realisatie van het zonnepark past bij de grootschaligheid en openheid van het landschap. Ook wordt toegelicht op welke wijze overlast voor het kleine aantal woningen dichtbij het plangebied wordt voorkomen.

In paragraaf 3.2.2 komt aan de orde dat om voldoende zonne-energie op te wekken voor de gekozen doelstelling zonneparken van een grotere schaal nodig zijn. Deze zijn echter niet te realiseren op gronden binnen de kernen van de gemeente Hoogeveen. Ook is van belang dat er weinig of geen schaduw is, zoals het geval is in het plangebied. Aan het einde van de looptijd van 25 jaar worden de percelen weer opgeleverd met de agrarische functie en bestemming.

In paragrafen 3.2, 3.3 en 3.4 komen aan de orde hoe de ontwikkeling van het zonnepark zich verhoudt tot het landelijke, provinciale en gemeentelijke beleid. De conclusies luiden dat de voorgenomen ontwikkelingen passen binnen genoemd beleid. Aan de orde in deze paragrafen komt onder meer dat gekozen is voor maatregelen die omwonenden passend vinden en geen nadelige gevolgen zoals schaduwvorming of zaad opleveren voor de omliggende agrarische percelen.

In de Reactienota zienswijzen (bijlage 4 bij de ruimtelijke onderbouwing) merkt verweerder onder 3A het volgende op:

‘Het zonnepark is een nieuw element in het landschap in het buitengebied van de gemeente Hoogeveen. Het is dan ook van belang dat het goed landschappelijk ingepast wordt. Ten behoeve hiervan is een landschappelijk inpassingsplan opgesteld. Hierbij is onder andere rekening gehouden met de maximale hoogte van de zonnepanelen. De ruimtelijke onderbouwing en de voorschriften bij de omgevingsvergunning voorzien hierin. Op deze wijze wordt het zonnepark passend gemaakt in het landschap. Na afloop wordt het zonnepark afgebroken en wordt het projectgebied in zijn oorspronkelijke staat (agrarisch) teruggebracht. Vanuit deze werkwijze is de gemeente van mening dat gehoor wordt gegeven aan gemeentelijke doelstellingen en daarmee voldaan wordt aan de beleidsuitgangspunten’.

In 3B merkt verweerder op:

‘Het is de eigen keuze van de grondeigenaar om een niet agrarische ontwikkeling na te streven. Vanwege gebrek aan interesse bij andere partijen heeft grondeigenaar besloten om tot een akkoord te komen met initiatiefnemer’.

In 3C merkt verweerder op:

‘De aanvraag van initiatiefnemer is zorgvuldig bekeken. De aanvraag is daarnaast op zichzelf staand beoordeeld. In het Afwegingskader zonne-energie Hoogeveen is door de gemeente aangegeven welke gebieden uitgesloten zijn voor de realisatie van zonneparken. Dit om diverse redenen. Voor het overige heeft het beleid een uitnodigend karakter waarbij aan de hand van randvoorwaarden een betreffende locatiekeuze gemotiveerd moet worden, zodat dat het zonnepark geen afbreuk doet aan aanwezige landschappelijke- en cultuurhistorische waarden (zoals vastgelegd in de gemeentelijke cultuurhistorische waardenkaart) en aan aanwezige natuurwaarden. Naar mening van de gemeente voldoet het initiatief aan de bovengenoemde aspecten van het afwegingskader’.

In 3P merkt verweerder op:

‘Met de voorgenomen ontwikkeling worden geen installaties opgenomen die een wezenlijke geluidsemissie veroorzaken. De onderdelen die enig geluid produceren (zoals de omvormers en transformator) worden op ruime afstand, van minimaal 100 meter, van de dichtstbijzijnde woningen gesitueerd’.

In 3Q merkt verweerder op:

‘Het realiseren van een zonnepark gaat gepaard met een adequate landschappelijke inpassing. In overleg met omwonenden heeft initiatiefnemer ervoor gekozen om het zonnepark in te passen middels een strook beplanting van 4 meter breed en 2 meter hoog. Dit zal rondom het zonnepark aangebracht worden waardoor het park zo veel mogelijk uit het zicht wordt ontnomen. Daarop aanvullend liggen de omliggende erven en wegen hoger in het landschap. Zo ligt de Echtensedijk circa 0,5m tot 2,5 meter hoger dan het plangebied. Daardoor is het aannemelijk dat vanaf de wegen en diverse erven over het zonneveld heen

gekeken kan worden. Gelet op het bovenstaande, -het belang van het realiseren van duurzame energie en - uiteraard het feit dat er geen recht op een blijvend vrij uitzicht bestaat, is de gemeente van mening dat aan de aantasting van het uitzicht van reclamant

geen doorslaggevende betekenis toekomt’.

In de Zonneladder Drenthe (zie voor de beleidsstukken de bijlage) staat dat een initiatief als hier aan de orde alleen op een positieve houding kan rekenen als het is voorzien van een breed maatschappelijk draagvlak met betrokkenheid vanuit de directe omgeving.

In het Afwegingskader zonne-energie Hoogeveen werd als voorwaarde genoemd dat het initiatief op draagvlak vanuit de directe omgeving kan rekenen en dat omwonenden de mogelijkheid moeten krijgen om te participeren. Dit gemeentelijk beleid kent daarnaast een ‘vangnetregeling’ die inhoudt dat van het beleid afgeweken kan worden als dit leidt tot een maatschappelijk onverantwoorde beslissing.

Op 14 maart 2019 heeft verweerder het Aangepast Afwegingskader zonne-energie Hoogeveen vastgesteld. Hierin wordt als voorwaarde genoemd dat de initiatiefnemer maximale betrokkenheid van de inwoners en andere betrokkenen in de omgeving creëert. Bij de afweging over vergunningverlening is het algemeen belang, het halen van de gemeentelijke klimaatdoelstelling en het realiseren van een duurzame energievoorziening, zwaarwegend.

De rechtbank overweegt dat de AbRS in haar rechtspraak heeft benadrukt dat het beleidsdoel van het verwerven van maatschappelijk draagvlak een inspanningsverplichting betreft. Zie hiertoe bijvoorbeeld overweging 8.5 van de uitspraak van 23 oktober 2019, ECLI:NL:RVS:2019:359: ‘Uit trede 3 van de zonneladder volgt dat grondgebonden zonneparken buiten bestaand stedelijk gebied alleen op een positieve houding kunnen rekenen wanneer de initiatieven voorzien zijn van een breed maatschappelijk draagvlak en kunnen rekenen op betrokkenheid vanuit de directe omgeving. Naar het oordeel van de Afdeling is in trede 3 tot uitdrukking gebracht dat van de initiatiefnemer wordt verwacht dat hij zich inspanningen getroost om voldoende draagvlak te verwerven en participatie mogelijk te maken.’

Over de praktische invulling van deze inspanningsverplichting heeft de AbRS in de uitspraak van 23 januari 2019, ECLI:NL:RVS:2019:178, in overweging 6.1 het volgende overwogen:

‘De rechtbank heeft terecht geen grond gevonden voor het oordeel dat het college niet voldoende heeft gemotiveerd dat er voldoende draagvlak bestaat om het zonnepark aan te leggen. Omwonenden zijn betrokken bij het plan van aanpak en bij het verdere ontwerpproces. Bovendien is, zo blijkt uit de bij het besluit van 26 september 2017 behorende zienswijzennotitie, het plan op een aantal punten aangepast na overleg met de omwonenden, zoals de opstelling van het landschapsplan, een verlaging van de hoogte van de zonnepanelen van 4 m naar 2,6 m en een extra bufferzone van 2 hectare voor de huizen van de omwonenden’.

In de Reactienota zienswijzen (bijlage 4 bij de ruimtelijke onderbouwing) merkt verweerder onder 3N op dat derde-partij in totaal drie informatieavonden heeft georganiseerd om met omwonenden van gedachten te wisselen over invulling en inpassing van het project, waarbij suggesties en opmerkingen van omwonenden zijn verwerkt. Daarnaast heeft derde-partij voorstellen gedaan voor participatie door de lokale omgeving, zoals het aanbod aan omwonenden binnen 350 meter afstand van een set van twaalf zonnepanelen, schenkingen in geld of zonnepanelen aan dorpsverenigingen, korting voor andere omwonenden bij de aanschaf van zonnepanelen en mogelijke financiële participatie in het zonnepark.

Derde-partij heeft onder meer aangevoerd dat andere omwonenden, onder wie de mensen die het dichtstbij wonen, het project wel steunen, dat de omvang van het zonnepark een hectare minder is geworden ten behoeve van het uitzicht van een omwonenden, dat er overleg is geweest over de haag en dat er naast de informatieavonden ook nog aparte gesprekken met omwonenden hebben plaatsgevonden.

12. Eisers hebben aangevoerd dat in het bestreden besluit ten onrechte de bestemming wordt aangeduid als Agrarisch II terwijl het Agrarisch I is.

De rechtbank oordeelt dat deze beroepsgrond niet kan slagen omdat het gaat om een kennelijke verschrijving die geen inhoudelijk gevolg heeft.