Rechtbank 's-Gravenhage, 13-03-2006, AY6348, AWB 05/5408 WW56a en 05/5007 WW56a

Reg. nrs. AWB 05/5408 WW56a en 05/5007 WW56a

Uitspraak in het geding tussen

1. De Vereniging Houdt Vlietrand Groen, gevestigd te Leidschendam-Voorburg, eiseres,

2. [naam eiser sub 2.], wonende te Den Haag, eiser,

en

het college van burgemeester en wethouders van Den Haag, verweerder.

Derde partij: Ballast Nedam Bouw B.V., vergunninghoudster.

Ontstaan en loop van het geding

Bij besluit van 17 december 2003 heeft verweerder vergunninghoudster vrijstelling verleend van het ter plaatse geldende bestemmingsplan onder toepassing van artikel 19, tweede lid, van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) en gelijktijdig daarmee bouwvergunning eerste fase verleend voor de bouw van een voetbalstadion op de 'Prime Location' op bedrijventerrein Forepark op het perceel omsloten door de Donau, Schelde en het Forepad, kadastraal bekend gemeente Den Haag, sectie BC, nr. 3557.

Bij uitspraak van 10 februari 2004, in de zaken AWB 04/39 en AWB 04/188 WW56a, heeft de voorzieningenrechter de voorlopige voorziening getroffen dat het besluit van 17 december 2003 wordt geschorst tot zes weken na de datum van verzenden van het besluit op bezwaar.

Bij besluit van 21 juni 2005, verzonden op 22 juni 2005, heeft verweerder, overeenkomstig het advies van de Adviescommissie bezwaarschriften van 8 juni 2005, het tegen het besluit van 17 december 2003 door eiseres sub 1 en eiser sub 2 gemaakte bezwaar ongegrond verklaard.

Tegen dit besluit heeft eiseres sub 1 bij brief van 2 augustus 2005, ingekomen op 3 augustus 2005, beroep ingesteld (zaaknummer AWB 05/5408 WW56a) en eiser sub 2 heeft bij brief van 19 juli 2005, ingekomen op 21 juli 2005, beroep ingesteld (zaaknummer AWB 05/5007 WW56a).

De gronden zijn daarna aangevuld.

Verweerder heeft de op de zaken betrekking hebbende stukken overgelegd en een verweerschrift ingediend.

Vergunninghoudster heeft bij brief van 2 november 2005 haar zienswijze op de beroepen gegeven.

Verweerder heeft enige nadere stukken overgelegd.

Motivering

Het bouwplan, waarvoor vergunninghoudster op 4 juni 2003 een aanvraag om een reguliere bouwvergunning eerste fase heeft ingediend, voorziet in de bouw van een voetbalstadion ten behoeve van HFC ADO Den Haag, een bussluis en voetbalgebonden stadionfaciliteiten zoals onder meer kleedkamers, persruimte, ontvangstruimten, en een restaurant alsmede een aantal commercieel te exploiteren voetbalgerelateerde voorzieningen zoals onder meer business rooms, skyboxen, business seats en VIP-loges.

Ontvankelijkheid

Eiseres sub 1 moet wél als belanghebbende als bedoeld in artikel 1:2 van de Awb worden aangemerkt. Blijkens haar akte van oprichting heeft deze vereniging als doel het naar vermogen bevorderen dat met betrekking tot het aan de oostzijde van de Vliet gelegen gebied - onderdeel van de Vlietrand - het groene landelijke cultuurhistorische en open karakter wordt behouden en waar mogelijk als groene, openbare recreatieve ruimte wordt ingericht, alsmede met betrekking tot het gebied aan de Westzijde van de Vliet de aldaar gelegen woonbebouwing met tuinen en parken onaangetast wordt gelaten. Met het in de eerste zin genoemde gebied wordt blijkens deze akte bedoeld het gebied gelegen vanaf de spoorlijn Den Haag CS/Rotterdam Hofplein tot en met bedrijventerrein Hoornwijck. Ter zitting is gebleken dat dit gebied zich beperkt tot het gebied dat is gelegen ten westen van de A4. De vereniging tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door het verrichten van al hetgeen tot het bereiken van het doel bevorderlijk kan zijn, het voeren van juridische procedures daaronder begrepen.

De locatie waar het stadion is voorzien is weliswaar ten oosten van de A4 gelegen, maar naar het oordeel van de rechtbank is aannemelijk dat de ruimtelijke effecten van het bouwplan in de Vlietzone merkbaar zullen zijn. Afgezien van eventuele geluidoverlast en lichthinder, is gebleken dat het gebied aan de oostzijde van de Vliet gebruikt zal worden om gastsupporters per bus aan te voeren. Op wedstrijddagen zal dit invloed hebben op onder meer de toegankelijkheid van het gebied in verband met de op dat moment nodige veiligheidsmaatregelen.

Voorts merkt de rechtbank nog op dat het op de weg van verweerder had gelegen om de ontvankelijkheid van bezwaarmakers in het kader van de volledige heroverweging van het primaire besluit te onderzoeken.

Omtrent het beroep van eiseres sub 1 overweegt de rechtbank het volgende.

Wettelijk kader

Ingevolge artikel 56a, eerste lid, van de Woningwet (Wow), wordt een reguliere bouwvergunning op aanvraag in twee fasen verleend. De bouw-vergunning eerste fase mag slechts en moet ingevolge het tweede lid van dit artikel worden geweigerd indien een weigeringsgrond als bedoeld in artikel 44, eerste lid, onderdeel b, c, d of e, van toepassing is, met dien verstande dat onderdeel b van dat lid slechts van toepassing is voor zover de daar bedoelde voorschriften van stedenbouwkundige aard zijn.

Ingevolge artikel 19, tweede lid, van de Wet op de Ruimtelijke Ordening (WRO) kunnen burgemeester en wethouders vrijstelling verlenen van het bestemmingsplan in door gedeputeerde staten, in overeenstemming met de inspecteur van de ruimtelijke ordening, aangegeven categorieën van gevallen. Gedeputeerde staten kunnen daarbij tevens bepalen onder welke omstandigheden vooraf een verklaring van gedeputeerde staten dat zij tegen het verlenen van vrijstelling geen bezwaar hebben, is vereist. Het bepaalde in het eerste lid met betrekking tot een goede ruimtelijke onderbouwing is van overeenkomstige toepassing.

Krachtens het eerste lid van artikel 19 van de WRO wordt onder een goede ruimtelijke onderbouwing bij voorkeur een gemeentelijk of intergemeen-telijk structuurplan verstaan. Indien er geen structuurplan is of wordt opgesteld, wordt bij de ruimtelijke onderbouwing in elk geval ingegaan op de relatie met het geldende bestemmingsplan, dan wel wordt gemotiveerd waarom het te realiseren project past binnen de toekomstige bestemming van het desbetreffende gebied.

Voor de toepassing van artikel 19, tweede lid, van de WRO hebben gedeputeerde staten van Zuid-Holland (GS) beleid vastgesteld.

Het door eiseres genoemde provinciale beleid, zoals geformuleerd in de Nota Planbeoordeling, was ten tijde van het nemen van het bestreden besluit niet meer van toepassing. Met ingang van 15 maart 2005 is het provinciale ruimtelijke beleid neergelegd in de Nota Regels voor Ruimte. Overigens is - anders dan gesteld - uit de adviezen van de Provinciale Planologische Commissie (PPC) van 20 november 2003 en 21 april 2005 niet gebleken dat deze niet eensluidend positief zouden zijn.

Op 10 mei 2005 hebben GS een specifieke verklaring van geen bezwaar afgegeven. Deze verklaring was geldig tot 21 april 2007 en derhalve geldig ten tijde van het bestreden besluit.

Ruimtelijke onderbouwing

Blijkens de gedingstukken bedraagt de maximale bouwhoogte van het stadion (westgevel) circa 26 meter en zullen in het hoofdgebouw restaurants, een businessclub, een commerciële ruimte, kantoren, kleedkamers, een sociëteit, een bestuurskamer, een persruimte en businessunits worden gevestigd.

Gesteld noch gebleken is dat het bouwplan niet in overeenstemming met het voorontwerpbestemmingsplan 'Nieuw Stadion Den Haag' is. Verweerder kon derhalve gebruik maken van de specifieke verklaring van geen bezwaar.

Het bouwplan maakt een grote inbreuk op het planologische regime. Gelet hierop moeten strenge eisen worden gesteld aan de voorbereiding en de inhoud van de ruimtelijke onderbouwing.

In de ruimtelijke onderbouwing is vermeld dat het stadion is opgenomen in het Regionaal Structuurplan Haaglanden (RSH), past binnen het nieuwe Streekplan Zuid-Holland West en dat uit stedenbouwkundig oogpunt er met betrekking tot de Prime Location, gelegen nabij de zeer grootschalige infrastructuur van A4 en A12 enerzijds en de deels kleinschalige bedrijfsbebouwing anderzijds, geen bezwaren zijn tegen een grootschalig autonoom object als een stadion. Het bouwplan voldoet zowel door de doorzetting van de wand langs de bestaande gevellijnen langs de Donau als door de uitstraling van het stadion richting rijkswegen aan de belangrijkste uitgangspunten. Deze hoogtewerking geeft een extra dimensie aan het gebied. Uit de ruimtelijke onderbouwing blijkt voorts dat het stadion voldoende bereikbaar is, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan, die betrekking hebben op het opheffen van de knel-punten in de weginfrastructuur, het vrijhouden van de Donau van parkeren, busvervoer voor uitsupporters en het reguleren van de vervoersstromen via een actief verkeers- en vervoersmanagement. De noodzakelijk in acht te nemen voorwaarden in verband met de bereikbaarheid per auto en de doorstroming zijn: op wedstrijddagen in ieder geval geen parkeren van auto's op de Donau toegestaan; geen wedstrijden in het stadion tijdens de avondspits op werkdagen; een verplichte routing van auto's naar de te realiseren parkeerlocaties en een deugdelijke bewegwijzering van de rijkswegen naar de parkeerlocaties. Om in de parkeerbehoefte (3500 tot 3800 plaatsen) te voorzien wordt er naast de Prime locatie en Wegener locatie gebruik gemaakt van de Zegwaard locatie, de Taag en bestaande capaciteit in delen van het bedrijvenpark.

Parkeren

Gesteld is dat het bouwplan niet voorziet in voldoende parkeerplaatsen.

Dat er nog geen concreet parkeer management systeem afgerond is, doet aan het voorgaande niet af. De rechtbank neemt daarbij mede in aanmerking dat in de milieuvergunning van 25 juli 2005 diverse voorschriften zijn opgenomen om het parkeren in goede banen te leiden. Bovendien blijkt uit de verleende milieuvergunning van 25 juli 2005 dat bij de beoordeling van het benodigde aantal parkeerplaatsen een zogenoemd benchmark-onderzoek bij andere stadions en het parkeerkental uit de publicatie ASVV 2004 in ogenschouw zijn genomen, waaruit naar voren is gekomen dat het aantal beschikbare parkeerplaatsen bij andere stadions van vergelijkbare omvang, geen aanleiding geeft om te concluderen dat in dit geval sprake zou zijn van te weinig parkeerplaatsen.

Veiligheid

Gesteld is dat de voorgestelde veiligheidsmaatregelen ontoereikend zijn en de Vlietrand niet is opgenomen in het veiligheidsplan.

In het veiligheidsplan van 1 april 2003 zijn tien uitgangspunten voor veiligheid opgenomen ter beantwoording van de door de gemeenteraad gestelde vragen met betrekking tot veiligheidsrisico’s. Uit het veiligheids-plan blijkt onder meer dat de route over de Westvlietweg voor supporters-bussen de veiligste route is, alsmede dat door het nemen van acht maatregelen het mogelijk is het autoverkeer binnen één uur voor en na de wedstrijd adequaat aan- en af te voeren, de bereikbaarheid van zowel het stadion als de woonwijken en het bedrijventerrein in beginsel valt te garanderen en dat een redelijk tot goede doorstroming van het verkeer op het lokale wegenstelsel wordt gewaarborgd. Daarnaast zijn in het voorontwerp-bestemmingsplan elf concrete veiligheidsmaatregelen opgesomd die bijdragen aan zowel een ordelijk verloop van evenementen in het stadion als de veiligheid voor bewoners en bedrijven in de omgeving.

Naar het oordeel van de rechtbank dekken het veiligheidsplan en het voorontwerpbestemmingsplan de voorzienbare risicoaspecten in voldoende mate af.

Luchtkwaliteit

Gesteld is dat eiseres het TNO-rapport van juni 2005 omtrent luchtkwaliteit niet bij de bezwaren heeft kunnen betrekken en dat de bepalingen van het besluit Luchtkwaliteit (Blk) niet in acht zijn genomen, omdat sprake is van een toename van de emissie van fijn stof.

Bij uitspraak van 18 januari 2006 (LJN AU9843) heeft de Afdeling het door onder meer eiseres sub 1 ingestelde beroep tegen de op 25 juli 2005 verleende milieuvergunning ongegrond verklaard. Hierin is onder meer overwogen dat als gevolg van de oprichting van het bouwplan de concen-tratie zwevende deeltjes gelijk blijft als bedoeld in artikel 7, derde lid, onder a, van het Blk 2005. Aan deze vergunning is onder meer het TNO-rapport van juni 2005 ten grondslag gelegd.

In het TNO-rapport van januari 2005, dat verweerder aan het thans bestreden besluit ten grondslag heeft gelegd, zijn - in tegenstelling tot het genoemde rapport van juni 2005 - ook de bijdragen van de commerciële activiteiten meegenomen, die geen deel uitmaken van het in geding zijnde bouwplan. De bijdragen aan de luchtkwaliteit van de commerciële activiteiten moeten in deze procedure dan ook buiten beschouwing worden gelaten. Wél dienen de stadiongerelateerde activiteiten in het hoofdgebouw te worden meegerekend. Gelet op hetgeen de Afdeling in laatstgenoemde uitspraak heeft overwogen met betrekking tot de meetmethode, moet op grond van het TNO-rapport van januari 2005 worden geconcludeerd dat nergens buiten het wegprofiel de grenswaarde voor fijn stof uit het Blk wordt overschreden als gevolg van de vestiging van het nieuwe stadion. Hierbij is in aanmerking genomen dat uit laatstgenoemd rapport blijkt dat de bijdrage van het verkeer op het parkeer-terrein aan de luchtkwaliteit in de directe omgeving verwaarloosbaar is, zowel voor wat betreft de 24 uurgemiddelde concentratie als voor wat betreft de jaargemiddelde concentratie.

Welstand

Overige beroepsgronden

Eiseres heeft bezwaar tegen een aparte bouwvergunning voor het stadion nu er een aanvullend bouwplan voor de restlocatie komt. Bovendien zou de locatiekeuze onzorgvuldig zijn, nu er onvoldoende naar alternatieven is gezocht.

Omtrent hetgeen eiseres heeft aangevoerd omtrent te verwachten geluidhinder verwijst de rechtbank naar hetgeen de Afdeling hieromtrent in haar uitspraak van 18 januari 2006 met betrekking tot de verleende milieuvergunning heeft overwogen.

Conclusie

Gezien het vorenstaande is er geen aanleiding voor het oordeel dat verweerder bij afweging van de betrokken belangen in redelijkheid niet gebruik heeft kunnen maken van zijn bevoegdheid tot het verlenen van vrijstelling.

Aangezien geen van de andere in artikel 44, eerste lid, van de Wow genoemde weigeringsgronden zich voordoet, heeft verweerder, gelet op dit artikellid in samenhang met artikel 56a, tweede lid, van de Wow, op goede gronden de gevraagde bouwvergunning eerste fase verleend en heeft hij deze in het bestreden besluit terecht gehandhaafd.

Het beroep van eiseres sub 1 is ongegrond. Voor een proceskosten-veroordeling bestaat geen aanleiding.

Nu - in het geval van eiser sub 2 - niet is gebleken van kosten die daarvoor in aanmerking komen, bestaat in dat verband evenmin aanleiding voor een proceskostenveroordeling.

Beslissing

De Rechtbank 's-Gravenhage,

RECHT DOENDE:

verklaart het beroep van eiser sub 2 gegrond;

vernietigt het bestreden besluit, wat de ongegrondverklaring van de bezwaren van eiser sub 2 betreft;

verklaart het bezwaar van eiser sub 2 niet-ontvankelijk;

bepaalt dat deze uitspraak in zoverre in de plaats treedt van dat besluit voor zover dat is vernietigd;

bepaalt dat de gemeente Den Haag aan eiser sub 2 het door hem betaalde griffierecht, te weten € 138,-, vergoedt;

verklaart het beroep van eiseres sub 1 ongegrond.

Rechtsmiddel

Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na verzending daarvan hoger beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Aldus gegeven door mr. A.C.M. van Wesenbeeck, mr. M. Munsterman, en mr. D. Biever in het openbaar uitgesproken op 13 maart 2006, in tegenwoordigheid van de griffier drs. A.C.P. Witsiers.