Centrale Raad van Beroep, 25-02-2014, ECLI:NL:CRVB:2014:669, 12-2367 WWB-T

Appellante ontving sinds 14 oktober 2009 bijstand op grond van de Wet werk en bijstand (WWB) naar de norm voor een alleenstaande ouder.

Bij besluit van 12 september 2011 (bestreden besluit 1) heeft het college het bezwaar tegen het besluit van 30 mei 2011 ongegrond verklaard.

Op 3 augustus 2011 heeft een gesprek met appellante plaatsgevonden. Tijdens dat gesprek heeft appellante onder andere verklaard dat zij vanaf 1 september 2010 werkzaam is geweest bij zonnestudio [werkgever 2] en dat zij met die werkzaamheden inkomsten heeft verworven. In dat verband heeft de afdeling W en I appellante gevraagd gegevens over te leggen waaruit blijkt vanaf welke datum zij is gestart bij [werkgever 2], welke uren zij wekelijks heeft gewerkt en wat haar inkomsten over de gewerkte uren waren. Appellante heeft deze gegevens niet overgelegd. Bij besluit van 22 september 2011 heeft het college de bijstand over de periode van 1 september 2010 tot 10 mei 2011 (te beoordelen periode ) ingetrokken en de over die periode gemaakte kosten van bijstand tot een bedrag van € 5.747,89 bruto van appellante teruggevorderd. Tevens heeft het college in voornoemd besluit opgenomen dat, indien appellante binnen vijf jaar opnieuw aanspraak maakt op bijstand, een maatregel zal worden opgelegd.

Bij besluit van 1 februari 2012 (bestreden besluit 2) heeft het college het bezwaar tegen het besluit van 22 september 2011, voor zover gericht tegen de maatregel, niet-ontvankelijk verklaard. Het college heeft zich daarbij op het standpunt gesteld dat een mededeling omtrent de mogelijke uitvoering van een verlaging in de toekomst geen besluit is in de zin van artikel 1:3, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en als zodanig niet vatbaar is voor bezwaar en beroep. Het college heeft het bezwaar voor het overige ongegrond verklaard op de grond dat appellante in strijd met de in artikel 17 van de WWB neergelegde inlichtingenverplichting niet de informatie heeft verstrekt die nodig is om het recht op bijstand te kunnen vaststellen.

Ingevolge artikel 54, eerste lid, van de WWB kan het college, indien de belanghebbende de voor de verlening van bijstand van belang zijnde gegevens niet, niet tijdig of onvolledig heeft verstrekt en hem dit te verwijten valt, dan wel indien de belanghebbende anderszins onvoldoende medewerking verleent, het recht op bijstand voor de duur van ten hoogste acht weken opschorten.

Artikel 54, vierde lid, van de WWB bepaalt dat als de belanghebbende in het geval bedoeld in het eerste lid het verzuim niet herstelt binnen de daarvoor gestelde termijn, het college na het verstrijken van die termijn het besluit tot toekenning van bijstand kan intrekken met ingang van de eerste dag waarover het recht op bijstand is opgeschort.

Appellante heeft tegen de opschorting van het recht op bijstand geen rechtsmiddel aangewend, zodat uitsluitend ter beoordeling voorligt of de intrekking van de bijstand ingaande 10 mei 2011 op grond van artikel 54, vierde lid, van de WWB in rechte stand kan houden. Dit betekent dat in dit geding voorligt de vraag of het college op grond van artikel 54, vierde lid, van de WWB bevoegd was tot intrekking van de aan appellante verleende bijstand. Bij de beantwoording van die vraag staat ter beoordeling of appellante verzuimd heeft binnen de daartoe gestelde hersteltermijn de bij het opschortingsbesluit gevraagde gegevens of gevorderde bewijsstukken te verstrekken. Indien dat het geval is, dient vervolgens te worden nagegaan of appellante hiervan een verwijt kan worden gemaakt. Die verwijtbaarheid kan ontbreken indien het gaat om gegevens of gevorderde bewijsstukken die niet van belang zijn voor de verlening van bijstand of om gegevens waarover appellante niet binnen de gestelde hersteltermijn redelijkerwijs heeft kunnen beschikken. De Raad verwijst naar zijn uitspraak van 2 juni 2009, ECLI:NL:CRVB: 2009:LJN BI8387.

Appellante stelt dat, zo begrijpt de Raad, nu de hoogte van haar inkomsten bij het college bekend waren, het geen gebruik had mogen maken van zijn bevoegdheid om de bijstand met ingang van 10 mei 2011 in te trekken op grond van artikel 54, vierde lid, van de WWB.

Deze grond slaagt. Er is een onderzoek ingesteld naar de rechtmatigheid van de verleende bijstand, nadat bij de afdeling W en I bekend was geworden dat appellante inkomsten heeft verworven. De in het kader van dat onderzoek verkregen gegevens uit Suwinet hebben bevestigd dat appellante in januari en februari 2011 inkomsten heeft gehad, te weten respectievelijk € 21,68 en € 21,79 bruto. Behoudens deze inkomsten is niet gebleken dat het college aanwijzingen had dat sprake was van andere inkomsten. Daarbij is niet duidelijk geworden waarom de door het college bij appellante opgevraagde gegevens, die zagen op een afgesloten periode in het verleden, nodig waren om het recht op bijstand vanaf 10 mei 2011 te kunnen vaststellen en het college juist geen gegevens heeft opgevraagd over de maanden april en mei 2011, die daarvoor veeleer relevant zijn. Ter zitting heeft het college dit ook niet kunnen uitleggen. Gelet hierop treft appellante geen verwijt dat zij de onder 1.2 opgesomde gegevens niet na de opschorting heeft overgelegd.

De stelling van appellante dat de besluiten van 30 mei 2011 en 22 september 2011 (deels) zien op dezelfde periode houdt geen stand, omdat uit 1.2 en 1.4 reeds volgt dat deze besluiten zien op verschillende tijdvakken.

Appellante heeft zich voorts uitgesproken over de door haar gevolgde opleiding en de daarmee gepaard gaande kosten welke door het college zouden moeten worden vergoed. De rechtbank heeft ten aanzien hiervan met juistheid overwogen dat de hier voorliggende besluitvorming geen beslissing omvat op dit aspect, zodat het niet tot omvang van het geding behoort.

Artikel 17, eerste lid, van de WWB bepaalt, voor zover hier van belang, dat de belanghebbende op verzoek of onverwijld uit eigen beweging mededeling doet van alle feiten en omstandigheden waarvan hem redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat zij van invloed kunnen zijn op het recht op bijstand. Het tweede lid van dit artikel bepaalt dat de belanghebbende verplicht is aan het college desgevraagd de medewerking te verlenen die redelijkerwijs nodig is voor de uitvoering van de WWB.

Indien de belanghebbende de inlichtingen- en medewerkingsverplichting niet of niet in voldoende mate nakomt, en wanneer als gevolg daarvan niet kan worden vastgesteld of de belanghebbende verkeert in bijstandbehoevende omstandigheden als bedoeld in artikel 11, eerste lid, van de WWB, kan naar vaste rechtspraak de bijstand worden geweigerd, beëindigd of ingetrokken.

Het besluit tot intrekking van de bijstand is een belastend besluit. Daarbij is het aan het college om de nodige kennis omtrent de concrete feiten en omstandigheden te vergaren. Dat betekent dat de last om te bewijzen dat aan de voorwaarden voor intrekking is voldaan in beginsel op het college rust.

Appellante heeft zich voorts op het standpunt gesteld dat de overweging in het besluit van 22 september 2011 ter zake van de maatregel een besluit is en derhalve inhoudelijke beoordeling verdient. Deze grond slaagt niet. De rechtbank heeft met verwijzing naar vaste rechtspraak van de Raad (onder andere de uitspraak van 7 december 2010, ECLI:NL:CRVB:2010:BO6721) met juistheid overwogen dat het hier gaat om een onzekere toekomstige gebeurtenis - namelijk of appellante ooit weer een beroep zal (moeten) doen op de bijstand - waardoor deze mededeling niet op rechtsgevolg gericht is en daardoor niet als besluit kan worden aangemerkt in de zin van artikel 1:3, eerste lid, van de Awb.

Gelet op wat onder 4.5 en 4.11 is overwogen, was het college niet bevoegd de bijstand over de te beoordelen periode en per 10 mei 2011 in te trekken. De rechtbank heeft dit niet onderkend. De aangevallen uitspraak komt daarom voor vernietiging in aanmerking. De beroepen dienen gegrond verklaard te worden. De beide bestreden besluiten komen voor vernietiging in aanmerking, omdat deze niet berusten op een deugdelijke motivering.