Centrale Raad van Beroep, 18-12-2018, ECLI:NL:CRVB:2018:4223, 17/828 PW

1.1.

Appellant ontving sinds 12 mei 2012 bijstand naar de norm voor een alleenstaande, laatstelijk op grond van de Participatiewet (PW).

1.2.

1.3.

1.4.

De resultaten van het in 1.2 genoemde onderzoek zijn voor het college aanleiding geweest om bij besluit van 2 september 2015 (besluit 1) de bijstand van appellant over de periode van 15 juli 2014 tot en met 14 april 2015 te herzien (lees: in te trekken) en de over deze periode gemaakte kosten van bijstand tot een bedrag van € 9.781,91 van appellant terug te vorderen. Hieraan heeft het college ten grondslag gelegd dat appellant de inlichtingenverplichting heeft geschonden als gevolg waarvan het recht op bijstand over deze periode niet kan worden vastgesteld. Appellant heeft geen melding gemaakt van de exploitatie van een in zijn woning aangetroffen in werking zijnde hennepkwekerij. Doordat appellant geen verifieerbare gegevens heeft overgelegd met betrekking tot de uit deze kwekerij verkregen inkomsten kan het recht op bijstand niet worden vastgesteld.

1.5.

Vervolgens heeft een medewerker van de gemeente Rotterdam in het kader van een heronderzoek appellant uitgenodigd voor een onderzoek in het kader van de rechtmatigheid van de aan appellant verleende bijstand. In verband daarmee is appellant uitgenodigd voor een gesprek op 8 september 2015 met medeneming van een aantal nader genoemde documenten, waaronder afschriften van zijn bank- en spaarrekeningen. Omdat appellant niet alle gevraagde documenten had meegenomen naar het gesprek, is appellant uitgenodigd voor een gesprek op 10 september 2015 om dit verzuim te herstellen. De bevindingen van het onderzoek zijn neergelegd in een Rapportage Bestuursrechtelijk onderzoek van 1 oktober 2015.

1.6.

1.7.

Bij besluit van 28 oktober 2015 (besluit 3) heeft het college appellant een boete opgelegd van € 12.873,63.

1.8.

Bij besluit van 8 maart 2016 (bestreden besluit) heeft het college de bezwaren tegen besluiten 1 en 2 ongegrond verklaard, het bezwaar tegen besluit 3 gegrond verklaard en de boete verlaagd naar € 3.500,-. Het college is bij de bepaling van de hoogte van de boete uitgegaan van opzet en van recidive, zodat de maximale aflostijd voor de boete drie jaar is, en van het feit dat appellant een inkomen op bijstandsniveau heeft, zodat appellant de boete moet kunnen betalen uit het verschil tussen de voor appellant geldende bijstandsnorm en de beslagvrije voet van 90% daarvan.

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. In hoger beroep heeft appellant zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

4.2.

Het besluit tot intrekking van bijstand is een voor de betrokkene belastend besluit, waarbij het aan het bijstandverlenend orgaan is om de nodige kennis over de relevante feiten te vergaren. Dat betekent dat de last om aannemelijk te maken dat over de gehele periode in geding aan de voorwaarden voor intrekking is voldaan in beginsel op het bijstandverlenend orgaan rust.

4.3.

Niet in geschil is dat appellant de op 14 april 2015 in zijn woning aangetroffen hennepkwekerij heeft ingericht en geëxploiteerd. Volgens vaste rechtspraak (uitspraak van 9 oktober 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BX9977) worden zowel het verrichten van activiteiten gericht op het starten van een hennepkwekerij als het exploiteren daarvan aangemerkt als omstandigheden waarvan de betrokkene redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat zij van invloed kunnen zijn op het recht op bijstand en waarvan hij het betreffende bestuursorgaan onverwijld mededeling moet doen, ongeacht of daaruit inkomsten worden verworven. Nu appellant geen melding heeft gemaakt van de hennepkwekerij, heeft hij de op hem rustende inlichtingenverplichting geschonden.

4.4.

Appellant heeft aangevoerd dat hij pas in januari 2015 is begonnen met zowel het voorbereiden als het daadwerkelijk kweken van hennep. Hij heeft er daarbij op gewezen dat hij eind 2014 naar Turkije is gegaan voor een operatie aan zijn neus en pas half januari 2015 weer terug was. Hij heeft daarna tweedehands materiaal voor een kwekerij gekocht dat reeds vervuild was. Met de eerste plantjes is hij half januari 2015 begonnen, maar deze zijn allemaal dood gegaan door teveel voeding en slechte lampen. Hij heeft daarna nieuwe stekjes en lampen gekocht. De planten die de politie op 14 april 2015 aantrof, zijn de planten die hij begin februari 2015 had neergezet. Er is geen oogst geweest. De henneptoppen die de politie heeft aangetroffen had appellant gekocht om vergelijkingsmateriaal te hebben en de aangetroffen bladeren en henneptoppen heeft appellant tijdens de kweekperiode afgeknipt om de opbrengst te maximaliseren.

4.5.

Met de in 1.3 weergegeven bevindingen uit het rapport van Stedin heeft het college aannemelijk gemaakt dat er in ieder geval éénmaal in de hennepkwekerij van appellant is geoogst. Voor dit oordeel zijn met name van belang het feit dat op de contactplaatsen tussen de bevestigingsbanden en de koolstoffilters geen vervuiling is aangetroffen, waarmee aannemelijk is dat het filtermateriaal ter plaatse is vervuild, alsmede de op de vloer van de kwekerij en in de droognetten aangetroffen droge afvalbladeren, droge resten van hennepplanten en volgroeide hennepplanten. De omstandigheid dat appellant tussen 28 december 2014 en 15 januari 2015 in Turkije is geweest, doet aan de bevinding dat er een eerdere oogst moet zijn geweest niet af. Hetzelfde geldt voor wat appellant heeft verklaard en onderbouwd met betrekking tot een bij hem aangetroffen geldbedrag van € 5.000,-. Appellant heeft voorts de door hem gegeven verklaringen voor de aangetroffen (resten van) hennepplanten niet met objectieve gegevens onderbouwd. Met de overgelegde kwitantie van 30 januari 2015 met de vermeldingen “[X]” en ”Compleet kweekspullen tweedehands voor 12 lampen” heeft appellant evenmin aannemelijk gemaakt dat er geen oogst is geweest, reeds nu de herkomst van deze kwitantie niet duidelijk is.

4.6.

Uit de bevindingen kan evenwel niet worden afgeleid dat sprake is geweest van twee eerdere oogsten. Het rapport van Stedin bevat daarvoor onvoldoende controleerbare gegevens. De enkele vervuiling van de koolstoffilters, de stof op de lampenkappen en de kalkafzetting vormen op zichzelf onvoldoende grond om aan te nemen dat er meer dan één oogst is geweest. Ook overigens zijn geen feiten naar voren gekomen die duiden op meer dan één oogst.

4.7.

4.8.

Appellant heeft aangevoerd dat het Gerechtshof Den Haag in de strafzaak het netto wederrechtelijk verkregen voordeel uit de hennepkwekerij heeft vastgesteld op € 8.248,36 zodat appellant van de opbrengst van de kwekerij alleen nooit in zijn onderhoud heeft kunnen voorzien. Daarnaast heeft appellant een verklaring van een getuige overgelegd over een door de getuige aan appellant uitgeleend bedrag van € 5.000,-.

4.9.

Deze beroepsgrond slaagt niet. Zoals weergegeven in 1.6 berust het standpunt van het college dat het recht van appellant op bijstand over deze periode niet kan worden vastgesteld op de grond dat appellant niet inzichtelijk heeft gemaakt hoe hij in deze periode in zijn levensonderhoud heeft voorzien. Met wat appellant heeft aangevoerd heeft hij dat evenmin inzichtelijk gemaakt. Dit klemt te meer, nu de getuige heeft verklaard dat hij het bedrag op 2 april 2015 aan appellant heeft verstrekt en appellant hem dit op 28 augustus 2015 heeft terugbetaald, zodat dit bedrag niet kan zijn aangewend voor levensonderhoud.

4.10.

Appellant heeft in hoger beroep met betrekking tot de boete expliciet te kennen gegeven dat geen nieuwe gronden worden aangevoerd. Ter zitting van de rechtbank heeft de gemachtigde van appellant verklaard dat de boete is opgelegd omdat er een terugvordering is, dat de terugvordering wordt betwist en dat de rechtbank niet hoefde in te gaan op de persoonlijke omstandigheden.

4.11.

4.12.

Appellant kan van het niet nakomen van de inlichtingenverplichting een verwijt worden gemaakt. Het college was verplicht een boete op te leggen. Evenals partijen en de rechtbank is de Raad van oordeel dat sprake is van opzet. Voorts is niet in geschil dat sprake is van recidive en dat appellant een inkomen heeft op bijstandsniveau.

4.13.

Voor de vaststelling van de hoogte van de boete vormt het benadelingsbedrag het uitgangpunt. Dit benadelingsbedrag kan in beginsel worden vastgesteld op het netto bedrag dat het college op de grondslag van dezelfde schending van de inlichtingenverplichting heeft teruggevorderd of zou kunnen terugvorderen. Uit wat in 4.7 is overwogen volgt, dat het college het terugvorderingsbedrag opnieuw moet gaan vaststellen.

4.14.

4.15.