Centrale Raad van Beroep, 18-12-2019, ECLI:NL:CRVB:2019:4144, 17/5518 WIA

1.1.

Appellant was werkzaam als [naam functie] in dienst van [naam werkgever] In juni 2013 is appellant in voorlopige hechtenis gesteld wegens verdenking van het plegen van een drugsdelict. Naar aanleiding hiervan heeft [naam werkgever] de zogenoemde [toegangspas] van appellant ingenomen. Bij vonnis van 20 september 2013 is appellant door de rechtbank Noord-Holland vrijgesproken van wat hem ten laste was gelegd en is hij op vrije voeten gesteld. In januari 2014 heeft appellant zijn [toegangspas] teruggekregen. Hij heeft vervolgens drie dagen gewerkt, voordat hij op 13 januari 2014 wegens psychische klachten is uitgevallen voor zijn werk.

1.2.

1.3.

Bij beslissing op bezwaar van 4 mei 2016 (bestreden besluit) heeft het Uwv het bezwaar van appellant tegen het besluit 25 januari 2016 gegrond verklaard, voor zover gericht tegen de ingangsdatum van de WIA-uitkering, die alsnog is vastgesteld op 11 januari 2016. Het bezwaar van appellant tegen de hoogte van het dagloon is ongegrond verklaard. Appellant had aangevoerd dat voor de berekening van het dagloon een andere referteperiode in aanmerking moet worden genomen, omdat hij in de gehanteerde referteperiode wegens de detentie en het niet kunnen werken door de inname van de [toegangspas] veel minder inkomen heeft genoten. De referteperiode is daardoor niet representatief voor zijn inkomenspositie. Het Uwv heeft dit betoog afgewezen, onder de overweging dat in het Dagloonbesluit werknemersverzekeringen (Dagloonbesluit) het niet beschikbaar zijn voor arbeid wegens detentie niet bij de uitzonderingssituaties voor de berekening van het dagloon in het kader van de Wet WIA is opgenomen.

1.4.

Het vonnis van de rechtbank van 20 september 2013 is bij arrest van het gerechtshof Amsterdam van 8 november 2016 bevestigd.

3.1.

3.2.

Het Uwv heeft bevestiging van de aangevallen uitspraak bepleit. Het Uwv heeft zich op het standpunt gesteld dat geen sprake is van een punitieve sanctie in de zin van artikel 6 van het EVRM, dat geen sprake is van doorwerking van een door het Uwv opgelegde maatregel in het WIA-dagloon, zoals in de uitspraak van de Raad van 8 juni 2016 het geval was, en dat artikel 5, zesde lid, van het Dagloonbesluit betrekking heeft op de vaststelling van het dagloon in het kader van de Werkloosheidswet (WW).

4.1.

Appellant heeft recht op een WIA-uitkering met ingang van 11 januari 2016. Van toepassing is het Dagloonbesluit, zoals dat besluit luidt vanaf 1 januari 2016.

4.2.

4.3.

Wat appellant heeft aangevoerd, levert geen grond op om af te wijken van artikel 13 van de Wet WIA of het Dagloonbesluit. In het Dagloonbesluit is geen afwijkende regel voor de situatie van appellant opgenomen. In artikel 17, eerste lid, van het Dagloonbesluit is wel een uitzondering gemaakt voor de berekening van het WIA-dagloon, zoals bepaald in artikel 16 van het Dagloonbesluit, indien de werknemer geen of minder loon heeft genoten in verband met verlof of omdat hij de bedongen arbeid niet heeft verricht wegens ziekte. In het Dagloonbesluit is echter geen uitzondering gemaakt voor de berekening van het dagloon, indien de werknemer wegens detentie geen of minder loon heeft genoten. Ook bevat het Dagloonbesluit geen hardheidsclausule. Dat appellant door detentie en de inname van de [toegangspas] niet heeft kunnen werken, is dan ook geen omstandigheid die voor de berekening van het WIA-dagloon van belang is. In dit verband wordt verwezen naar de uitspraken van de Raad van 5 maart 2014, ECLI:NL:CRVB:2014:730 en van 24 januari 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:215. Zoals in die uitspraken is overwogen, is de Wet WIA een wet in formele zin. Het staat de rechter op grond van artikel 120 van de Grondwet en artikel 11 van de Wet algemene bepalingen niet vrij om formele wetgeving te toetsen op haar grondwettigheid noch om de innerlijke waarde of billijkheid van de wet te toetsen. Dit betekent dat de rechter de keuze van de wetgever voor de met artikel 13, eerste lid, van de Wet WIA gegeven berekeningswijze van het dagloon moet respecteren. Het is aan de wetgever om eventuele onredelijke en niet beoogde effecten van de in het Dagloonbesluit neergelegde dagloonsystematiek teniet te doen.

4.4.

Ook artikel 5, zesde lid, van het Dagloonbesluit, zoals gewijzigd per 1 december 2016, biedt geen grond om het dagloon van appellant anders vast te stellen, omdat dat artikel ziet op de berekening van het WW-dagloon. Voor de berekening van het WIA-dagloon is een dergelijke bepaling niet opgenomen in het Dagloonbesluit.

5.1.

Over de stelling van appellant dat sprake is van een punitieve sanctie en dat daarom zou moeten worden afgeweken van de regels van het Dagloonbesluit, overweegt de Raad als volgt.

5.2.

Op grond van artikel 5:2, eerste lid en onder a, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) wordt onder een bestuurlijke sanctie verstaan een door een bestuursorgaan wegens een overtreding opgelegde verplichting of onthouden aanspraak. Onder een bestraffende sanctie wordt op grond van het eerste lid en onder c van dat artikel verstaan een bestuurlijke sanctie voor zover deze beoogt de overtreder leed toe te voegen.

5.3.

In deze zaak is geen sprake van een bestuurlijke of bestraffende sanctie, als bedoeld in artikel 5:2 van de Awb, omdat het Uwv appellant geen verplichting heeft opgelegd of een aanspraak heeft onthouden wegens een overtreding. Het Uwv heeft alleen op basis van de gegevens uit de polisadministratie conform de wettelijke regelgeving het WIA-dagloon vastgesteld. De vaststelling van het WIA-dagloon, waarbij is uitgegaan van het in het refertejaar genoten loon, kan dan ook niet als een bestuurlijke of bestraffende sanctie worden aangemerkt.

5.4.

Bezien moet vervolgens worden of sprake is van een criminal charge in de zin van het EVRM. Het gaat hierbij om een autonoom begrip waarbij de aanduiding die op nationaal niveau aan een regeling wordt gegeven niet bepalend is. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft in het arrest Engel en anderen tegen Nederland van 8 juni 1976 (ECLI:NL:XX:1976:AC0386, §82) drie criteria geformuleerd voor de bepaling of sprake is van een criminal charge. Ten eerste is van belang de classificatie van de sanctie naar nationaal recht, ten tweede de aard van de overtreding – mede bezien in relatie tot het doel van de sanctie – en ten derde de zwaarte van de maatregel. De laatste twee criteria zijn niet cumulatief: het voldoen aan één van deze criteria kan in bepaalde gevallen reeds leiden tot de conclusie dat van een criminal charge sprake is. Daarnaast is mogelijk dat het tweede en derde criterium in samenhang bezien een dergelijke conclusie kunnen rechtvaardigen. Nu in dit geval geen sprake is van een door het Uwv opgelegde maatregel wegens een overtreding, is reeds daarom geen sprake van een criminal charge in de zin van artikel 6 van het EVRM.

5.5.

De vergelijking met de onder 2 genoemde uitspraak van de Raad van 8 oktober 2016 gaat niet op. In die zaak was sprake van een gedraging die leidde tot oplegging van een maatregel op grond van de Werkloosheidswet, een sanctie met een reparatoir karakter, die vervolgens doorwerkte in de hoogte van de WIA-uitkering. De Raad oordeelde dat het in dat geval gaat om een door de besluitgever beoogd verlagend effect op het WIA-dagloon waarbij sprake is van leedtoevoeging en heeft dit verlagende effect daarom aangemerkt als een criminal charge in de zin van artikel 6 van het EVRM. Daarvan is in deze zaak geen sprake. Het lage WIA-dagloon van appellant is niet een door de besluitgever beoogd gevolg van de ondergane detentie, maar vloeit uitsluitend voort uit het algemene loonbegrip van artikel 13 van de Wet WIA. Niet elk gevolg van een strafmaatregel dient eveneens te worden aangemerkt als een criminal charge. Daarvoor moet worden voldaan aan bovengenoemde criteria. Zoals hiervoor overwogen, voldoet de vaststelling van het WIA-dagloon in deze zaak niet aan die criteria.

5.6.

De Raad komt tot de conclusie dat geen sprake is van een punitieve sanctie.

6. Uit 4.1 tot en met 5.6 volgt dat het hoger beroep niet slaagt. De aangevallen uitspraak moet worden bevestigd.

7. Voor een veroordeling in de proceskosten bestaat geen aanleiding.