Centrale Raad van Beroep, 23-09-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:2220, 18/900 WIA

Betrokkene is vanuit de situatie dat hij een uitkering op grond van de Werkloosheidswet (WW) ontving op 30 november 2009 uitgevallen met oogklachten door diabetes mellitus.

Het Uwv heeft bij besluit van 10 november 2011 geweigerd om betrokkene met ingang van 28 november 2011 een uitkering op grond van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA) toe te kennen omdat hij minder dan 35% arbeidsongeschikt was.

Betrokkene heeft zich op 4 juli 2013 vanuit de situatie dat hij een WW-uitkering ontving ziek gemeld in verband met rechterarmklachten/elleboogklachten, waarna hij in aanmerking is gebracht voor ziekengeld op grond van de Ziektewet (ZW). Deze ZW-uitkering werd vanaf 4 augustus 2014 beëindigd, omdat betrokkene minder dan 35% arbeidsongeschikt werd geacht. Bij de beoordeling van het bezwaar van betrokkene tegen deze Eerstejaars ZW‑beoordeling heeft de verzekeringsarts bezwaar en beroep volgens het rapport van 8 augustus 2014 opnieuw klachten in verband met de diabetes mellitus en daarnaast een status na epicondylitis rechts, linkerschouder-, knie- en psychische klachten vastgesteld. Betrokkene werd op dat moment voor niet meer dan halve dagen belastbaar geacht. De ZW-uitkering van betrokkene werd vervolgens voortgezet per 4 augustus 2014.

In het kader van zijn aanvraag om een WIA-uitkering is betrokkene onderzocht op het spreekuur van een verzekeringsarts. Deze arts heeft in een rapport van 17 april 2015 vermeld dat betrokkene armklachten, visuele klachten, psychische klachten en gehoorproblemen heeft en dat hij belastbaar is voor arbeid rekening houdend met zijn fysieke, auditaire, visuele en psychische beperkingen. Deze arts heeft de beperkingen weergegeven in een Functionele mogelijkhedenlijst (FML) van 17 april 2015. Na arbeidskundig onderzoek, waarin is geconcludeerd dat betrokkene geschikt is voor passend werk en dat hij op grond daarvan 44,95% arbeidsongeschikt moet worden geacht, heeft het Uwv betrokkene bij besluit van 12 mei 2015 vanaf 2 juli 2015 een loongerelateerde WGA-uitkering toegekend.

Naar aanleiding van het bezwaar van betrokkene tegen het besluit van 12 mei 2015 heeft een verzekeringsarts bezwaar en beroep geconcludeerd dat betrokkene minder beperkingen heeft en deze weergegeven in de FML van 25 augustus 2015. Een arbeidsdeskundige bezwaar en beroep heeft in een rapport van 14 oktober 2015 berekend dat betrokkene met wat hij kan verdienen met werkzaamheden in geselecteerde voorbeeldfuncties in vergelijking met zijn maatmanloon minder dan 35% arbeidsongeschikt is.

Bij beslissing op bezwaar van 9 november 2015 heeft het Uwv de WIA-uitkering met ingang van 17 december 2015 beëindigd. Het beroep van betrokkene tegen dit besluit is door de rechtbank bij uitspraak van 15 juni 2016 ongegrond verklaard. Tegen die uitspraak is geen hoger beroep ingesteld.

Betrokkene heeft zich door middel van een wijzigingsformulier op 2 september 2016 met ingang van 3 maart 2016 toegenomen arbeidsongeschikt gemeld.

Een verzekeringsarts heeft betrokkene naar aanleiding van deze melding onderzocht en in een rapport van 3 november 2016 vermeld dat betrokkene op 3 maart 2016 is uitgevallen door nieuwe fysieke klachten, te weten cardiale klachten. Daarnaast heeft de verzekeringsarts vermeld dat sprake is van stress-klachten in verband met psychosociale omstandigheden. Volgens de verzekeringsarts is sprake van een andere ziekteoorzaak dan de ziekteoorzaak waarvoor betrokkene de wachttijd voor de WIA heeft doorgemaakt.

Het Uwv heeft betrokkene bij besluit van 8 november 2016 bericht dat aan hem met ingang van 3 maart 2016 geen WIA-uitkering wordt toegekend omdat hij nu andere gezondheidsklachten heeft dan tijdens de eerdere WIA-uitkering.

Naar aanleiding van het bezwaar van betrokkene tegen het besluit van 8 november 2016 heeft een verzekeringsarts bezwaar en beroep in een rapport van 2 mei 2017, aangevuld met een rapport van 6 juni 2017, vermeld dat uit onderzoek is gebleken dat sprake is van toegenomen beperkingen door een hartinfarct en psychische klachten, maar dat op de te hanteren peildatum, te weten de WIA-beoordeling in juli 2015, geen sprake was van psychische klachten en dat ten aanzien van de hartklachten sprake is van een nieuwe ziekte, die geen relatie heeft met de diabetes mellitus. Ten aanzien van de op dat moment al bestaande klachten, zoals de armklachten en de diabetes mellitus, is volgens de verzekeringsarts bezwaar en beroep geen sprake van toename.

Bij beslissing op bezwaar van 11 juli 2017 (bestreden besluit) heeft het Uwv het bezwaar van betrokkene tegen het besluit van 8 november 2016 onder verwijzing naar het rapport van de verzekeringsarts bezwaar en beroep ongegrond verklaard.

In beroep tegen het bestreden besluit heeft betrokkene onder meer aangevoerd dat zijn klachten voortvloeien uit dezelfde oorzaak en dat de toename van klachten (ook) beoordeeld moet worden ten opzichte van de datum 28 november 2011 met ingang waarvan hem een WIA-uitkering geweigerd was. De toename van zijn klachten is gelegen binnen vijf jaar na 28 november 2011.

Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep van betrokkene tegen het bestreden besluit gegrond verklaard, dat besluit vernietigd en het Uwv opgedragen een nieuwe beslissing op bezwaar te nemen met inachtneming van haar uitspraak. Hiertoe heeft de rechtbank overwogen dat op grond van artikel 55, eerste lid, aanhef en onder b, van de Wet WIA het einde van de wachttijd op 28 november 2011, ongeacht of daarna nog een keer (onterecht) een wachttijd is doorlopen, het juiste peilmoment is voor de beoordeling of betrokkene toegenomen arbeidsongeschikt is uit dezelfde ziekteoorzaak als die op grond waarvan hij gedurende die wachttijd ongeschikt was tot het verricht van zijn arbeid. Het Uwv heeft ten onrechte niet onderzocht of betrokkene toegenomen arbeidsongeschikt is ten opzichte van het einde van zijn eerste wachttijd.

Het Uwv heeft in hoger beroep aangevoerd dat het in deze zaak gaat om een beoordeling van een mogelijke herleving van het recht op een WIA-uitkering na een eerdere beëindiging, waardoor artikel 57 van de Wet WIA aan de orde is. Artikel 55 van de Wet WIA kan dan niet aan de orde zijn. Artikel 57 van de Wet WIA wordt, net zoals artikel 43a van de Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO), toegepast in de situatie dat de verzekerde wiens uitkering is ingetrokken binnen vijf jaar weer arbeidsongeschikt wordt en deze arbeidsongeschiktheid voortkomt uit dezelfde oorzaak als de arbeidsongeschiktheid op grond waarvan de ingetrokken uitkering werd genoten. Uit artikel 57 van de Wet WIA volgt dat indien sprake is van toegenomen arbeidsongeschiktheid moet worden bezien uit welke oorzaak de uitkering voor intrekking werd genoten en of de wederom ontstane arbeidsongeschiktheid voortkomt uit dezelfde oorzaak. Voor die toetsing moet een vergelijking worden gemaakt van de klachten op datum van de toename van de arbeidsongeschiktheid met de klachten op het peilmoment. Dit moment is volgens het Uwv de datum van beëindiging van de WIA-uitkering, te weten 17 december 2015. De rechtbank heeft daarom volgens het Uwv ten onrechte bepaald dat het Uwv moet onderzoeken of betrokkene toegenomen arbeidsongeschikt is ten opzichte van het einde van de eerste wachttijd op 28 november 2011. Verder heeft het Uwv aangevoerd dat de verzekeringsarts bezwaar en beroep in het rapport van 2 mei 2017 voldoende gemotiveerd heeft toegelicht dat betrokkene wel toegenomen beperkingen heeft, maar als gevolg van een andere ziekteoorzaak.

Betrokkene heeft verzocht om de aangevallen uitspraak te bevestigen. Volgens betrokkene miskent het Uwv dat er twee volledig doorlopen wachttijden zijn met een verschillende ziekteoorzaak. De toetsingsnormen van de artikelen 55 en 57 van de Wet WIA zien volgens betrokkene op verschillende situaties die naast elkaar kunnen bestaan. Deze artikelen sluiten elkaar niet uit. Het Uwv had daarom moeten beoordelen op welke toegenomen klachten de aanvraag was gebaseerd en vervolgens moeten bezien welke toetsingsnorm diende te worden toegepast. Betrokkene heeft de Raad uitdrukkelijk verzocht de zaak niet zelf af te doen nu de rechtbank geen inhoudelijk oordeel heeft gegeven over zijn aanspraken zodat hij desgewenst opnieuw beroep kan instellen tegen het nader door het Uwv te nemen besluit en aldus de beschikking heeft over rechtsbescherming in twee instanties.

Tussen partijen is in geschil of betrokkene met ingang van 3 maart 2016 aanspraak heeft op een uitkering op grond van de Wet WIA omdat hij per die datum toegenomen arbeidsongeschikt is. Partijen verschillen daarbij van mening of artikel 55 van de Wet WIA in deze situatie naast artikel 57 ook van toepassing is en over de vraag welke aandoeningen en beperkingen in aanmerking moeten worden genomen bij de beoordeling van de mate van arbeidsongeschiktheid per 3 maart 2016.

Van belang zijn de volgende bepalingen van de Wet WIA, zoals deze luidden op 3 maart 2016.

Gelet op het verschil van inzicht bij partijen over de toepasselijkheid van de artikelen 55 en 57 van de Wet WIA is het volgende van belang.

Uit wat onder 4.2 tot en met 4.4.5 is overwogen volgt dat het hoger beroep niet slaagt. Gelet op het uitdrukkelijke verzoek van betrokkene zal de opdracht van de rechtbank aan het Uwv om een nieuw besluit te nemen in stand worden gelaten. De Raad zal daarom in deze zaak geen toepassing geven aan artikel 8:113, tweede lid van de Algemene wet bestuursrecht. De aangevallen uitspraak zal worden bevestigd. Het Uwv zal alsnog de beoordeling moeten verrichten met inachtneming van deze uitspraak.