Centrale Raad van Beroep, 19-10-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:2518, 18/5135 PW

1.1.

Appellante is alleenstaande ouder en woonde ten tijde in geding met drie van haar vier kinderen, van wie twee minderjarig waren, op het uitkeringsadres. Appellante ontving vanaf 8 februari 2011 bijstand van het college op grond van de Wet werk en bijstand (WWB) naar de norm voor een alleenstaande ouder.

1.2.

In het kader van een pilot van de gemeente Tilburg, beschreven in een notitie van juni 2013 met als onderwerp ‘Financieringsproject onroerend goed’ (notitie) en gevolgd door het project ‘Vermogen in het buitenland’ (project), heeft een handhavingsspecialist van het team Fraudebestrijding van de gemeente Tilburg een onderzoek ingesteld naar de rechtmatigheid van de aan appellante verleende bijstand. Uit de bevindingen van het uitgevoerde onderzoek in Turkije blijkt dat een onroerende zaak, een duplex appartement van tweeënhalve verdieping met een waarde van € 175.000,-, op het adres V, sectie W, perceel X, in de wijk Y, in het Kadastraal Register van het district Z vanaf 11 augustus 2011 geregistreerd stond op naam van appellante.

1.3.

Bij besluit van 31 oktober 2014 heeft het college de bijstand van appellante met toepassing van artikel 54, vierde lid, van de WWB ingetrokken met ingang van 10 oktober 2014 op de grond dat appellante niet alle door het college gevraagde stukken over onder meer onroerende zaken in Turkije heeft ingeleverd. Het college heeft de bijstand daarnaast met toepassing van artikel 54, derde lid, van de WWB ingetrokken over de periode van 11 augustus 2011 tot en met 9 oktober 2014 en de over die periode gemaakte kosten van bijstand tot een bedrag van € 36.877,- van appellante teruggevorderd. Daaraan heeft het college ten grondslag gelegd dat appellante in strijd met de op haar rustende inlichtingenverplichting geen melding heeft gemaakt van haar vermogen in Turkije als gevolg waarvan het recht op bijstand niet kan worden vastgesteld. Bij uitspraak van 24 november 2015 heeft de rechtbank het tegen het besluit op bezwaar ingestelde beroep ongegrond verklaard. Appellante heeft tegen deze uitspraak geen hoger beroep ingesteld.

1.4.

Appellante heeft vervolgens op 15 december 2014 bij het college een aanvraag om bijstand op grond van de WWB en in de periode van 8 april 2015 tot en met 2 februari 2017 bij het college zesmaal een aanvraag om bijstand op grond van de Participatiewet (PW) ingediend. Het college heeft die aanvragen afgewezen op de grond dat appellante onvoldoende gegevens heeft ingeleverd om het recht op bijstand te kunnen vaststellen.

1.5.

Appellante heeft zich op 17 mei 2017 gemeld om opnieuw bijstand aan te vragen op grond van de PW en een aanvraag om algemene bijstand ingediend.

1.6.

Naar aanleiding van deze aanvraag heeft het college appellante bij brief van 23 mei 2017 verzocht uiterlijk 6 juni 2017 onder meer de volgende stukken in te leveren:- controleerbare en objectieve bewijsstukken waaruit blijkt hoe zij de afgelopen twaalf maanden zonder inkomsten in haar levensonderhoud heeft kunnen voorzien;

- afschriften van de laatste twaalf maanden van al haar bank- en of spaarrekeningen; en

- controleerbare en verifieerbare bewijzen waaruit blijkt aan wie appellante de op € 175.000,- getaxeerde onroerende zaak, een duplex appartement van tweeënhalve verdieping op het adres V, bij het Kadastraal Register van het district W bekend als sectie X, perceel Y in de wijk Z, geregistreerd op naam van en sinds 11 augustus 2011 in het bezit van appellante, heeft verkocht en welke vergoeding zij hiervoor heeft gekregen. Hierbij is meegedeeld dat appellante daarnaast dient aan te tonen dat deze vergoeding is gestort op haar bankrekening.

1.7.

Appellante heeft onder meer kopieën van bankafschriften over de periode van 1 januari 2017 tot en met 26 mei 2017 ingeleverd. Daarnaast heeft appellante een notariële verklaring van A van 16 maart 2017 (notariële verklaring) ingeleverd, waarin is vermeld dat A buiten weten van appellante, met de volmacht die berust bij haar vader, B, zijn onroerende zaak op voornoemd adres op haar naam heeft laten zetten, dat A, wederom met volmacht van B, diezelfde onroerende zaak heeft teruggenomen, omdat hem bekend werd dat appellante vanwege bepaalde financiële problemen deze onroerende zaak zou verkopen, dat appellante van deze handelingen geen weet heeft en dat voor deze aan- en verkoop geen geld is gevraagd.

1.8.

Appellante heeft op 6 juni 2017 en 8 juni 2017 aanvragen om bijzondere bijstand ingediend voor de eigen bijdragen in advocaatkosten. Het betreft eigen bijdragen voor toevoegingen met de afgiftedata 17 mei 2017 en 25 mei 2017.

1.9.

Bij besluit van 14 juni 2017 heeft het college appellante een voorschot van € 835,- verstrekt in de vorm van een renteloze geldlening.

1.10.

Bij besluit van 29 juni 2017 (besluit 1) heeft het college de aanvraag om algemene bijstand van 17 mei 2017 afgewezen en het aan appellante betaalde voorschot tot een bedrag van € 835,- van appellante teruggevorderd.

1.11.

Bij besluit van 30 juni 2017 (besluit 2) heeft het college de aanvragen om bijzondere bijstand van 6 juni 2017 en 8 juni 2017 afgewezen.

1.12.

Bij besluit van 17 juli 2017 (besluit 3) heeft het college appellante meegedeeld dat zij het bedrag van de terugvordering binnen zes weken na dagtekening van dit besluit dient terug te betalen.

1.13.

Bij besluit van 30 november 2017 (bestreden besluit) heeft het college de tegen de besluiten 1, 2 en 3 gemaakte bezwaren ongegrond verklaard. Het college heeft hieraan ten grondslag gelegd dat appellante onvoldoende inzicht heeft gegeven in haar financiële situatie als gevolg waarvan het recht op bijstand niet is vast te stellen. Appellante heeft geen objectieve bewijsstukken overgelegd om te onderbouwen hoe haar onroerende zaak in Turkije is gekocht en verkocht en met welke financiële middelen deze transacties zijn bekostigd. Appellante heeft daarnaast niet met objectief verifieerbare bewijsstukken aangetoond hoe zij in de periode van drie maanden voorafgaand aan haar aanvraag in haar levensonderhoud heeft voorzien.

3.1.

In hoger beroep heeft appellante zich op hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd, voor zover de rechtbank heeft geoordeeld dat het standpunt van het college, dat er te veel onduidelijkheden zijn over hoe appellante heeft geleefd in de periode van drie maanden voorafgaande aan haar aanvraag, kan standhouden.

3.2.

Het college heeft op hierna te bespreken gronden incidenteel hoger beroep tegen de aangevallen uitspraak ingesteld, voor zover de rechtbank heeft geoordeeld dat het standpunt van het college, dat appellante geen objectieve bewijsstukken heeft overgelegd om te onderbouwen hoe haar onroerend goed in Turkije is gekocht en verkocht en met welke financiële middelen deze transacties zijn bekostigd, geen stand kan houden.

4.1.

Het gaat hier om een afwijzing van een aanvraag om bijstand. De in dat verband te beoordelen periode loopt van 17 mei 2017, de datum waarop appellante zich heeft gemeld om bijstand aan te vragen, tot en met 29 juni 2017, de datum van besluit 1.

4.2.

Een aanvrager moet in het algemeen de feiten en omstandigheden aannemelijk maken die nopen tot inwilliging van die aanvraag. In dat kader dient de aanvrager de nodige duidelijkheid te verschaffen en volledige opening van zaken te geven. Vervolgens is het aan de bijstandverlenende instantie om in het kader van de onderzoeksplicht deze inlichtingen op juistheid en volledigheid te controleren. Indien de betrokkene niet aan de wettelijke inlichtingen- of medewerkingsverplichting voldoet, is dit een grond voor weigering van de bijstand indien als gevolg daarvan het recht op bijstand niet kan worden vastgesteld.

4.3.

Voor de beoordeling of de aanvrager verkeert in bijstandbehoevende omstandigheden, is de financiële situatie van de aanvrager een essentieel gegeven. De aanvrager is gehouden de voor een goede beoordeling van de aanvraag vereiste gegevens over te leggen. Volgens vaste rechtspraak (uitspraak van 4 januari 2011, ECLI:NL:CRVB:2011:BP1399) is de bijstandverlenende instantie in het kader van het onderzoek naar het recht op bijstand ook bevoegd om gegevens te vragen die betrekking hebben op de financiële situatie over de periode die onmiddellijk voorafgaat aan de datum met ingang waarvan bijstand wordt gevraagd.

4.4.

De grond dat de rechtbank ten onrechte heeft overwogen dat het college terecht bij haar heeft nagevraagd hoe zij in haar levensonderhoud heeft voorzien, slaagt niet. Dat het besluit van 31 oktober 2014 (zie 1.3) naar zeggen van appellante onrechtmatig zou zijn, doet niet af aan de onder 4.3 genoemde bevoegdheid.

4.7.

Uit 4.5.6 volgt dat volgt dat het hoger beroep van appellante slaagt, zodat de aangevallen uitspraak dient te worden vernietigd voor zover aangevochten. Doende wat de rechtbank zou behoren te doen zal de Raad het beroep gegrond verklaren en het bestreden besluit vernietigen wegens strijd met de artikel 3:2 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het college zal worden opgedragen om met inachtneming van deze uitspraak opnieuw te beslissen op de bezwaren tegen de besluiten van 29 juni 2017, 30 juni 2017 en 17 juli 2017.

4.8.

Met het oog op een voortvarende afdoening van het geschil bestaat aanleiding om met toepassing van artikel 8:113, tweede lid, van de Awb te bepalen dat tegen de door het college te nemen nieuwe beslissing op de bezwaren slechts bij de Raad beroep kan worden ingesteld.