Centrale Raad van Beroep, 22-10-2020, ECLI:NL:CRVB:2020:2608, 19/2263 AOW

4.2.

In artikel 8c, tweede lid, van de AOW is bepaald dat het recht op ouderdomspensioen eindigt, indien de pensioengerechtigde zich, nadat het recht op ouderdomspensioen is ingegaan, onttrekt aan de tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf of vrijheidsbenemende maatregel.

4.3.

Zoals de Raad eerder heeft overwogen (onder meer in zijn uitspraken van 9 november 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BY3507 en van 26 april 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:1322) is de Svb gehouden bij de toepassing van artikel 8c, tweede lid, van de AOW zelfstandig te beoordelen of betrokkene zich heeft onttrokken aan de tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf of vrijheidsbenemende maatregel. Onder ‘zich onttrekken’ als bedoeld in artikel 8c, tweede lid, van de AOW is te verstaan de situatie waarin een onherroepelijke veroordeling tot een vrijheidsstraf of vrijheidsbenemende maatregel nog niet ten uitvoer is gelegd, de veroordeelde in verband daarmee in het opsporingsregister is opgenomen en door Justitie inmiddels tevergeefs één of meer pogingen zijn ondernomen tot tenuitvoerlegging van de straf of maatregel te komen. De Svb heeft deze uitleg overgenomen in zijn beleidsregel SB1276. Volgens genoemde uitspraken is het verder aan de Svb om aannemelijk te maken dat sprake is van een zodanige situatie, en mag de Svb daarbij in beginsel afgaan op informatie van het CJIB.

4.4.

Tussen partijen is in geschil of op en na 20 juni 2018 sprake was van een situatie waarin appellant zich onttrok aan de tenuitvoerlegging van de aan hem opgelegde vrijheidsstraf.

4.5.

Uit de beschikbare gegevens leidt de Raad het volgende af. Vaststaat dat appellant in april 2018 bekend is geworden met de onherroepelijke veroordeling tot een vrijheidsstraf van 1020 dagen. Appellant stond in die periode ingeschreven op het adres [adres] , maar hij verbleef in Indonesië. Nadat appellant in het kader van de tenuitvoerlegging van zijn straf niet werd aangetroffen op het adres in [gemeente] is de zelfmeldprocedure op hem van toepassing geacht. Op of omstreeks 23 mei 2018 is hierover aan appellant een brief gestuurd door het Ministerie van Justitie en Veiligheid. Daarin was vermeld dat appellant zich op 11 juni 2018 diende te melden in [Justitieel Complex] . Appellant heeft de zelfmeldbrief op of omstreeks 23 mei 2018 per email doorgestuurd gekregen. Omdat appellant zich niet heeft gemeld op 11 juni 2018, is hij vervolgens op 12 of 20 juni 2018 opgenomen in het opsporingsregister. Op 12 juli 2018 is namens appellant contact opgenomen met de Divisie Individuele Zaken van het Ministerie van Justitie en Veiligheid (Divisie Individuele Zaken). Toen bleek dat appellant op 29 mei 2018 op de zelfmeldbrief heeft gereageerd met het verzoek om uitstel van de tenuitvoerlegging van zijn straf. Deze reactie was echter niet door de Divisie Individuele Zaken ontvangen, omdat een verkeerd emailadres was gebruikt. Appellant had om uitstel verzocht omdat hij naar eigen zeggen vanwege zijn medische toestand niet in staat was om vanuit Indonesië naar Nederland te reizen. Bij besluit van 17 juli 2018 heeft de selectiefunctionaris van de Divisie Individuele Zaken het verzoek van appellant (alsnog) afgewezen op de grond dat appellant niet tijdig op de zelfmeldbrief had gereageerd en er vóór de melddatum van 11 juni 2018 door of namens hem geen contact was opgenomen met de Divisie Individuele Zaken. Het door appellant tegen het besluit van 17 juli 2018 bij de Raad voor de Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming ingestelde beroep heeft niet tot een andere uitkomst geleid.

4.6.

Uit hetgeen onder 4.5 is vermeld concludeert de Raad dat appellant zich op en na 20 juni 2018 heeft onttrokken aan de tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf. Het CJIB heeft immers een of meer pogingen ondernomen om tot tenuitvoerlegging van de straf te komen, doch zonder resultaat. Door langs te gaan bij het adres waar appellant in de basisregistratie personen stond ingeschreven en een zelfmeldbrief naar ditzelfde adres te sturen, zijn pogingen ondernomen tot tenuitvoerlegging van de straf. Appellant heeft weliswaar contact gehad met de Divisie Individuele Zaken om uitstel te vragen, maar dit was na de melddatum van 11 juni 2018 en is niet succesvol geweest. Deze handelingen zijn daarom niet van invloed geweest op de vermelding in het opsporingsregister. Uit wat appellant in hoger beroep aan stukken heeft overgelegd kan niet worden geconcludeerd dat de informatie die het CJIB aan de Svb heeft verstrekt onjuist was. Aan de overgelegde emailwisseling tussen appellant en [naam] , operationeel expert bij de politie eenheid [eenheid] , kan niet de door appellant gewenste waarde worden gehecht, reeds omdat hieruit niet blijkt wanneer [naam] deze email naar appellant zou hebben gestuurd en omdat op geen enkele andere manier blijkt dat appellant op enig moment ten tijde in geding niet meer in het opsporingsregister heeft gestaan.

4.7.

De Svb heeft zich in eerste instantie mogen baseren op de systeemmelding van het CJIB van 15 augustus 2018, waaruit blijkt dat appellant per 20 juni 2018 was opgenomen in het opsporingsregister. Vervolgens heeft de Svb, steeds nadat namens appellant contact werd gezocht en naar aanleiding van het bezwaar tegen de vastgestelde onttrekking, navraag gedaan bij het CJIB. Deze handelingen zijn door de Svb opgenomen in de telefoonrapporten van 6 september 2018 en 1 oktober 2018, die zich in het dossier bevinden. Uiteindelijk heeft het CJIB, naar aanleiding van een uitdrukkelijk verzoek van de Raad, bij brief van 31 augustus 2020 schriftelijk de eerder telefonisch verstrekte gegevens vastgelegd die ten minste noodzakelijk waren om het bestreden besluit te kunnen toetsen. De Raad stelt vast dat de Svb tijdens de bezwaarprocedure de nodige stappen heeft ondernomen om tot een zorgvuldig voorbereide beslissing op bezwaar te komen, en dat het CJIB de noodzakelijke informatie slechts telefonisch heeft verstrekt. Ter zitting heeft de Svb desgevraagd verklaard dat sinds de inwerkingtreding van de Algemene verordening gegevensbescherming de Svb bij het verrichten van nader onderzoek van het CJIB geen inzage meer krijgt in de onderliggende stukken over de persoon die zich onttrekt aan de tenuitvoerlegging van een vrijheidsstraf of vrijheidsbenemende maatregel, en dat het CJIB de nodige informatie slechts op verzoek telefonisch verstrekt. De Raad wijst er in dat verband op dat zowel de zorgvuldigheid van het onderzoek van de Svb als de inhoudelijke juistheid van de beslissing voor de rechter controleerbaar moeten zijn. Vanuit een oogpunt van controleerbaarheid verdient schriftelijke informatieverstrekking duidelijk de voorkeur boven telefonische informatieverstrekking. De systeemmelding van 15 augustus 2018 was voor de bezwaarfase ontoereikend omdat daarin niet op controleerbare wijze is vastgelegd dat één of meer pogingen zijn ondernomen om tot tenuitvoerlegging van de straf of maatregel te komen. De Raad wijst verder op de verplichting van de Minister van Veiligheid en Justitie op grond van artikel 54, derde lid onder h, en negende lid, van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen, om onverwijld en kosteloos de gegevens en alle overige opgaven en inlichtingen, waarover deze beschikt en die noodzakelijk zijn voor het recht op uitkering, aan de Svb te verstrekken. De Raad geeft de Svb dan ook in overweging over de te hanteren werkwijze in overleg te treden met het CJIB.

4.8.

Voor zover appellant met een beroep op artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht heeft willen stellen dat de beleidsregels van de Svb niet onverkort kunnen worden toegepast vanwege zijn medische situatie, volgt de Raad dit niet. Daarbij acht de Raad van belang dat appellant de stelling dat zijn medische situatie de tenuitvoerlegging van zijn vrijheidsstraf belette aan de orde heeft gesteld bij de daartoe bevoegde organen van het Ministerie van Justitie en Veiligheid en dat die procedure niet succesvol is geweest voor hem.

4.9.

Uit de overwegingen 4.5 tot en met 4.8 volgt dat het hoger beroep niet slaagt en de aangevallen uitspraken 1 en 2 dienen te worden bevestigd.