Centrale Raad van Beroep, 04-05-2021, ECLI:NL:CRVB:2021:1144, 19/888 PW

Appellante is alleenstaande en ontvangt een uitkering op grond van de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). Appellante woont in een huurwoning met een huur boven de huurtoeslaggrens.

Op 16 oktober 2014 heeft appellante bijzondere bijstand in de vorm van een woonkostentoeslag aangevraagd. Bij besluit van 24 november 2014 heeft het dagelijks bestuur appellante over de periode van 16 oktober 2014 tot en met 15 oktober 2015 een woonkostentoeslag toegekend tot een bedrag van € 178,10 per maand. In dit besluit heeft het dagelijks bestuur vermeld dat het, indien gewenst, appellante een berekeningsoverzicht kan sturen van de hoogte van de woonkostentoeslag. Op 31 december 2014 heeft appellante bezwaar gemaakt tegen dit besluit. Appellante heeft hierbij tevens verzocht om toezending van een berekeningsoverzicht.

Aangezien geen reactie volgde van het dagelijks bestuur op het ingediende bezwaar heeft appellante in de periode van 23 maart 2015 tot en met 7 juli 2015 diverse mails gestuurd naar [organisatie] , aanvankelijk met het verzoek een beslissing te nemen op het bezwaar, gevolgd door een ingebrekestelling wegens het uitblijven van een beslissing op haar bezwaar en verzoeken om toekenning van een dwangsom bij het uitblijven van een tijdig besluit. Op 6 augustus 2015 heeft appellante bezwaar gemaakt tegen het niet beslissen op de ingebrekestelling.

Op 7 augustus 2015 heeft appellante een mail ontvangen van de toenmalig financieel directeur van [organisatie] (financieel directeur) met de volgende inhoud:

Op 14 augustus 2015 heeft appellante wederom een mail ontvangen van de financieel directeur met de volgende inhoud:

Op 19 augustus 2015 heeft appellante een mail gestuurd naar de financieel directeur met het verzoek de toegewezen dwangsom over te maken, alsnog het bij bezwaar van 31 december 2014 verzochte berekeningsoverzicht van de hoogte van de woonkostentoeslag toe te sturen alsmede de (her)berekeningen van de hoogte van de woonkostentoeslag over 2014 en 2015 waar in de mails van 7 augustus 2015 en 14 augustus 2015 aan is gerefereerd. Appellante heeft de verzochte (her)berekeningsoverzichten niet ontvangen. Wel heeft de financieel directeur in een mail van 20 augustus 2015 aangeboden met appellante in gesprek te gaan. Appellante is hier niet op ingegaan.

Op 2 september 2015 en 7 september 2015 heeft appellante via het algemene mailadres van [organisatie] en via het contactformulier op de website van [organisatie] opnieuw verzocht om uitbetaling van de toegewezen dwangsom. Op 10 september 2015 is de toegewezen dwangsom uitbetaald.

Op 3 oktober 2015 heeft appellante een brief ontvangen van een kwaliteitsmedewerker van [organisatie] (kwaliteitsmedewerker) met het verzoek met hem in gesprek te gaan. Naar aanleiding van deze brief heeft appellante op 13 oktober 2015 een mail gestuurd naar de kwaliteitsmedewerker met de mededeling dat zij, om in gesprek te kunnen gaan met hem, eerst de in de mail van 19 augustus 2015 genoemde (her)berekeningen nodig heeft.

Op 12 november 2015 heeft appellante een mail ontvangen van de kwaliteitsmedewerker waarin hij zijn verontschuldigingen aanbiedt voor de late reactie op het verzoek van appellante om de berekening van de woonkostentoeslag. Bij deze mail heeft hij zijn berekening gevoegd, die op een lager bedrag aan woonkostentoeslag uitkomt dan het bedrag dat aan appellante is toegekend.

Op 18 november 2015 heeft appellante de kwaliteitsmedewerker nogmaals per mail verzocht om alle (her)berekeningen waarom zij in de mails van 19 augustus 2015 en 13 oktober 2015 had verzocht, naar haar te mailen.

Op 15 december 2015 heeft appellante, in reactie op haar mail van 18 november 2015, een mail ontvangen van de kwaliteitsmedewerker met de berekening die ten grondslag heeft gelegen aan het besluit van 24 november 2014. Volgens hem zijn de in de mails van 7 en 14 augustus 2015 door de financieel directeur genoemde berekeningen niet bewaard gebleven. De kwaliteitsmedewerker heeft appellante verzocht aan te geven of het bezwaarschrift bij [organisatie] kan worden besproken of dat alsnog een hoorzitting bij de commissie bezwaarschriften van de gemeente Woerden moet worden ingepland. Appellante heeft hier niet op gereageerd.

Eerder, op 13 oktober 2015 heeft appellante opnieuw bijzondere bijstand in de vorm van een woonkostentoeslag aangevraagd. Bij besluit van 15 december 2015 heeft het dagelijks bestuur appellante over de periode van 15 oktober 2015 tot en met 14 oktober 2016 een woonkostentoeslag toegekend tot een bedrag van € 183,58 per maand. Op 25 januari 2016 heeft appellante bezwaar gemaakt tegen dit besluit.

Op 7 september 2016 heeft appellante wederom bijzondere bijstand in de vorm van een woonkostentoeslag aangevraagd. Bij besluit van 24 november 2016 heeft het dagelijks bestuur appellante over de periode van 15 oktober 2016 tot en met 14 oktober 2017 een woonkostentoeslag toegekend tot een bedrag van € 178,10 per maand. Op 29 december 2016 heeft appellante bezwaar gemaakt tegen dit besluit.

Appellante heeft het college vanaf de eerste aanvraag om bijzondere bijstand tien keer in gebreke gesteld wegens het uitblijven van beslissingen naar aanleiding van haar bezwaren. Het college heeft viermaal de maximale dwangsom toegekend.

Het dagelijks bestuur heeft appellante uiteindelijk op 11 oktober 2017 het rapport van 7 augustus 2015 van het nadien ingetrokken werkproces toegezonden. Daarin is de berekening waar de financieel directeur in zijn mail van 7 augustus 2015 op doelde opgenomen. Voor de in de mail van 14 augustus 2017 bedoelde berekening is toen verwezen naar het verweer in bezwaar van 14 juni 2017.

Bij besluit van 30 november 2017 (besluit 1) heeft het dagelijks bestuur de door appellante gemaakte bezwaren tegen de besluiten van 24 november 2014, 15 december 2015 en 24 november 2016 gegrond verklaard en deze besluiten herzien. In alle drie de besluiten was bij de berekening van de hoogte van de toe te kennen woonkostentoeslag geen rekening gehouden met de subsidiabele servicekosten die bij de huurprijs opgeteld mochten worden. Het dagelijks bestuur heeft een nieuwe berekening gemaakt en de toegekende woonkostentoeslag over de periode van 16 oktober 2014 tot en met 15 oktober 2015 gewijzigd vastgesteld op een bedrag van € 202,10 per maand, over de periode van 15 oktober 2015 tot en met 14 oktober 2016 op een bedrag van € 207,58 per maand en over de periode van 15 oktober 2016 tot en met 14 oktober 2017 op een bedrag van € 206,55 per maand. Appellante heeft in verband hiermee een nabetaling ontvangen van € 917,40.

Appellante heeft beroep ingesteld tegen besluit 1. Hangende dit beroep heeft het dagelijks bestuur bij besluit van 15 februari 2018 (besluit 2) besluit 1 ingetrokken, omdat het dagelijks bestuur in dat besluit de draagkracht van appellante onjuist had berekend. Het dagelijks bestuur heeft de toegekende woonkostentoeslag over de periode van 16 oktober 2014 tot en met 15 oktober 2015 gewijzigd vastgesteld op een bedrag van € 292,51 per maand, over de periode van 15 oktober 2015 tot en met 14 oktober 2016 op een bedrag van € 299,03 per maand en over de periode van 15 oktober 2016 tot en met 14 oktober 2017 op een bedrag van € 299,38 per maand. Appellante heeft in verband hiermee een nabetaling ontvangen van € 3.296,28 (€ 4.213,68 - € 917,40).

Appellante heeft de rechtbank verzocht het dagelijks bestuur te veroordelen tot vergoeding van de wettelijke rente in verband met de vertraagde betalingen. Tevens heeft appellante de rechtbank verzocht om het dagelijks bestuur te veroordelen tot vergoeding van de door haar als gevolg van de onrechtmatige besluitvorming geleden immateriële schade tot een bedrag van € 6.000,- alsmede om schadevergoeding wegens overschrijding van de redelijke termijn tot een bedrag van € 6.000,-.

Ter onderbouwing van dit verzoek voor zover het ziet op de geleden immateriële schade heeft appellante in beroep diverse medische stukken ingebracht, waaronder een brief van haar behandelend psychiater van 22 oktober 2018. Daarin is onder meer het volgende geschreven:

Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen besluit 1 nietontvankelijk verklaard, het beroep tegen besluit 2 gegrond verklaard en dit besluit vernietigd, voor zover daarbij geen wettelijke rente is toegekend en bepaald dat de rechtsgevolgen van het vernietigde besluit in stand blijven. Daarbij heeft de rechtbank overwogen dat het dagelijks bestuur inmiddels die rente – tot een bedrag van € 201,57 – aan appellante vergoed had en dit niet meer in geschil was. Tevens heeft de rechtbank het dagelijks bestuur veroordeeld tot het betalen van schadevergoeding aan appellante tot een bedrag van € 2.500,-, bestaande uit € 500,- voor geleden immateriële schade en € 2.000,- in verband met overschrijding van de redelijke termijn.

De rechtbank heeft over het verzoek om schadevergoeding wegens psychisch letsel geoordeeld dat appellante aannemelijk heeft gemaakt dat zij als gevolg van de langdurige procedure over de woonkostentoeslag en het onrechtmatige besluit van 30 november 2017 immateriële schade heeft geleden en dat deze schade aan het dagelijks bestuur kan worden toegerekend. De rechtbank heeft een vergoeding van € 500,- billijk geacht. Daarbij heeft de rechtbank zich onder meer gebaseerd op de in 2.3 genoemde brief van de behandelend psychiater van appellante.

3. Appellante heeft zich in hoger beroep tegen de aangevallen uitspraak gekeerd voor zover daarbij het verzoek om immateriële schadevergoeding is toegewezen tot slechts een bedrag van € 500,-.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

Het geschil beperkt zich tot de vraag of de rechtbank de immateriële schade van appellante met juistheid heeft begroot op een bedrag van € 500,-, waar appellante verzocht had om een bedrag van € 6.000,-.

Het is vaste rechtspraak dat de bestuursrechter bij de beoordeling van een verzoek om schadevergoeding zoveel mogelijk aansluiting zoekt bij het civielrechtelijke schadevergoedingsrecht (zie onder meer de uitspraak van 16 mei 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:1466).

Dat sprake is van geestelijk letsel als bedoeld in 4.3.2 als gevolg van de onrechtmatige besluitvorming is niet in geschil. De ernst van dit letsel en de forse toename van de klachten volgen uit de door appellante ingebrachte medische stukken, waaronder de in 2.3 genoemde brief van haar behandelend psychiater.

Evenmin is in geschil dat de handelwijze van het dagelijks bestuur zeer onzorgvuldig is geweest. Ter zitting heeft de gemachtigde van het dagelijks bestuur dit zelf ook onderkend door de handelwijze van het dagelijks bestuur te omschrijven als ‘zwaar ondermaats’. Er is sprake geweest van een zeer langdurig, rommelig, tegenstrijdig en herhaaldelijk foutief besluitvormingstraject. Immers, zoals uit de onder 1 vastgestelde feiten volgt, is het dagelijks bestuur pas na meer dan drie jaar, waarbij telkens andere berekeningen werden gemaakt, erin geslaagd een juiste berekening te maken van de hoogte van de woonkostentoeslag. Daarbij heeft het dagelijks bestuur de mails van appellante gedurende het traject niet, niet tijdig, onvolledig of zelfs onjuist beantwoord.

Rekening houdend met alle omstandigheden als in 4.3.3 bedoeld, in het bijzonder de aard en de ernst van het letsel, zoals dit tot uitdrukking komt in de brief van de behandelend psychiater, en de uitermate onzorgvuldige handelwijze van het dagelijks bestuur als beschreven in 4.5 en de gevolgen daarvan voor appellante zoals beschreven in 4.4, acht de Raad, anders dan de rechtbank, een vergoeding van € 750,- billijk. Voor toekenning van een hoger bedrag bestaat geen aanleiding.

Uit wat in 4.1 tot en met 4.6 is overwogen volgt dat de aangevallen uitspraak moet worden vernietigd voor zover aangevochten en dat het dagelijks bestuur dient te worden veroordeeld tot vergoeding van immateriële schade tot een bedrag van € 750,- aan appellante.