Centrale Raad van Beroep, 13-12-2022, ECLI:NL:CRVB:2022:2743, 20/3858 PW

Appellant ontvangt sinds 1 januari 2009 bijstand, laatstelijk op grond van de Participatiewet (PW). Op appellant zijn de arbeidsverplichtingen als bedoeld in artikel 9, eerste lid, van de PW van toepassing.

In het kader van zijn re-integratie is appellant op 23 mei 2019 begonnen met een opleiding tot Industrieel Brandwacht met baangarantie bij opleidingsinstituut [naam opleidingsinstituut] . Deze opleiding bestaat onder meer uit een driedaagse cursus ‘Gasmeten Basis’. Appellant is in eerste instantie niet geslaagd voor deze cursus. [naam opleidingsinstituut] heeft het college per e-mail van 3 juli 2019 meegedeeld dat appellant een herkansing krijgt onder de voorwaarde dat hij alle drie de lesdagen aanwezig is. Daarop is appellant uitgenodigd voor een herexamen op 5, 6 en 7 augustus 2019.

Appellant is niet verschenen op 5, 6 en 7 augustus 2019. Het college heeft hierover navraag gedaan bij [naam opleidingsinstituut] . Appellant is vervolgens gehoord over het voornemen hem een maatregel op te leggen in een hoor- en wederhoorgesprek op 27 augustus 2019. Tijdens dat gesprek heeft appellant verklaard dat hij dacht dat hij alleen op één dag moest komen. Hij heeft op 1 augustus 2019 gebeld naar degene die de uitnodiging had gestuurd. Op 6 augustus 2019 wilde hij gaan maar is hij uitgegleden in de douche. Hij heeft rond 7 uur in de ochtend gebeld om zich af te melden. Er was toen niemand aanwezig. Er was geen mogelijkheid om een voicemail in te spreken. Daarna is hij in slaap gevallen met pijnstillers.

Bij besluit van 29 augustus 2019 heeft het college de bijstand van appellant bij wijze van maatregel vanaf 1 oktober 2019 gedurende een maand met 100% verlaagd. Daaraan heeft het college, onder verwijzing naar artikel 18, vierde lid, onder g, van de PW, ten grondslag gelegd dat appellant niet is verschenen op het herexamen op 5, 6 en 7 augustus 2019. Hierdoor heeft hij zich nadelig gepresenteerd en heeft hij een kans op een betaalde baan in de weg gestaan.

Bij besluit van 6 maart 2020 (bestreden besluit) heeft het college, onder wijziging van de wettelijke grondslag en motivering van de opgelegde maatregel, het bezwaar tegen het besluit van 29 augustus 2019 ongegrond verklaard. Aan de maatregel ligt ten grondslag dat appellant de verplichting om gebruik te maken van een door het college aangeboden voorziening gericht op arbeidsinschakeling niet is nagekomen door op 5, 6 en 7 augustus 2019 niet te verschijnen op het herexamen. Het bestreden besluit is gebaseerd op artikel 18, vierde lid, aanhef en onder h, van de PW in samenhang met artikel 8, eerste lid, van de Verordening maatregelen en handhaving Participatiewet, IOAW en IOAZ (Verordening).

2. Bij de aangevallen uitspraak heeft de rechtbank het beroep tegen het bestreden besluit ongegrond verklaard.

3. In hoger beroep heeft appellant zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraak gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

Als een belanghebbende, zoals appellant, een verplichting op grond van artikel 9, eerste lid, aanhef en onder b, van de PW niet nakomt, is het college in beginsel verplicht om een maatregel op te leggen. In dit verband zijn de volgende bepalingen van betekenis.

Het opleggen van een maatregel is een voor de betrokkene belastend besluit. Daarom rust de bewijslast om aannemelijk te maken dat aan de voorwaarden voor het opleggen van een maatregel is voldaan in beginsel op de bijstandverlenende instantie. Dit betekent dat de bijstandverlenende instantie de nodige kennis over de relevante feiten moet verzamelen. Niet in geschil is dat de driedaagse cursus ‘Gasmeten Basis’ onderdeel uitmaakte van een door het college aangeboden voorziening gericht op arbeidsinschakeling.

Appellant heeft aangevoerd dat hij niet op alle drie de dagen van deze cursus aanwezig moest zijn. Hij had deze cursus eerder gevolgd en net niet gehaald. Hij heeft gesteld dat hij daarom op 1 augustus 2019 telefonisch contact heeft opgenomen met [naam opleidingsinstituut] . Een medewerker van [naam opleidingsinstituut] heeft hem toen gezegd dat hij uitsluitend op 7 augustus 2019 aanwezig hoefde te zijn. Deze beroepsgrond slaagt niet.

Uit 4.3 tot en met 4.3.5 volgt dat het college er terecht vanuit is gegaan dat appellant zijn re-integratieverplichting niet is nagekomen door op deze drie dagen niet aanwezig te zijn. Dit betekent dat het college in beginsel verplicht was om de bijstand van appellant bij wijze van maatregel te verlagen met 100% gedurende één maand.

Het college moet afzien van het opleggen van een maatregel als elke vorm van verwijtbaarheid aan het niet nakomen van de verplichting ontbreekt. Dit volgt uit artikel 18, negende lid, van de PW. Omdat het gaat om een uitzondering op de hoofdregel moet de betrokkene de feiten en omstandigheden aannemelijk maken waaruit blijkt dat hem geen enkel verwijt treft.

Appellant heeft aangevoerd dat hem van het niet verschijnen op 6 en 7 augustus 2019 geen enkel verwijt treft omdat hij op 6 augustus 2019 is uitgegleden in de douche. Hij heeft volgens hem in de ochtend gebeld met [naam opleidingsinstituut] om zich af te melden en hij heeft een brief van zijn huisarts overgelegd. Deze beroepsgrond slaagt niet.

Uit 4.5 tot en met 4.6.2 volgt dat het college niet moest afzien van het opleggen van een maatregel wegens het ontbreken van elke vorm van verwijtbaarheid.

Appellant heeft voorts aangevoerd dat het college het bezwaar tegen het besluit van 29 augustus 2019 gegrond had moeten verklaren omdat de wettelijke grondslag voor de oplegging van de maatregel met het bestreden besluit is gewijzigd. Deze beroepsgrond slaagt niet.

Appellant heeft ten slotte aangevoerd dat bij de besluitvorming sprake is geweest van vooringenomenheid bij zijn casemanager. Appellant heeft ter onderbouwing van deze stelling whatsapp-berichten tussen hem en zijn casemanager overgelegd. Deze beroepsgrond slaagt ook niet.

Uit 4.1 tot en met 4.9.1 volgt dat het hoger beroep niet slaagt, zodat de aangevallen uitspraak moet worden bevestigd.