Hoge Raad, 16-10-2009, BK0274, 08/00062

Nr. 08/00062

16 oktober 2009

Belanghebbendes verzoek om teruggaaf van omzetbelasting over het tijdvak 1 januari 1991 tot en met 31 december 1991 is door de Inspecteur bij beschikking afgewezen, welke beschikking, na daartegen gemaakt bezwaar, bij uitspraak van de Inspecteur is gehandhaafd.

Het Gerechtshof te Arnhem heeft het tegen die uitspraak ingestelde beroep ongegrond verklaard.

De uitspraak van het Gerechtshof te Arnhem is op het beroep van belanghebbende bij arrest van de Hoge Raad van 22 oktober 2004, nr. 40269, LJN AR4374, BNB 2005/11, vernietigd met verwijzing van het geding naar het Gerechtshof te 's-Hertogenbosch (hierna: het Hof) ter verdere behandeling en beslissing van de zaak met inachtneming van dat arrest.

Het Hof heeft het beroep gegrond verklaard, de bestreden uitspraak vernietigd en de beschikking van de Inspecteur van 5 juli 2001 gewijzigd in dier voege dat het verzoek van belanghebbende om teruggaaf van omzetbelasting niet-ontvankelijk is verklaard. De uitspraak van het Hof is aan dit arrest gehecht.

Belanghebbende heeft tegen 's Hofs uitspraak beroep in cassatie ingesteld.

De Staatssecretaris van Financiën heeft een verweerschrift ingediend. Hij heeft tevens voorwaardelijk incidenteel beroep in cassatie ingesteld en daarbij twee middelen voorgesteld. Het beroepschrift in cassatie en het geschrift waarbij incidenteel beroep in cassatie is ingesteld, zijn aan dit arrest gehecht en maken daarvan deel uit.

Belanghebbende heeft het incidentele beroep beantwoord.

Belanghebbende heeft in het principale beroep een conclusie van repliek ingediend.

In het geschrift waarbij het incidentele beroep is beantwoord, heeft belanghebbende tevens de gronden van het principale beroep in cassatie aangevuld. Nu deze aanvulling is geschied buiten de voor de motivering van het beroep gestelde termijn, slaat de Hoge Raad hierop geen acht.

4.1.5. Bij brief van 22 februari 2000 heeft belanghebbende aan de Inspecteur verzocht om haar op de voet van artikel 29, lid 1, aanhef en letter a, van de Wet op de omzetbelasting 1968 (hierna: de Wet) teruggaaf te verlenen van de over het jaar 1991 aan D B.V. in rekening gebrachte omzetbelasting.

De Inspecteur heeft dit verzoek afgewezen op de gronden dat belanghebbende de vergoedingen door verrekening heeft ontvangen en dat, zo hiervan geen sprake zou zijn, het verzoek niet is ingediend bij de aangifte voor het tijdvak waarin het recht op teruggaaf is ontstaan.

4.3. Vooropgesteld wordt dat recht op teruggaaf van omzetbelasting, als bedoeld in artikel 29, lid 1, aanhef en letter a, van de Wet niet eerder geacht kan worden te ontstaan dan op het tijdstip waarop redelijkerwijs kan worden aangenomen dat de voldoening door de schuldenaar achterwege zal blijven (vgl. HR 4 september 1991, nr. 27161, LJN ZC4665, BNB 1991/315). Voorts moet worden vooropgesteld dat redelijke wetstoepassing meebrengt dat de ondernemer/crediteur enige beoordelingsvrijheid heeft met betrekking tot de vraag of redelijkerwijs kan worden aangenomen dat de voldoening door de schuldenaar achterwege zal blijven. De teruggaaf van omzetbelasting dient evenwel uiterlijk te worden gevraagd bij de aangifte over het eerste tijdvak waarin betaling van de vergoeding in rechte niet meer kan worden gevorderd.

Voor het Hof was niet in geschil of belanghebbende haar verzoek om teruggaaf niet te vroeg heeft ingediend. Voorts is het faillissement van D B.V. eerst in 2002 geëindigd met een slotbetaling aan concurrente debiteuren. Gelet op dit een en ander had het verzoek van belanghebbende niet afgewezen mogen worden op de grond dat het te laat is ingediend. Derhalve slaagt het middel.

Het tweede middel richt zich tegen het oordeel van het Hof dat de Inspecteur niet dan wel onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat een compensatie of verrekening van de over en weer bestaande vorderingen heeft plaatsgevonden vóór de aanvang van de aan D B.V. verleende surseance van betaling.

Het middel kan niet tot cassatie leiden. Zulks behoeft, gezien artikel 81 van de Wet op de rechterlijke organisatie, geen nadere motivering, nu het middel niet noopt tot beantwoording van rechtsvragen in het belang van de rechtseenheid of de rechtsontwikkeling.

De Hoge Raad:

verklaart het principale beroep in cassatie van belanghebbende gegrond,

verklaart het incidentele beroep in cassatie van de Staatssecretaris ongegrond,

vernietigt de uitspraak van het Hof, behoudens de beslissing omtrent het griffierecht,

vernietigt de uitspraak van de Inspecteur,

verleent aan belanghebbende een teruggaaf van ƒ 62.446 (€ 28.336,76),

gelast dat de Staat aan belanghebbende vergoedt het door deze ter zake van de behandeling van het beroep in cassatie verschuldigd geworden griffierecht ten bedrage van € 428,

veroordeelt de Staatssecretaris van Financiën in de kosten van het geding in cassatie aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 2554 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand, en

veroordeelt de Inspecteur in de kosten van het geding voor het Hof aan de zijde van belanghebbende, vastgesteld op € 644 voor beroepsmatig verleende rechtsbijstand.