Rechtbank Limburg, 11-04-2018, ECLI:NL:RBLIM:2018:3401, AWB 18/655

1. Op grond van artikel 8:81, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) kan, indien tegen een besluit bij de rechtbank beroep is ingesteld dan wel, voorafgaand aan een mogelijk beroep bij de rechtbank, bezwaar is gemaakt of administratief beroep is ingesteld, de voorzieningenrechter van de rechtbank die bevoegd is of kan worden in de hoofdzaak, op verzoek een voorlopige voorziening treffen indien onverwijlde spoed, gelet op de betrokken belangen, dat vereist. Voor zover de daartoe uit te voeren toetsing meebrengt dat de rechtmatigheid van het bestreden besluit wordt beoordeeld, heeft het oordeel van de voorzieningenrechter een voorlopig karakter en is dat oordeel niet bindend voor de beslissing op bezwaar of eventueel in de hoofdzaak.

2. Verzoekster ontving een bijstandsuitkering van verweerder op grond van de PW, naar de norm van een alleenstaande. Bij haar inwonend is haar meerderjarige zoon. Hij ontvangt studiefinanciering. Op 5 december 2017 is verzoekster getrouwd met de heer A. [naam 2] (hierna: [naam 2] ). [naam 2] woont en werkt in Duitsland.

3. Bij het primaire besluit heeft verweerder verzoeksters uitkering gewijzigd met ingang van 5 december 2017 omdat verzoekster op die datum is getrouwd met [naam 2] . [naam 2] wordt door verweerder beschouwd als een niet-rechthebbende partner. Aan verzoekster wordt 50% van de norm toegekend. Dit bedraagt € 704,66 per maand. Verweerder houdt tevens rekening met de inkomsten van [naam 2] : het inkomen van de niet-rechthebbende partner minus de norm waarop hij recht zou hebben. Het overschot wordt op verzoeksters norm in mindering gebracht.

4. Verzoekster voert aan dat haar bijstandsuitkering ten onrechte is gewijzigd. Verzoekster ontvangt sinds december een bedrag van € 51,67. Dit is niet aangekondigd in het besluit en is onjuist berekend. Verweerder heeft rekening gehouden met de 50% norm alsook met het inkomen van verzoeksters echtgenoot. Het ontbreekt aan een duidelijke grondslag hiervoor. Verweerder heeft ten onrechte geen rekening gehouden met de individuele situatie van verzoekster. Er is geen sprake van een gezamenlijke huishouding.

5. De voorzieningenrechter overweegt als volgt.

6. Op grond van artikel 3, tweede lid, aanhef en onder b, van de Participatiewet wordt als ongehuwd aangemerkt degene die duurzaam gescheiden leeft van de persoon met wie hij gehuwd is.

7. Volgens vaste rechtspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB) is van duurzaam gescheiden levende echtgenoten eerst sprake indien het een door beide betrokkenen, of één van hen, gewilde verbreking van de echtelijke samenleving betreft, waardoor ieder afzonderlijk zijn eigen leven leidt als ware hij niet met de ander gehuwd en deze toestand door ten minste één van hen als bestendig is bedoeld. Verder heeft de CRvB overwogen dat de echtelijke samenleving kan bestaan zonder dat van samenwonen sprake is. In het algemeen kan worden aangenomen dat na het sluiten van het huwelijk de betrokkenen de intentie hebben - al dan niet op termijn - een echtelijke samenleving aan te gaan, maar niet valt uit te sluiten dat onder omstandigheden vanaf de huwelijksdatum van duurzaam gescheiden leven moet worden gesproken, mits dat ondubbelzinnig uit de feiten en omstandigheden blijkt. Daarbij zijn de omstandigheden die tot een bepaalde leefvorm hebben geleid, de motieven van de betrokkenen en de aard van hun onderlinge relatie niet van belang. De rechtbank wijst op de uitspraak van de CRvB van 13 oktober 2015 (ECLI:NL:CRVB:2015:3487). Bij gehuwden is de status van gehuwd zijn dus leidend, tenzij het tegendeel ondubbelzinnig uit de feiten en omstandigheden blijkt (zie de uitspraak van de CRvB van 25 mei 2012, ECLI:NL:CRVB:2012:BW8122, overweging 4.3).

8. Niet ter discussie staat dat verzoekster en haar echtgenoot gescheiden leven.

9. In het bestreden besluit heeft verweerder zich niet uitgelaten over de vraag of in de situatie van verzoekster sprake is van gescheiden leven van verzoekster en haar echtgenoot en of dit gescheiden leven een duurzaam karakter heeft. Ter zitting heeft verweerder aangegeven dat van gehuwden mag worden verwacht, ook in de situatie van verzoekster, dat zij elkaar steunen. Impliciet heeft verweerder zich hiermee op het standpunt gesteld dat geen sprake is van duurzaam gescheiden leven.

10. Verzoekster is op 5 december 2017 getrouwd met [naam 2] . [naam 2] woont en werkt in Duitsland. Verzoekster heeft onder meer verklaard dat [naam 2] enkel een verblijfsvergunning heeft voor Duitsland en zich thans niet in Nederland kan vestigen. Het is wel de intentie van verzoekster en [naam 2] om op termijn gezamenlijk in Nederland te wonen. Daarvan kan sprake zijn vanaf het moment dat [naam 2] een verblijfsrecht voor Nederland is verleend. Als gevolg hiervan hebben zij en [naam 2] ieder hun eigen huishouding en is er geen sprake van gezamenlijke huishouding. Zij kunnen zich niet zonder meer bij elkaar voegen. Ter zitting heeft verzoekster aangegeven zich niet te willen voegen bij het huishouden van haar echtgenoot in Duitsland en gescheiden te blijven leven van haar echtgenoot. [naam 2] heeft kinderen die in Duitsland wonen en waarvoor hij alimentatie betaald en verzoekster zoon woont en studeert in Nederland. Verzoekster heeft haar leven hier in Nederland opgebouwd en haar echtgenoot in Duitsland. Zij kan - gelet op haar vluchtelingenproblematiek - niet opnieuw beginnen in een voor haar nieuw land.

11. Naar het voorlopig oordeel van de voorzieningenrechter moet de huidige situatie van verzoekster worden beoordeeld als een duurzaam gescheiden leven van gehuwden. Het gescheiden leven heeft een duurzaam karakter vanaf de huwelijksdatum doordat het voor verzoekster, vanuit haar ervaring als vluchtelinge, onmogelijk is weer naar een ander land te verhuizen, hoewel zij dit wel zou kunnen met haar Nederlandse nationaliteit. Daarbij kan en mag [naam 2] zich op dit moment niet in Nederland vestigen en is er geen enkel zicht op een voor betrokkene positief vreemdelingenrechtelijk besluit. Pas als dit besluit er wel is en [naam 2] zich in Nederland mag vestigen, vervalt het duurzame karakter aan het alsdan voortdurende gescheiden leven.

12. Gelet op het voorgaande is de verwachting dat het bestreden besluit in bezwaar niet in stand zal blijven, zodat er aanleiding is voor het treffen van een voorlopige voorziening.

13. Omdat de voorzieningenrechter het verzoek toewijst, bepaalt de voorzieningenrechter dat verweerder aan verzoekster het door haar betaalde griffierecht vergoedt.

14. De voorzieningenrechter veroordeelt verweerder in de door verzoekster gemaakte proceskosten. Deze kosten stelt de voorzieningenrechter op grond van het Besluit proceskosten bestuursrecht voor de door een derde beroepsmatig verleende rechtsbijstand vast op € 1002,- (1 punt voor het indienen van het verzoekschrift, 1 punt voor het verschijnen ter zitting met een waarde per punt van € 501,- en wegingsfactor 1).