Centrale Raad van Beroep, 22-02-2017, ECLI:NL:CRVB:2017:901, 15/4597 WW

1.1.

Bij besluit van 21 mei 2012 heeft het Uwv vastgesteld dat appellant met ingang van 14 mei 2012 recht heeft op een uitkering op grond van de Werkloosheidswet (WW) op basis van een gemiddeld aantal arbeidsuren van 40 per week.

1.2.

Op 3 december 2012 heeft het Uwv een schriftelijke melding van een interne melder ontvangen dat appellant vanaf 1 oktober 2012 een onderneming heeft, [onderneming] , en dat hij minimaal vijf tot zes maal per week op markten en braderieën staat. Een handhavingsdeskundige van het Uwv heeft daarop een onderzoek ingesteld en op 19 maart 2013 een rapport uitgebracht. Volgens dat rapport heeft appellant tijdens de periode dat hij een WW-uitkering ontving als zelfstandige werkzaamheden verricht onder de naam [onderneming] . Naar aanleiding daarvan heeft een inspecteur van het Uwv een onderzoek ingesteld en heeft hij 5 juli 2013 een rapport uitgebracht met de onderzoeksresultaten, onder meer inhoudend dat appellant vanaf de start van zijn bedrijf in oktober 2012 tot en met mei 2013 minimaal 302 werkzame uren als zelfstandige te weinig heeft opgegeven aan het Uwv.

1.3.

Bij een eerste besluit van 14 oktober 2013 (herzienings- en terugvorderingsbesluit) heeft het Uwv de WW-uitkering van appellant herzien over de periode van 2 juli 2012 tot en met 8 juli 2012, per 16 oktober 2012, per 21 oktober 2012 en per 5 november 2012. Het Uwv heeft de WW-uitkering ingetrokken per 12 november 2012. De volgens het Uwv onverschuldigd betaalde WW-uitkering over de periode van 2 juli 2012 tot en met 2 juni 2013 ten bedrage van € 7.822,51 heeft het Uwv teruggevorderd.

1.4.

Bij een tweede besluit van 14 oktober 2013 (boetebesluit) heeft het Uwv appellant een boete opgelegd van € 7.822,51.

1.5.

Bij besluit van 12 maart 2014 (bestreden besluit) heeft het Uwv de bezwaren van appellant tegen de besluiten van 14 oktober 2013 ongegrond verklaard. Daartoe heeft het Uwv overwogen dat appellant werkzaamheden als werknemer in de periode van 2 juli 2012 tot en met 8 juli 2012 en werkzaamheden als zelfstandige vanaf 16 oktober 2012 niet heeft gemeld. Daarnaast heeft appellant een onjuiste opgave verstrekt van gewerkte uren als zelfstandige.

3.1.

Het hoger beroep richt zich, gelet op het verhandelde ter zitting, uitsluitend tegen de boete. Appellant heeft hierover als meest verstrekkende grond aangevoerd dat artikel 25 van de WW buiten toepassing moet worden gelaten, wegens strijd met het lex certa-beginsel, dat onder meer besloten ligt in artikel 5:4, eerste lid, van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en artikel 7, eerste lid, van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Daartoe heeft hij gesteld dat de inlichtingenverplichting in artikel 25 van de WW te vaag is om een bestuurlijke boete op te kunnen baseren. De norm is niet voldoende concreet om de burger in staat te stellen zijn gedrag daarop af te stemmen. Daarnaast heeft hij in hoger beroep het oordeel van de rechtbank bestreden voor zover daarbij over de boete is beslist.

3.2.

Het Uwv heeft verzocht de aangevallen uitspraak te bevestigen.

4.1.

Allereerst moet worden beoordeeld of artikel 25 van de WW in overeenstemming is met het lex certa-beginsel, dat onder meer besloten ligt in artikel 5:4, eerste lid, van de Awb en artikel 7, eerste lid, van het EVRM.

4.2.

Zoals de Raad eerder heeft overwogen (uitspraak van 9 december 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:4725) verlangt het lex certa-beginsel van de wetgever dat hij met het oog op de rechtszekerheid op een zo duidelijk mogelijke wijze een verboden gedraging omschrijft. Een burger of een onderneming moet kunnen weten ter zake van welke gedragingen hij kan worden gestraft. Daarbij moet niet uit het oog worden verloren dat de wetgever soms met een zekere vaagheid, bestaande uit het gebruik van algemene termen (‘vage norm’), verboden gedragingen omschrijft om te voorkomen dat gedragingen die strafwaardig zijn buiten het bereik van die omschrijving vallen. Die vaagheid kan onvermijdelijk zijn, omdat niet altijd is te voorzien op welke wijze de te beschermen belangen in de toekomst zullen worden geschonden en omdat, indien dit wel is te voorzien, de omschrijvingen van verboden gedragingen anders te verfijnd worden met als gevolg dat de overzichtelijkheid wegvalt en daarmee het belang van de algemene duidelijkheid van wetgeving schade lijdt (zie HR 31 oktober 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA7954 en ABRvS 17 maart 2010, ECLI:NL:RVS:2010:BL7836). Indien het desbetreffende voorschrift een ‘vage norm’ bevat dient bij de beantwoording van de vraag of de rechtsnorm voldoende bepaald is ook de wetsgeschiedenis of, zo nodig, de uitleg die de rechter aan die ‘vage norm’ heeft gegeven in aanmerking te worden genomen (bijvoorbeeld: EHRM 28 juni 2011, nr. 577/11, ECLI:NL:XX:2011:BT2901 inzake Het Financieele Dagblad/Nederland en EHRM 25 mei 1993, nr. 14307/88 inzake Kokkinakis/Griekenland).

4.4.

Naar aanleiding van de overige beroepsgronden over de boete wordt als volgt overwogen.

4.5.

Niet in geschil is dat appellant de inlichtingenverplichting heeft geschonden en dat hij daarmee het Uwv heeft benadeeld voor een bedrag van € 7.822,51. Het oordeel van de rechtbank dat appellant hiervan zowel een objectief als een subjectief verwijt kan worden gemaakt, wordt onderschreven, evenals de overwegingen die de rechtbank daaraan ten grondslag heeft gelegd in de overwegingen 6.1 en 6.3 van de aangevallen uitspraak. Het Uwv was daarom verplicht appellant een boete op te leggen.

4.6.

De overwegingen 8.1 tot en met 8.5 van de aangevallen uitspraak over de voor de boeteoplegging in aanmerking te nemen bedragen vóór en vanaf 1 januari 2013 zijn juist en resulteren in een totaal bedrag van € 2.110,-. De rechtbank heeft bij de afstemming van de boete op het aspect verwijtbaarheid daarbij terecht tot uitgangspunt genomen dat in dit geval geen sprake is van verminderde verwijtbaarheid.

4.7.

4.8.

Ter zitting is vastgesteld dat tot nu toe € 567,47 op de boete is afgelost en dat de aflossingscapaciteit van appellant is gedaald tot € 97,72 per maand. Gelet op de in 4.6 genoemde rechtspraak en artikel 6, tweede lid, aanhef en onder c, van de Beleidsregel boete werknemer 2017 dient de boete wegens verminderde draagkracht te worden verlaagd tot € 1.172,64 (twaalf maal de aflossingscapaciteit per maand).

4.9.

Appellant heeft betoogd dat de boete onder toepassing van artikel 6 van het EVRM verder dient te worden gematigd, omdat de procedure bij de rechtbank te lang heeft geduurd. Dit betoog wordt niet gevolgd, aangezien de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6 van het EVRM niet is overschreden. In het arrest van de Hoge Raad van 19 februari 2016 (ECLI:NL:HR:2016:252) is als uitgangspunt voor de berechting van een zaak in eerste aanleg een periode van twee jaar bepaald, met inbegrip van de bezwaarfase. Er is geen aanleiding om in zaken waarin het om een boete gaat van een andere termijn uit te gaan, zij het dat de termijn in deze zaken aanvangt op het moment dat de betrokkene er redelijkerwijs van uit kan gaan dat hem een boete zal worden opgelegd. Dat is in dit geval het voornemen van 9 september 2013. Daarvan uitgaande heeft de procedure tot de uitspraak van de rechtbank minder dan twee jaar geduurd.

4.10.

Het hoger beroep slaagt. De aangevallen uitspraak dient te worden vernietigd voor zover daarbij de boete is bepaald op € 2.110,-. Met toepassing van artikel 8:72a van de Awb zal een boete worden opgelegd van € 1.172,64, aangezien deze hier passend en geboden is.