Centrale Raad van Beroep, 27-08-2019, ECLI:NL:CRVB:2019:2891, 17/1821 PW

1.1.

Appellant ontvangt sinds 9 november 2007 bijstand naar de norm voor een alleenstaande, aanvankelijk op grond van de Wet werk en bijstand (WWB) en sinds 1 januari 2015 op grond van de Participatiewet (PW). Zijn in 2006 geboren zoon X woont bij zijn ex-partner in [gemeente] en verblijft in het kader van een omgangsregeling met enige regelmaat bij appellant. Bij besluit van 12 december 2014 heeft het college, in verband met een wijziging van de omgangsregeling aangaande X (omgangsregeling), met toepassing van artikel 18, eerste lid, van de PW met ingang van 7 november 2014 de alleenstaande norm verhoogd. Het college heeft de bijstand over de dagen dat de zoon op basis van de omgangsregeling bij appellant verblijft verhoogd met het verschil tussen de norm voor een alleenstaande en de norm voor een alleenstaande ouder.

1.2.

1.3.

2. Bij de aangevallen uitspraken heeft de rechtbank de beroepen tegen de bestreden besluiten ongegrond verklaard.

3. In de hoger beroepen heeft appellant zich op de hierna te bespreken gronden tegen de aangevallen uitspraken gekeerd.

4. De Raad komt tot de volgende beoordeling.

4.1.

Tussen partijen is niet in geschil dat X op grond van de omgangsregeling eenmaal in de veertien dagen van vrijdag na school tot en met maandag voorafgaand aan school en eenmaal in de veertien dagen van woensdag na school tot en met donderdag voorafgaand aan school bij appellant verblijft. Tevens staat vast dat de ex-partner van appellant als alleenstaande ouder wordt aangemerkt en uit dien hoofde vanaf 1 januari 2015 de ALO-kop ontvangt. Tot slot is niet in geschil dat appellant recht heeft op bijstand als alleenstaande en dat hij kosten maakt voor de uit de omgangsregeling voortvloeiende gedeelde zorg voor X.

4.2.

Het geschil in de voorliggende zaken komt er op neer dat appellant via de bijstand reis- en verblijfskosten gecompenseerd wil krijgen. Appellant stelt daartoe van de ene kant dat het college, net zoals het dat voorafgaand aan het besluit van 27 januari 2016 deed, de bijstand moet afstemmen als bedoeld in artikel 18, eerste lid, van de PW. Appellant verzoekt van de andere kant om bijzondere bijstand voor de uit de omgangsregeling voortvloeiende reis- en verblijfskosten.

4.3.

Ter zitting is vastgesteld dat de reiskosten kosten van appellant zelf betreffen. De verblijfskosten betreffen de kosten van verzorging en opvoeding van X (verblijfskosten).

4.4.

In de systematiek van de PW moet een strikt onderscheid worden gemaakt tussen algemene bijstand en bijzondere bijstand. Algemene bijstand is bedoeld om te voorzien in de algemeen noodzakelijke kosten van het bestaan, bijzondere bijstand om te voorzien in andere dan algemene bestaanskosten. Zie in dit verband bijvoorbeeld de uitspraak van 17 april 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:1418. Appellant beoogt compensatie te verkrijgen voor de verblijfskosten. Dit zijn algemene kosten van het bestaan. Dat betekent dat appellant alleen al om die reden geen recht heeft op bijzondere bijstand voor de verblijfskosten. Daarvoor is de algemene bijstand bedoeld.

4.6.

Ingevolge artikel 18, eerste lid, van de PW stemt het college de bijstand en de daaraan verbonden verplichtingen af op de omstandigheden, de mogelijkheden en de middelen van de belanghebbende. Deze bepaling geeft inhoud aan één van de uitgangspunten van de PW, te weten dat de bijstand wordt afgestemd op de feitelijke behoeften in het individuele geval. Volgens vaste rechtspraak is voor een dergelijke afstemming slechts plaats in zeer bijzondere situaties (zie bijvoorbeeld de uitspraak van 26 september 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:3290). Van bijzondere omstandigheden op grond waarvan het college gehouden zou zijn tot afstemming over te gaan, is in dit geval geen sprake. De verblijfskosten van X betreffen periodieke algemene kosten van bestaan die ten laste komen van de verzorgende ouder, in dit geval dus de ex-partner van appellant. Dat appellant geen ALO-kop ontvangt, is in zoverre dus niet van belang. Ook de omstandigheid dat de ex-partner niet bereid zou zijn om de verblijfskosten te dragen, kan niet tot bijstandsverlening leiden. Dit is een kwestie die de ex-partners zelf dienen op te lossen en maakt niet dat sprake is van een zeer bijzondere situatie die tot afstemming noopt. Vergelijk in dit verband de uitspraak van 11 juli 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:2494. Anders dan appellant stelt, mag van hem worden verwacht dat hij van zijn ex-partner een bijdrage vraagt in de verblijfskosten van X. Appellant heeft wel gesteld dat bij een dergelijk verzoek de omgangsregeling gevaar loopt, maar heeft dit niet aannemelijk gemaakt. De reiskosten van appellant behoren tot de periodieke algemene kosten van het bestaan, die uit het inkomen op bijstandsniveau dienen te worden voldaan. Van een zeer bijzondere situatie op grond waarvan het college gehouden zou zijn tot afstemming voor deze kosten over te gaan, is daarom geen sprake.

4.7.

De enkele omstandigheid dat het college onder de WWB aanleiding heeft gezien om de bijstand af te stemmen op grond van artikel 18, eerste lid, van de WWB maakt niet dat het college de bijstand van appellant op dezelfde manier moet blijven afstemmen als tot 27 januari 2015 het geval is geweest. Immers, vast is komen te staan dat geen sprake is van bijzonder omstandigheden als bedoeld in artikel 35, eerste lid, van de PW en ook niet van een zeer bijzondere situatie die moet leiden tot afstemming als bedoeld in artikel 18, eerste lid, van de PW.

4.8.

Uit 4.1 tot en met 4.7 volgt dat de hoger beroepen niet slagen. De aangevallen uitspraken zullen daarom worden bevestigd.