Centrale Raad van Beroep, 23-03-2021, ECLI:NL:CRVB:2021:670, 19/1746 PW

Het dagelijks bestuur heeft met het nader besluit de hoogte van de boete gewijzigd. Alleen al hierom dient de aangevallen uitspraak te worden vernietigd. De Raad zal, doende wat de rechtbank zou behoren te doen, het beroep gegrond verklaren en het bestreden besluit vernietigen voor zover het de hoogte van de boete betreft. Vervolgens moet worden beoordeeld of het nader besluit in rechte stand kan houden.

Op grond van artikel 18a, van de PW is een bestuursorgaan in beginsel gehouden een bestuurlijke boete op te leggen indien een belanghebbende de op hem rustende inlichtingenverplichting heeft geschonden. Voor een weergave van de relevante wetgeving en uitgangspunten bij de beoordeling van de evenredigheid van een bestuurlijke boete wordt verwezen naar de overwegingen 5.1 tot en met 5.11 van de uitspraak van 11 januari 2016, ECLI:NL:CRVB:2016:12, en de tekst van artikel 18a van de PW en van de artikelen 2 en 2a van het Boetebesluit socialezekerheidswetten, zoals deze per 1 januari 2017 luiden.

Uit 1.2 volgt dat het algemeen bestuur in het kader van de beoordeling van de intrekking en terugvordering van bijstand aannemelijk heeft gemaakt dat appellant de inlichtingenverplichting heeft geschonden over zijn hoofdverblijf. De rechtbank heeft in de aangevallen uitspraak terecht overwogen dat dit niet meebrengt dat de schending van de inlichtingenverplichting ook in dit geding over de opgelegde boete zonder meer een vaststaand gegeven is. Daarover dient bij betwisting een zelfstandig oordeel te worden gegeven. Het bestuursorgaan dient bij het opleggen van een boete wegens schending van de inlichtingenverplichting feiten te stellen en, voor zover betwist, aan te tonen dat betrokkene de inlichtingenverplichting heeft geschonden. In dit geval moet het algemeen bestuur dus aantonen dat appellant in de periode van 8 februari 2012 tot en met 2 november 2014 zijn hoofdverblijf niet heeft gehad op het uitkeringsadres.

Het dagelijks bestuur heeft ook aan de boete de vooronderstelling uit 1.2 ten grondslag gelegd. De door appellant aangevoerde grond dat de rechtbank met de op de vooronderstelling gebaseerde boete onvoldoende heeft gemotiveerd dat het dagelijks bestuur heeft voldaan aan zijn verzwaarde bewijslast, slaagt niet. Uit de uitspraak van de Raad van 26 september 2017, ECLI:NL:CRVB:2017:3310 volgt dat een bewijsvermoeden op zichzelf ten grondslag mag worden gelegd aan een boetebesluit indien gewaarborgd is dat de betrokkene een redelijke verweermogelijkheid heeft en de bewijslast niet ten nadele van een betrokkene wordt omgekeerd. Dat is hier niet het geval. Appellant kan de vooronderstelling dat uit een extreem laag waterverbruik in een woning volgt dat een betrokkene zijn hoofdverblijf niet in die woning heeft immers weerleggen. Appellant kan zich hiertegen verweren door de feiten en de omstandigheden te betwisten die aan de vooronderstelling ten grondslag zijn gelegd, hetzij door andere feiten te stellen waardoor het in de vooronderstelling besloten vermoeden wordt ontzenuwd. Anders dan appellant heeft aangevoerd volgt hieruit niet, en evenmin uit de in 5.2.4 genoemde uitspraak, dat bij het opleggen van een boete de vooronderstelling eerst toepassing vindt nadat het bestuursorgaan een aanvullend, feitelijk onderzoek heeft verricht. Het dagelijks bestuur was dan ook niet gehouden om buiten het onderzoek naar het energie- en waterverbruik, in welk kader appellant in de gelegenheid is gesteld een verklaring af te leggen, nog een aanvullend onderzoek te doen naar de woonsituatie van appellant. Of het college daarmee ook heeft aangetoond dat appellant zijn hoofdverblijf niet had op het uitkeringsadres, hangt af van wat appellant naar voren heeft gebracht om de vooronderstelling te ontzenuwen.

Appellant heeft het laag energieverbruik en het extreem laag waterverbruik in de periode van 8 februari 2012 tot en met 2 november 2014 op het uitkeringsadres niet bestreden. Met de rechtbank oordeelt de Raad dat appellant evenmin aannemelijk heeft gemaakt dat in zijn geval de vooronderstelling niet opgaat. Daarvoor is de verwijzing naar de in beroep door appellant overgelegde, en door de rechtbank bij haar oordeel betrokken verklaringen over de lage verbruiksgegevens onvoldoende. Appellant stelt dat hij nauwelijks in de woning was, dat de woning nauwelijks ingericht was en hij geen geld had voor een koelkast, wasmachine of televisie. Het in hoger beroep verder niet onderbouwde standpunt dat appellant met deze verklaringen een plausibele verklaring heeft gegeven voor het lage verbruik slaagt niet.