Parket bij de Hoge Raad, 29-06-2007, AZ4663, R06/045HR

Rekestnr. R06/045HR

Mr. D.W.F. Verkade

Parket 30 november 2006

Dexia Bank Nederland NV

(hierna: Dexia)

1. Inleiding (nrs. 1.1-1.3)

2. Feiten (nrs. 2.1-2.7)

3. Procesverloop (nrs. 3.1-3.13)

4. Enige inleidende beschouwingen

A. Wet bescherming persoonsgegevens (nrs. 4.2-4.6)

B. Inzageverzoek ex art. 35 Wbp (nrs. 4.7-4.11.3)

C. Gedragscode verwerking persoonsgegevens financiële instellingen (nrs. 4.12-4.18)

D. Buitenlandse wetgeving (nrs. 4.19-4.24)

E. De weigeringsgrond in art. 43 sub e Wbp (nrs. 4.25-4.26)

F. (Oordeel) College Bescherming Persoonsgegevens (nr. 4.27)

G. Rechtspraak inzake inzageverzoeken (nrs. 4.28-4.36)

H. Literatuur inzake inzageverzoeken (nrs. 4.37-4.39)

5. Bespreking van het middel

Algemeen (nr. 5.1)

Onderdeel 1(verwijzing) (nr. 5.2)

Onderdeel 2 (nrs. 5.3-5.13)

Onderdeel 3 (nrs. 5.14-5.21)

Onderdeel 4 (nrs. 5.22-5.26)

Onderdeel 5 (nrs. 5.27-5.30)

Onderdeel 6 (nrs. 5.31-5.33)

Onderdeel 1 (nrs. 5.34-5.38)

6. Conclusie

1.1. De onderhavige zaak speelt zich af tegen de volgende achtergrond.

'Een jaar of zes, zeven geleden bood de [rechtsvoorgangster van] Dexia allerlei beleggingsproducten aan, aangeprezen als "winstverdubbelaars" en later zelfs "winstverdriedubbelaars". Deze producten betroffen constructies waarbij consumenten geld van de bank leenden die daarmee vervolgens aandelen voor hen kocht. In de eerste jaren na de introductie van dit beleggingsproduct waren de winsten aanzienlijk, en het product werd dan ook erg populair. Maar in 2000 en 2001 ging het mis. De aandelenmarkten zakten in en de vele tienduizenden deelnemers leden grote verliezen. Velen ontdekten dat ze in plaats van een winstuitkering te ontvangen, een hoge schuld bij de bank hadden opgebouwd. Veel van deze gedupeerden hadden zich niet gerealiseerd welke risico's er waren en meenden dat Dexia meer en betere informatie daarover had moeten geven.'(1)

Hierop is een groot aantal rechtszaken gevolgd.(2) Een aantal daarvan betreft de door betrokkenen op basis van art. 35 van de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) gevraagde kennisneming van hen betreffende persoonsgegevens en de reacties van Dexia daarop.

3.3. Ter zitting van de rechtbank hebben partijen hun standpunten nader toegelicht. Blijkens het proces-verbaal van deze zitting en het appelschrift heeft alleen [verweerder] een pleitnota overgelegd.(5)

[verweerder] heeft tijdens de mondelinge behandeling zijn verzoek gewijzigd doordat hij heeft gespecificeerd welke gegevens Dexia tenminste moet vermelden op het overzicht ex artikel 35 lid 2 Wbp, en van welke bescheiden Dexia in ieder geval kopieën dient te verstrekken aan [verweerder].

3.4. Bij beschikking d.d. 13 april 2005 heeft de rechtbank te 's-Hertogenbosch - kort gezegd(6) - overwogen dat Dexia ter voldoening aan het verzoek ex artikel 35 Wbp antwoord moet geven op de vraag of zij persoonsgegevens van [verweerder] verwerkt, en zo ja, hem daarvan een overzicht moet verstrekken dat niet méér hoeft in te houden dan een opsomming van de verwerkte persoonsgegevens (hetgeen volgens de rechtbank wil zeggen: de directe identificatiegegevens, de NAW-gegevens etc.) en de aard van eventuele bescheiden of bestanden die daaraan op de een of andere wijze zijn gekoppeld, zonder dat de inhoud van die bescheiden wordt weergegeven. Na ontvangst van dit overzicht kan [verweerder] Dexia desgewenst verzoeken om nadere informatie of inzage in/afschrift van één of meer bescheiden. [Verweerder] moet dan tot op zekere hoogte aangeven welk belang hij heeft bij inzage of bij het verstrekken van een kopie van een bepaald stuk. Vervolgens dient Dexia een afweging te maken of zij aan het nadere verzoek van [verweerder] kan voldoen, aldus nog steeds de rechtbank.

Het overzicht dat Dexia bij brief van 22 december 2003 aan [verweerder] heeft verstrekt bevat slechts ten dele persoonsgegevens, en voor het overige gegevens die in zeer algemene termen zijn omschreven. Volgens de rechtbank is het overzicht te weinig concreet om [verweerder] in staat te stellen zijn verzoek nader te specificeren. Mede gelet daarop heeft de rechtbank Dexia, op straffe van een dwangsom van € 250 per dag, bevolen om aan [verweerder] een overzicht van zijn persoonsgegevens te verstrekken, zulks op de voet van artikel 35 Wbp en met inachtneming van hetgeen de rechtbank overigens in haar beschikking heeft overwogen.

3.5. Dexia is van deze beschikking in hoger beroep gekomen bij het gerechtshof te 's-Hertogenbosch. Bij beroepschrift heeft Dexia acht grieven aangevoerd en het hof verzocht om, uitvoerbaar bij voorraad:

- de beschikking waarvan beroep te vernietigen en, opnieuw rechtdoende, [verweerder] alsnog niet-ontvankelijk te verklaren in zijn verzoek althans dit verzoek af te wijzen;

- [verweerder] op straffe van een dwangsom van € 10.000 per dag (met een maximum van € 50.000) te bevelen om, binnen drie dagen na de door het hof te geven beschikking, het overzicht van 11 mei 2005 dat Dexia op grond van de beschikking van de rechtbank aan [verweerder] heeft verstrekt en eventuele kopieën daarvan, af te geven aan de raadsman van Dexia;

- [verweerder] op straffe van een dwangsom van € 10.000 per overtreding (met een maximum van € 50.000) te verbieden op enigerlei wijze gebruik te maken van de gegevens zoals opgenomen in voormeld overzicht;

- [verweerder] te veroordelen in de kosten van beide instanties.

3.8. [Verweerder] voerde gemotiveerd verweer en concludeerde tot afwijzing van Dexia's beroep.

Voorts heeft [verweerder], onder wijziging en vermeerdering van zijn verzoek, het hof verzocht om - samengevat - bij beschikking, uitvoerbaar bij voorraad:

a. vast te stellen dat genoemd overzicht van 11 mei 2005 niet voldoet aan het dictum van de beschikking waarvan beroep, en Dexia te veroordelen om aan [verweerder] de door de rechtbank vastgestelde dwangsom te betalen;

b. Dexia op straffe van een dwangsom van € 1.000 per dag (met een maximum van € 25.000) te bevelen om, binnen twee weken na de door het hof te geven beschikking, aan [verweerder] alsnog een volledig en begrijpelijk overzicht van zijn persoonsgegevens te verstrekken, welk overzicht een lijst moet bevatten van alle stukken die zich in zijn persoonlijk dossier bevinden, alsmede de aard van de bescheiden of bestanden die daaraan op de een of ander wijze zijn gekoppeld. [Verweerder] doelt daarbij in ieder geval op de volgende gegevens en bescheiden:

- indien aanwezig: het aanvraagformulier;

- een kopie van de overeenkomst;

- indien aanwezig: het risicoprofiel c.q. beleggersprofiel (hierna aangeduid als: cliëntenprofiel);

- de aankoopbewijzen van de in de effectenlease-overeenkomst genoemde aandelen;

- bescheiden betreffende de vestiging van pandrechten op de in de effecten lease-overeenkomst genoemde aandelen, zulks overeenkomstig de op die overeenkomst toepasselijke Bijzondere Voorwaarden Effecten Lease;

- bescheiden betreffende de bijschrijving van de aandelen op naam van [verweerder] conform artikel 17 Wet giraal effectenverkeer (Wge);

- afschriften van dividenduitkeringen aan [verweerder];

- persoonsgegevens van [verweerder] die Dexia heeft verwerkt in verband met de verdeling van de aangekochte effecten over de betrokken cliënten;

- de herkomst van gegevens;

- ontvangers van gegevens en categorieën van ontvangers, onder vermelding van welke persoonsgegevens aan welke ontvangers zijn verstrekt;

- het doel of de doeleinden van de verwerking van de gegevens;

- een schriftelijke uitwerking van tussen partijen gevoerde telefoongesprekken, met vermelding van de namen van degenen met wie [verweerder] heeft gesproken;

- BKR-gegevens en gegevens omtrent de inventarisatie van de kredietwaardigheid van [verweerder];

- alle overige documenten die op [verweerder] van toepassing zijn;

c. Dexia op straffe van een dwangsom van € 1.000 per dag (met een maximum van € 25.000) te bevelen om, binnen vier weken na de door het hof te geven beschikking, aan [verweerder] inzage in zijn persoonsgegevens te verlenen door middel van het verstrekken van kopieën, zulks voor het geval Dexia in het te verstrekken overzicht slechts summierlijk melding zou maken van de verwerking van persoonsgegevens zonder de zakelijke inhoud van voormelde stukken weer te geven,

met veroordeling van Dexia in de kosten van beide instanties.

4.7.3. Het hof is voorts van oordeel dat in artikel 35 Wbp het recht op kopieën en afschriften van persoonsgegevens besloten ligt alsmede het recht op transcripties van opgenomen telefoongesprekken, behoudens door Dexia te stellen bijzondere omstandigheden. Zulks sluit aan bij de Gedragscode verwerking persoonsgegevens financiële instellingen, alsmede bij het op de Wbp gebaseerde Besluit kostenvergoeding rechten betrokkene Wbp (Stb. 2001, 305), welk besluit uitgaat van het verstrekken van kopieën en afschriften aan de betrokkene in het kader van de honorering van een verzoek ex artikel 35 Wbp.

Het feit dat Dexia kosten moet maken om aan [verweerder] kopieën en transcripties te kunnen verstrekken, en het feit dat er enige tijd gemoeid is met het traceren van de telefoongesprekken met [verweerder], leveren naar 's hofs oordeel geen bijzondere omstandigheden op als hier bedoeld, met name niet nu genoemd besluit erin voorziet dat Dexia de daaraan verbonden (forfaitaire) kosten in rekening kan brengen bij [verweerder].

Dit een en ander geldt naar 's hofs oordeel temeer nu het heden ten dage in het maatschappelijk verkeer gebruikelijk is om een betrokkene desgewenst (tegen betaling) inzage in zijn persoonsgegevens te verschaffen door middel van kopieën en transcripties, terwijl niet gebleken is dat Dexia een rechtens te respecteren belang heeft om deze stukken niet te verstrekken aan [verweerder].

4.8.3. Waar het om gaat is of door inwilliging van het enkele verzoek van [verweerder] de administratieve lasten zodanig disproportioneel zijn dat Dexia in één van haar rechten en vrijheden wordt aangetast of dreigt te worden aangetast. Daarbij geldt dat Dexia per persoonsgegeven en per document aannemelijk zal moeten maken dat dit het geval is, aangezien artikel 43 Wbp slechts de mogelijkheid biedt om artikel 35 Wbp buiten toepassing te laten voor zover dit noodzakelijk is in het belang van de in artikel 43 Wbp genoemde gronden.

Dexia heeft echter gesteld noch aannemelijk gemaakt dat de honorering van (onderdelen van) het verzoek van [verweerder] tot zodanige disproportionele administratieve lasten leidt, temeer daar Dexia in eerste aanleg in alinea nr. 28 van haar verweerschrift zelf heeft gesteld dat er op zichzelf geen enkel beletstel is om aan het verzoek van [verweerder] te voldoen. Het beroep van Dexia op artikel 43 sub e Wbp gaat daarom niet op, zodat grief 5 faalt.

4.9.2. De rechtbank heeft aan het voorgaande nog toegevoegd dat in dit overzicht ook melding moet worden gemaakt van de aard van eventuele bescheiden of bestanden die op de een of andere wijze zijn gekoppeld aan de persoonsgegevens van [verweerder]. Grief 6 is (mede) hiertegen gericht, omdat deze eis volgens Dexia niet wordt gesteld in artikel 35 lid 2 Wbp.

Grief 6 faalt ook op dit punt, omdat het hof begrijpt dat de rechtbank hiermee - terecht - het volgende op het oog heeft gehad. Uit de eis dat het overzicht volledig en begrijpelijk moet zijn volgt dat het overzicht voldoende concreet moet zijn om de betrokkene in staat te stellen om zijn recht tot correctie en verwijdering te effectueren, ook bij de ontvangers van de gegevens. Bij gevolg kan in het algemeen niet worden volstaan met een samenvatting van de persoonsgegevens, omdat dan een belangrijk deel van de informatiewaarde verloren kan gaan. De precieze context waarin de persoonsgegevens worden verwerkt kan cruciaal zijn en het kan de betrokkene juist gaan om de details van de gegevens die over hem worden verwerkt. Gelet daarop is het hof (met de rechtbank) van oordeel dat, om het overzicht begrijpelijk te doen zijn en om effectief gebruik te kunnen maken van het recht tot correctie en verwijdering, Dexia moet aangeven welke persoonsgegevens zijn opgenomen in het papieren dossier van [verweerder], en welke in een eventueel elektronisch dossier. Mochten er persoonsgegevens op andere wijze zijn opgeslagen (bijv. op een geluidsband of microfilm) dan dient Dexia ook daarvan melding te maken.

4.10.4. Voorts is het hof van oordeel dat de door Dexia aan [verweerder] verstrekte overzichten te algemeen verwoord zijn, nu Dexia daarop slechts de mogelijke doeleinden van de gegevenswerking, (categorieën van) gegevensontvangers en herkomst van de gegevens heeft vermeld, terwijl zij concreet had moeten aan geven van welke doelen, (categorieën van) gegevensontvangers en bronnen van gegevens sprake is in het geval van [verweerder].

Hierbij wordt aangetekend dat het hof het standpunt van Dexia deelt dat uit artikel 35 lid 2 Wbp volgt dat Dexia met betrekking tot de ontvangers van persoonsgegevens mag volstaan met het noemen van de categorieën van gegevensontvangers. Anders dan [verweerder] heeft betoogd, hoeft Dexia daarbij niet te vermelden welke persoonsgegevens zij aan die ontvangers heeft verstrekt. Voorts is juist de opvatting van Dexia dat zij aan [verweerder] slechts de beschikbare informatie over de herkomst van zijn persoonsgegevens hoeft te geven.

4.10.8. Gelet op de vragen die [verweerder] in zijn verweerschrift heeft gesteld, wil het hof schriftelijk de volgende informatie van Dexia ontvangen:

1) Zijn er nog andere stukken dan de lease-overeenkomst van december 2000 aanwezig in het dossier van [verweerder] waarin zijn persoonsgegevens zijn opgenomen? Zo ja, wilt u daarvan kopieën overleggen?

2) Op welke plaatsen in de administratie van Dexia komen de NAW-gegevens van [verweerder] en/of zijn contractnummer voor?

3) Beschikt u over een aanvraagformulier van [verweerder]? Indien dat het geval is, dient u daarvan een kopie te verstrekken aan het hof.

4) Heeft Dexia destijds een cliëntenprofiel van [verweerder] gemaakt en/of een inventarisatie van zijn kredietwaardigheid? In het bevestigende geval dient Dexia afschriften te verstrekken van dit profiel en/of deze inventarisatie.

5) Zijn er aankopen van en/of pandrechten op aandelen die op de een of andere wijze zijn gekoppeld aan de naam van [verweerder]? Zo ja, wilt u daarvan afschriften overleggen?

6) Zijn er dividenduitkeringen die op de een of andere wijze zijn gekoppeld aan de naam van [verweerder]? Zo ja, wilt u daarvan afschriften overleggen?

7) Beschikt Dexia over (bijkomende) informatie over de herkomst van de persoonsgegevens van [verweerder]? Zo ja, wilt u deze informatie verstrekken aan het hof?

8) Aan welke ontvangers of categorieën van ontvangers heeft Dexia persoonsgegevens van [verweerder] daadwerkelijk verstrekt?

9) Voor welk concreet doel of welke concrete doeleinden heeft Dexia de persoonsgegevens van [verweerder] verwerkt?

10) Heeft er destijds een zogenaamde BKR-toetsing plaatsgevonden en zo ja, zit daarvan nog een aantekening zit in het dossier van [verweerder]? Indien dat laatste het geval is, dan dient Dexia tevens een afschrift van deze aantekening in te zenden.

11) Zijn er overigens nog gegevens die op de een of andere wijze zijn gekoppeld aan de naam van [verweerder], en zo ja, welke gegevens zijn dat?

4.10.9. Verder wil het hof in verband met hetgeen tijdens de mondelinge behandeling nog aan de orde is gekomen, de volgende informatie van Dexia ontvangen:

12) Staan er in het dossier van [verweerder] gegevens waaruit blijkt hoe Dexia destijds de naam van [verweerder] en zijn - geheime - telefoonnummer is gekomen? Zo ja, wilt u deze gegevens dan aan het hof verstrekken? In het bij zonder dient Dexia de vraag te beantwoorden of zij het telefoonnummer van [verweerder], of andere hem betreffende persoonsgegevens, heeft verkregen van FiscAlert.

13) Heeft Dexia in het dossier van [verweerder] geregistreerd dat, en zo ja welke brochure zij destijds naar [verweerder] heeft gestuurd? Zo ja, om welke brochure gaat het hier?

14) Is het contract van [verweerder] gescand door Dexia?

15) Heeft Dexia persoonsgegevens van [verweerder] doorgegeven aan creditcardorganisaties, en zo ja waarom?

16) Heeft Dexia telefoonnotities gemaakt van de telefoongesprekken die zij heeft gevoerd met [verweerder]? In het bevestigende geval dient Dexia kopieën van deze notities over te leggen.

17) Kunt u uiteenzetten in hoeverre Dexia aandelen heeft geregistreerd op het contractnummer van [verweerder]?

18) Wilt u bij de beantwoording van alle voorgaande vragen steeds specificeren of de betreffende persoonsgegevens van [verweerder] zich bevinden in zijn papieren en/of elektronisch dossier, of dat deze gegevens (tevens) op andere wijze zijn opgeslagen door Dexia.

'Het begrip "bestand" is in het onderhavige wetsvoorstel enkel van belang als criterium voor de afbakening van de reikwijdte van het wetsvoorstel en bepaalde onderdelen daarvan. Wat betreft de niet-geautomatiseerde verwerkingen vallen alleen bestanden, en dus bijvoorbeeld niet ongestructureerde dossiers onder het toepassingsbereik van dit wetsvoorstel (artikel 2, eerste lid). Het wetsvoorstel beoogt in deze geen wijziging aan te brengen ten opzichte van hetgeen geldt onder de WPR. [...]

Een "bestand" kan zowel geautomatiseerde als niet-geautomatiseerde verwerkingen bevatten. Van een bestand is sprake als de persoonsgegevens onderdeel uitmaken van een gestructureerd geheel dat volgens bepaalde criteria toegankelijk is en betrekking heeft op verschillende personen. In overweging 27 van de richtlijn is aangegeven dat de nationale wetgeving een nadere invulling kan geven aan deze omschrijving.

Op grond van artikel 1 van de WPR is voor de vraag of er sprake is van een persoonsregistratie van belang dat het gaat om een "samenhangende verzameling". Bij handmatige verwerkingen gaat het eveneens om de vraag of de verzameling "met het oog op een doeltreffende raadpleging van die gegevens systematisch is aangelegd". Beide vereisten - een samenhangend geheel en systematische toegankelijkheid - zijn eveneens bepalend voor de vraag of er sprake is van een bestand in de zin van het onderhavige artikel. In de begripsomschrijving van "bestand" hebben de vereisten echter een ruimer bereik: ook de geautomatiseerde gegevensverwerkingen moeten aan beide vereisten voldoen wil er sprake zijn van een bestand. Materieel leidt dit niet tot een wijziging ten opzichte van hetgeen onder de WPR geldt. Bij geautomatiseerde verwerkingen wordt de systematische toegankelijkheid in de WPR steeds aanwezig geacht. Wat handmatige verwerkingen betreft komt die reikwijdte van het begrip "bestand" overeen met die van het begrip "persoonsregistratie" in de WPR. Hieronder zal nader worden ingegaan op beide vereisten.

Het vereiste van een samenhangend geheel komt in de begripsomschrijving van "bestand" in artikel 1 van de WBP terug in het woord "geheel". Het vereiste "gestructureerd geheel" of "samenhangende verzameling" houdt in dat de gegevensverwerkingen of de verzameling op grond van meer dan één kenmerk een onderlinge samenhang moet(-en) vertonen. Onderlinge samenhang kan blijken uit een gemeenschappelijke bestemming of uit het feit dat de verzameling in de praktijk als geheel worden beschouwd. De samenhang kan zitten in een vooraf aangebrachte structuur van de verzameling of in een raadpleegmethodiek die samenhang brengt in de ogenschijnlijk willekeurige gegevensverwerkingen. Daarnaast zijn, vooral bij geïntegreerde systemen, het doel of de doelen van de verwerkingen en het feitelijk gebruik van de gegevens van belang voor het antwoord op de vraag of er sprake is van één of meerdere bestanden [...].

Het criterium "gestructureerd geheel" is eveneens van belang om vast te stellen of er sprake is van één of wellicht meerdere bestanden. Alsdan is niet zozeer de fysieke verschijningsvorm als wel de logische samenhang van de verzameling van belang. Dit brengt met zich dat back-ups en schaduwbestanden niet als een afzonderlijk bestand moeten worden aangemerkt maar zijn te beschouwen als hulpmiddelen bij het voeren van het bestand ten dienste waarvan zij zijn aangelegd. Een zelfde opmerking kan worden gemaakt ten aanzien van een geheel van handmatige bestanden die op verschillende lokaties worden bijgehouden. Een bestand dat zich bevindt op verschillende lokaties kan als één bestand worden aangemerkt indien de verschillende onderdelen van het bestand logisch als één geheel kunnen worden beschouwd.

Het vereiste van een systematische toegankelijkheid komt in de begripsomschrijving van "bestand" in artikel 1 van de WBP terug in de woorden "gestructureerd" geheel "dat volgens bepaalde criteria toegankelijk is". Het gaat hierbij vooral om de vraag of verzamelingen een duidelijke, vooraf met het oog op raadpleging aangebrachte structuur bezitten. De methode van gegevensopslag en -verwerking is van belang. De inhoud van het bestand moet met het oog op doeltreffende raadpleging volgens bepaalde criteria aangelegd zijn. Door de systematische structuur zijn de persoonsgegevens gemakkelijk toegankelijk. Kaartsystemen en gegevensverzamelingen die in hoofdzaak bestaan uit voorbedrukte formulieren voldoen aan deze eis. Dossierverzamelingen kunnen aan de eis van systematische toegankelijkheid voldoen, bijvoorbeeld in combinatie met een al dan niet geautomatiseerd bestand met een verwijsfunctie naar de dossiers. Dossierverzamelingen die uitsluitend bestaan uit een hoeveelheid op alfabet gerangschikte dossiers, met losse aantekeningen en min of meer chronologisch geordende documenten van velerlei aard, zullen niet voldoen aan het vereiste van systematische toegankelijkheid. De vraag of handmatige dossierverzamelingen aan deze criteria voldoen, is afhankelijk van de feitelijke omstandigheden.

Naast bovenstaande vereisten dient tot slot - wil er sprake zijn van een bestand - het gestructureerd geheel van gegevens betrekking te hebben op verschillende personen. Deze voorwaarde werd ook in de WPR gesteld. Het advies van de Registratiekamer(13) dit vereiste te schrappen wordt niet overgenomen. De reikwijdte van het begrip bestand met het oog op dossierverzamelingen is thans in de jurisprudentie enigszins uitgekristalliseerd. Het is onwenselijk daarin nu weer wijziging te brengen.

Gegevens die op grond van de hierboven omschreven criteria niet worden geacht te zijn opgenomen in een bestand, vallen bijvoorbeeld onder de bescherming van artikel 6:162 BW (onrechtmatige daad). [...]'

Art. 3 lid 1 van de Richtlijn en art. 2 lid 1 Wbp zijn dus (zo goed als) identiek.

Art. 2 van de Richtlijn, dat definities omvat, bepaalt onder c wat verstaan wordt onder 'bestand van persoonsgegevens':

4.8. Buiten kijf staat dat het inzagerecht is bedoeld om een betrokkene in staat te stellen na te gaan of hem betreffende gegevens worden verwerkt, en zo ja welke.

Hoewel begrijpelijkerwijs vaak - ook in de wetsgeschiedenis - een link gelegd wordt met andere rechten van de betrokkene, met name de in art. 36 Wbp geregelde correctie- en verwijderingsrechten, die een (voorafgaand) inzagerecht als het ware veronderstellen, meen ik dat het inzagerecht niet alleen met het oog dáárop geldt. Het - in 1983 in Nederland in art. 10 lid 3 van de Grondwet neergelegde - inzagerecht diende óók om de betrokken personen tegemoet te komen in (persoonlijkheidsrechtelijke) gevoelens van onbehagen over datgene wat anderen (in de Wbp-terminologie thans: 'verantwoordelijken') omtrent het individu (wel of niet en meer of minder) vastleggen/verwerken. Niet voor niets spreekt art. 10 lid 3 Grondwet over 'aanspraken van personen op kennisneming van over hen vastgelegde gegevens en van het gebruik dat daarvan wordt gemaakt, alsmede op verbetering van die gegevens', en niét over: 'aanspraken van personen op kennisneming [...] met het oog op verbetering van die gegevens'.(15) Bij de totstandkoming van de Wbp - die diende ter implementatie van Richtlijn 95/46/EG - is gewezen op het 'transparantiebeginsel' dat ten grondslag ligt aan deze wetgeving. Volgens dat uitgangspunt dient duidelijkheid te bestaan over de verwerking van de gegevens; een ieder dient in de gelegenheid te zijn om na te gaan waar gegevens over hem zijn vastgelegd en zijn verwerkt(16).

Het inzagerecht dient dus ook om te verzekeren dat het individu reeds inzage moet kunnen krijgen om 'te weten wat anderen over je registreren', ook lós van eventuele stappen van het individu tegen die registratie.

Daaraan doet m.i. niet af Richtlijnconsiderans 41, luidende:

4.9. Intussen zal - hoe dan ook - op een dusdanige manier inzage moeten worden verleend dat de betrokkene in staat is de wijze waarop zijn gegevens worden verwerkt te herkennen, te begrijpen, te controleren en - zonodig - aan te vechten.

Dat geeft een belangrijke indicatie voor het antwoord op de vraag wat onder een 'volledig overzicht in begrijpelijke vorm' (als bedoeld in art. 35 lid 2 Wbp) moet worden verstaan, en op de vraag of dit de betrokkene - zoals in de onderhavige zaak door [verweerder] wordt betoogd - bijvoorbeeld ook recht geeft op kopieën van documenten waarin persoonsgegevens zijn opgenomen.

'1. De houder deelt een ieder op diens verzoek schriftelijk binnen vier weken mede of hem betreffende persoonsgegevens in de registratie zijn opgenomen.

2. Indien zodanige gegevens in de registratie zijn opgenomen, stelt de houder de verzoeker desverlangd binnen vier weken na ontvangst van het verzoek schriftelijk een volledig overzicht daarvan met inlichtingen over de herkomst ter beschikking.

(...)'

4.11. Uit deze passage blijkt dat een houder van persoonsgegevens (in de huidige Wbp-terminologie: 'verantwoordelijke') dus niet kan volstaan met het verschaffen van 'globale informatie' in reactie op een inzageverzoek.

Naar mijn mening is - het bovenstaande nog iets verder uitwerkend - beslissend dat het individu/de betrokkene ten aanzien van de over hem zelf verwerkte persoonsgegevens als regel aanspraak heeft op wetenschap ten aanzien van 'hetzelfde' als hetgeen de verantwoordelijke over hem bewaart/verwerkt.(20) Tegen die achtergrond lijkt het mij dienstig om stil te staan bij de ontwikkeling van inmiddels meer 'ouderwetse' naar meer 'nieuwerwetse' bewaring en opslag van persoonsgegevens, en bij het ervaringsfeit dat daarbij - al lang, en nog heel lang - mengvormen kunnen voorkomen.

4.11.1. Ouderwets. Met (uiteraard) in het achterhoofd een langlopend contract als het onderhavige, kan ik mij voorstellen dat in de stukken uit de aanvangsfase, te weten een aanvraagformulier of intekeningsformulier in duplo van de kant van het individu/de betrokkene, en het tussen partijen gesloten, in schriftelijke vorm in duplo opgemaakte contract, sprake is van op klassieke/ouderwetse wijze opgemaakte documenten, die als zodanig door de verantwoordelijke worden bewaard, terwijl de verantwoordelijke ervan mag uitgaan dat de betrokkene die ook bewaart. Hetzelfde geldt voor op ouderwetse wijze aan de betrokkene per post toegezonden periodieke mutatie-overzichten, waaronder jaarlijkse, mede voor fiscale doeleinden toegezonden verstrekte geschriften. Wat dit een en ander betreft, kan het door de verantwoordelijke te verschaffen 'volledig overzicht' m.i. globaal zijn, in die zin dat het verwijst naar die stukken.

Maar ook in deze 'ouderwetse' context kan er sprake zijn van verdere geheel of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens, alsmede niet geautomatiseerde verwerking van in een bestand opgenomen of op te nemen persoonsgegevens (vgl. art. 2 lid 1 Wbp). Omdat de betrokkene daaromtrent niet weet en niet geacht kan worden te weten wat de verantwoordelijke vastlegt/verwerkt, zal het 'volledige overzicht' in die zin zó volledig moeten zijn, dat het neerkomt op verschaffing van kopieën, of 'uitdraaien', voor zover de gegevens uitsluitend c.q. 'één op één' digitaal zijn vastgelegd.

Het ontgaat mij overigens waarom, wat deze gegevens betreft, het verschaffen van die kopieën/uitdraaien voor de verantwoordelijke bezwaarlijker zou zijn dan het verschaffen van een alternatief 'volledig overzicht': het eenvoudig verschaffen van het eerste bespaart immers personeelskosten bij een verwerkingsslag naar het laatste. En de (eenvoudige) kopie/paperkosten mogen ingevolge het wettelijk stelsel aan de betrokkene in rekening worden gebracht.

4.11.2. Nieuwerwets. In een paperless environment - waarbij in de zin van de Wbp dus per definitie sprake is van een 'geautomatiseerde verwerking' - wordt elektronisch aangevraagd en gecontracteerd (of worden het schriftelijke aanvraagformulier en contract gedigitaliseerd 'ingescand'), en verlopen ook de vervolghandelingen elektronisch.

Zoals in de vorige subparagraaf al bleek, brengt de aanspraak op een 'volledig overzicht' dan m.i. een aanspraak mee op kopieën/uitdraaien: wat is/wordt er nu geregistreerd/verwerkt? Daar staat, naar reeds bleek, tegenover dat de verantwoordelijke ter compensatie van de kosten die hij maakt om aan een inzageverzoek tegemoet te komen een vergoeding van de betrokkene kan vragen. Dit impliceert ook dat de wetgever destijds rekening heeft gehouden met het feit dat een reactie op een inzageverzoek uitgebreid kan zijn (lees: een groot aantal pagina's kan omvatten).(21) Dat - inmiddels - menige internetgebruiker elektronisch toegang zal hebben tot (grote delen van) het over hem of haar door de verantwoordelijke aangehouden dossier, doet aan het vorenstaande niet af. Het gaat juist om degenen die niet van die internet-faciliteiten gebruik kunnen of willen maken, of daarop niet vertrouwen.

4.11.3. Tot de nieuwerwetse gegevensverzameling reken ik ook de elektronische vastlegging van communicatie per telefoon. Ik kan niet inzien waarom daarvoor iets anders dan het bovenstaande zou gelden. Dat geldt uiteraard in gevallen waarin die vastlegging aanstonds via naam of codering (door een verbinding met) de elektronische file van de betrokken persoon terugvindbaar is gemaakt.

Geldt het ook in gevallen waarin slechts per tijdseenheid tapes van telefoongesprekken worden gemaakt, en die tapes slechts per tijdseenheid, zonder enige nadere ingang op de 'bellers' (of 'gebelden') worden opgeslagen? Voor zover die casus realiteitsgehalte heeft, moet die vergeleken worden met bij een bank als Dexia binnenkomende post (enkele kilo's per dag?), die door de bank nog wel geopend wordt, maar vervolgens slechts in volgorde van binnenkomst wordt bewaard. Het realiteitsgehalte daarvan komt mij niet groot voor.

Indien niettemin daarmee rekening gehouden moet worden, speelt bij de verantwoordelijke blijkbaar een gedachtegang in de volgende zin: het is duurder om de post / de telefoongesprekken nu op naam van de betrokkenen te 'filen' of te indexeren, dan dat het is om, als het er een keer werkelijk op aankomt, de poststapels resp. gesprekkentapes alsnog te doorzoeken. Kan de verantwoordelijke de elektronisch, en dus geautomatiseerd verwerkte telefoongesprekken - die als regel uiteraard persoonsgegevens zullen bevatten(22) - aldus buiten de werkingssfeer van de Wbp plaatsen? Ik meen dat uit art. 2 lid 1 in verbinding met art. 1 sub c Wbp het tegendeel blijkt. Bij de bespreking van middelonderdeel 4 in nr. 5.22 e.v. kom ik hierop terug.

4.13. Evenals voorheen de WPR, stimuleert de Wbp (nadere) zelfregulering en/of sanctionering door middel van 'gedragscodes'. Het systeem van art. 25 Wbp komt erop neer dat (representatieve, zie lid 3) branche-organisaties kunnen overgaan tot nadere invulling van de in de Wbp neergelegde (relatief vagere) normen en/of in een vorm van alternatieve geschillenbeslechting. Zo'n (concept-)gedragscode kan ter beoordeling worden voorgelegd aan het CBP, met het verzoek dat dit College - na toetsing aan in art. 25 aangegeven criteria - verklaart dat de code 'een juiste uitwerking van de wet of van andere wettelijke bepalingen betreffende de verwerking van persoonsgegevens vormt', respectievelijk, wat de geschillenbeslechting betreft, 'voorziet in waarborgen met betrekking tot de onafhankelijkheid'.

De status van de gedragscode is niet verder wettelijk geregeld, dan dat een beslissing van het CBP op het verzoek geldt als een besluit in de zin van de Awb; op de voorbereiding is afd. 3.4 van die wet van toepassing (art. 25 lid 4 Wbp).

Het is m.i. niet nodig hier diep in te gaan op de - tussen partijen in cassatie niet aan de orde gestelde, en voor zover ik zie in de literatuur nog niet of amper belichte vragen - naar de status van een gedragscode die de in art. 25 Wbp bedoelde verklaring van het CBP heeft verkregen. Vooralsnog houd ik het erop dat zo'n gedragscode louter aan de verklaring van het CBP niet de status van 'recht' in de zin van art. 79 RO ontleent, en ook niet 'formele rechtskracht' jegens diegenen die in de (summiere) voorbereidingsprocedure op de voet van art. 3.4 Awb niet van bezwaren hebben doen blijken.

De rechter is m.i. niet gebonden aan hetgeen de betrokken branche qua interpretatie van de Wbp in de gedragscode heeft neergelegd, ook niet na de - instemmende - verklaring van het CBP ingevolge art. 25 lid 1 Wbp. Wél levert een beroep daarop allicht een 'gezichtspunt', resp. een 'essentiële stelling' op, waarover de rechter een oordeel dient te geven. Bij de interpretatie van de gedragscode ligt de methode van de zgn. CAO-norm in de rede.(24)

4.14. Wat in deze statusdiagnose verder op te merken valt, is dat een 'verantwoordelijke' die in zijn contractuele betrekking met een cliënt naar een gedragscode verwijst, daaraan contractueel gehouden kan worden, ook als zijn verplichtingen daarmee verder zouden gaan dan uit de Wbp zelf zou voortvloeien. Het omgekeerde stuit m.i. af op het gegeven dat de bepalingen van de Wbp naar hun aard in die zin dwingend zijn dat daarvan niet ten nadele van de 'betrokkene' (de geregistreerde persoon) kan worden afgeweken(25).

Is er louter sprake van deel uitmaken van de branche, en niet van directe of indirecte expliciete onderschrijving van de gedragscode, dan heeft de branchegenoot die de Wbp beperkter interpreteert allicht de schijn tegen, met name als het gaat om de invulling van de vage normen daarvan (zoals bijv. 'bezwaarlijkheid' van het voldoen aan de wettelijke regeling).

'8.5.1 Behoudens ten behoeve van het gebruik voor trainings-, coachings- en beooordelingsdoeleinden worden telefoongesprekken slechts opgenomen:

a. ter verificatie en onderzoek naar of ten bewijze van opdrachten, transacties en andere (precontractuele) afspraken met de Cliënt;

b. indien dat noodzakelijk is ter bestrijding van frauduleuze of andere strafbare gedragingen gericht tegen de Financiële instelling, de Groep waartoe de Financiële instelling behoort dan wel Cliënten en medewerkers;

c. indien daartoe een voorschrift is gegevens krachtens de wet.

(...)

8.5.3 De opgenomen telefoongesprekken en andere Persoonsgegevens betreffende de opgenomen telefoongesprekken worden zodanig bewaard en beveiligd dat deze niet toegankelijk zijn voor onbevoegden. Technische en organisatorische voorzieningen worden getroffen om manipulatie van de gegevens te voorkomen en om deze gegevens zonodig te kunnen traceren en reconstrueren.

8.5.4.De opgenomen telefoongesprekken worden niet langer bewaard dan noodzakelijk is voor de in artikel 8.5.1 genoemde doeleinden.

8.5.5 Een Cliënt heeft bij interpretatieverschillen of onenigheden met betrekking tot de inhoud van de opgenomen telefoongesprekken het recht het opgenomen telefoongesprek te beluisteren en/of een transcriptie van het opgenomen telefoongesprek te verkrijgen.'

4.21. De Britse Data Protection Act 1998 bepaalt in art. 7 sub c dat individuen het recht hebben 'to have communicated to him in an intelligible form (i) the information constituting any personal data of which that individual is the data subject and (ii) any information available to the data controller as to the source of those data.'(29)

Het Court of Appeal voor Engeland en Wales heeft zich in de zaak Durant v. Financial Service Authority uitgelaten over het inzagerecht onder de Data Protection Act.(30) In de rov. 26 en 27 van die uitspraak gaat het Court of Appeal in op de reikwijdte van het inzagerecht:

'1. El interesado tendrá derecho a solicitar y obtener gratuitamente información de sus datos de carácter personal sometidos a tratamiento, el origen de dichos datos, así como las comunicaciones realizadas o que se prevén hacer de los mismos.

2. La información podrá obtenerse mediante la mera consulta de los datos por medio de su visualización, o la indicación de los datos que son objeto de tratamiento mediante escrito, copia, telecopia o fotocopia, certificado o no, en forma legible e intelegible, sin utilizar claves o códigos que requieran el uso de dispositivos mecánicos especificos.

(...)' (34)

'1. The data subject shall have the right to request and obtain free of charge information on his personal data subjected to processing, on the origin of such data and on their communication or intended communication.

2. The information may be obtained by simply displaying the data for consultation or by indicating the data subjected to processing in writing, or in a copy, fax or photocopy, whether certified a true copy or not, in legible and intelligible form, and without using keys or codes which require the use of specific devices.

(...)'

4.25. Dexia stelt zich in de onderhavige procedure - en in procedures tegen andere effectenlease-contractanten - op het standpunt dat het voldoen aan het kennisnemingsverzoek voor haar zou leiden tot onevenredige administratieve lasten. Daarom zou zij op grond van art. 43 sub e Wbp niet gehouden zijn aan het verzoek te voldoen.

Op grond van art. 43 Wbp kan de verantwoordelijke de verstrekking van een overzicht van de verwerkte persoonsgegevens weigeren voor zover dit noodzakelijk is in het belang van (a) de veiligheid van de staat; (b) de voorkoming, opsporing en vervolging van strafbare feiten; (c) gewichtige economische en financiële belangen van de staat en andere openbare lichamen; (d) het toezicht op de naleving van wettelijke voorschriften die zijn gesteld ten behoeve van de belangen, bedoeld onder (b) en (c); of (e) de bescherming van de betrokkene of van de rechten en vrijheden van anderen.

4.27. Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) heeft tot taak toe te zien op de verwerking van persoonsgegevens overeenkomstig het bij of krachtens de wet bepaalde.(38) Daarnaast vervult het CBP ook andere taken. Zo kan het CBP op grond van art. 60 Wbp al dan niet ambtshalve een onderzoek instellen naar de wijze waarop ten aanzien van gegevensverwerking toepassing wordt gegeven aan het bij of krachtens de wet bepaalde.

Naar aanleiding van een aantal klachten van effectenlease-contractanten heeft het CBP een dergelijk onderzoek ingesteld. Onderzocht is de wijze waarop door Dexia aan het recht op kennisneming als bedoeld in art. 35 Wbp toepassing wordt gegeven. Het CBP heeft zijn (definitieve) bevindingen neergelegd in een brief aan Dexia van 3 september 2004.(39) Uit die brief blijkt dat het CBP aan het begrip 'volledig overzicht in begrijpelijke vorm' (in de zin van art. 35 lid 2 Wbp) de volgende uitleg geeft:

Het CBP sluit niet uit dat daadwerkelijk schade aan de processuele positie van Dexia tot een gerechtvaardigd beroep op art. 43 sub e Wbp kan leiden. Daartoe zal volgens het CBP dan wel een afweging moeten plaatsvinden tussen Dexia's belang en het - processuele - belang van de betrokkene. Dexia zal dus per betrokkene en per document aannemelijk moeten maken dat kennisneming tot een dusdanige schade voor haar leidt dat weigering hiervan noodzakelijk is voor de bescherming van haar rechten en vrijheden, aldus het CBP.(42)

Op basis van het onderzoek concludeerde het CBP dat Dexia op bovengenoemde punten niet in overeenstemming met de Wbp handelt. Het CBP spoorde Dexia daarom aan haar werkwijze alsnog aan te passen.(43) Nadat bleek dat Dexia hieraan geen gehoor zou geven, omdat zij meende - en thans overigens nog steeds meent - te voldoen aan de geldende wet- en regelgeving, heeft het CBP de effectenlease-contractanten - waaronder [verweerder] - bij brief van 3 november 2004(44) verwezen naar de rechter.

'Het GAK heeft belang bij het verkrijgen van voor zijn werkzaamheden relevante informatie via derden. Deze derden, en daarmee ook het GAK, zullen er veelal belang bij hebben dat door hen verstrekte informatie vertrouwelijk wordt behandeld. Tegenover genoemde belangen van het GAK en de derden staan de belangen van N.

N. heeft weliswaar geen inzage verkregen in de onderhavige correspondentie, maar is wel geïnformeerd over de, in het kader van de uitvoering van de taken van het GAK, door de informant verstrekte relevante gegevens. Dat brengt het hof tot het oordeel dat genoemde belangen van het GAK en de derden in de gegeven omstandigheden zwaarder dienen te wegen dan die van N. Het GAK heeft derhalve, op grond van het gestelde in art. 30 aanhef en onder e van de Wet (voorloper van art. 43 sub e Wbp; toevoeging A-G), N. terecht de kennisneming van bedoelde correspondentie kunnen weigeren.'

4.31. In de lagere (Dexia-)rechtspraak zijn deze vragen al wél meermaals aan de orde gekomen. Daarbij is gebleken dat rechters (zeer) verschillend denken over reikwijdte van het recht op kennisneming van persoonsgegevens.(48)

Zo heeft het hof ('s-Hertogenbosch) in de onderhavige zaak de lijn van het CBP gevolgd. Ook het hof te Arnhem volgde in een beschikking van 28 februari 2006 grotendeels de lijn van het CBP. (49) In die zaak speelde overigens niet (meer) de vraag of het recht op inzage als bedoeld in art. 35 lid 2 Wbp tevens het recht op inzage in opgenomen telefoongesprekken omvat.(50) De rechtbank te Almelo(51) had hierover in eerste aanleg geoordeeld dat de bandopnamen als zodanig niet als een gestructureerd bestand konden worden aangemerkt en dat Dexia daarom niet gehouden was om de betreffende verzoeker te informeren omtrent de met hem gevoerde telefoongesprekken die op die banden voorkwamen.(52) Hieraan voegde de rechtbank echter toe dat een en ander anders zou zijn geweest indien de verzoeker exact had aangegeven op welke dag en welk tijdstip hij met welke medewerker van Dexia had gesproken. De rechtbank ging er daarbij vanuit dat de bewaard gebleven telefoongesprekken op datum en uur waren opgeslagen.

In een zaak waarin wél vaststond op welke dagen en tijdstippen de verzoekers met Dexia telefoongesprekken hadden gevoerd, oordeelde de rechtbank te Almelo dat de betreffende bandopnamen deel uitmaakten van een bestand in de zin van art. 1 sub c Wbp. Volgens de rechtbank zijn de bandopnamen met die informatie voldoende toegankelijk en vallen deze onder het bereik van art. 35 Wbp.(53)

De rechtbank te 's-Hertogenbosch - in de onderhavige zaak - veronderstelde dat de bandopnamen hoe dan ook gestructureerd toegankelijk zijn of kunnen worden gemaakt, omdat volgens haar anders niet goed valt in te zien waarom Dexia de banden überhaupt heeft bewaard. De rechtbank overwoog dat de bank het belang daarvan kennelijk zelf wel inziet en in voorkomend geval daarvan gebruik zal willen maken. Daaruit maakte de rechtbank op dat het eigenlijk niet anders kan dan dat een zekere gestructureerde toegang tot de inhoud van die banden aanwezig is of zal worden vervaardigd.

4.33. De hoven te 's-Hertogenbosch, Arnhem en Amsterdam hebben in voornoemde beschikkingen alle drie een ander verweer van Dexia, nl. dat de verzoeker de gevraagde gegevens zou willen gebruiken met het oog op een door hem tegen Dexia in te stellen procedure, verworpen.

De rechtbank te Arnhem honoreerde dit misbruik-van-bevoegdheid-verweer van Dexia (in een beschikking van 22 februari 2005(55)) daarentegen wel. Daarmee legde de rechtbank Arnhem het standpunt van het CBP uitdrukkelijk naast zich neer, waarmee ik doel op de volgende passage uit de eerder vermelde brief van het CBP aan Dexia van 13 oktober 2004:(56)

4.34. Ten aanzien van de vraag of in het recht op informatie als bedoeld in art. 35 Wbp het recht op kopieën besloten ligt bestaat (ook) verdeeldheid, al lijkt het erop dat de meeste rechtbanken deze vraag tot nu toe ontkennend hebben beantwoord.(58) Het door de Amsterdamse rechtbank in haar beschikking van 19 mei 2005(59) gehanteerde uitgangspunt lijkt op dat van het Engelse Court of Appeal in de zaak Durant vs. FSA (zie hiervoor, nr. 4.21): Dexia is naar het oordeel van de Amsterdamse rechtbank niet, 'althans niet zonder meer,' verplicht tot afgifte van kopieën van alle bij haar aanwezige, de verzoeker betreffende gegevens en stukken. De rechtbank voegde hieraan toe dat Dexia's verplichting tot het verstrekken van een volledig overzicht in begrijpelijke vorm wel kan impliceren dat tevens kopieën van gegevens en/of stukken aan hem dienen te worden gegeven.(60)

Volgens de rechtbanken te Zwolle en te Rotterdam ligt in het recht op kennisneming als bedoeld in art. 35 Wbp het recht op kopieën (zonder meer) besloten.(61)

4.35. Ook de Geschillencommissie Bankzaken heeft zich (op 10 februari 2005 in drie zaken(62)) uitgesproken over de inhoud en de reikwijdte van het kennisnemingsrecht als bedoeld in art. 35 Wbp. De Geschillencommissie conformeerde zich in die uitspraken aan het (hierboven besproken) oordeel van het CBP: ook ten aanzien van de vraag of en in welke mate Dexia aan het verzoek van de effectenlease-contractant om een volledig afschrift van zijn dossier moet voldoen. Dit betekent dat volgens de Geschillencommissie in beginsel alle afschriften van alle aanwezige stukken dienen te worden overgelegd. Naarmate het door de bank te verstrekken overzicht meer gespecificeerd is, zal minder snel behoefte bestaan aan een volledig afschrift van alle relevante stukken en zal de bank - ter vermindering van zijn administratieve lasten - ook eerder met een beperkt aantal afschriften aan de consument kunnen volstaan, aldus de Geschillencommissie.

Het verweer van Dexia dat de bandopnamen van de gevoerde telefoongesprekken een ongestructureerd, niet volgens bepaalde criteria (of systematisch) toegankelijk geheel zouden vormen, wordt door de Geschillencommissie verworpen. In dat verband wees de Geschillencommissie erop dat art. 8.5.3 van de Gedragscode (zie hiervoor nr. 4.18) financiële instellingen verplicht om technische en organisatorische maatregelen te treffen om telefoongesprekken die zijn opgenomen zonodig te kunnen traceren en reconstrueren. Op grond daarvan dient Dexia de opgenomen telefoongesprekken naar het oordeel van de Geschillencommissie alsnog te ontsluiten en de betrokkenen daarvan in kennis te stellen.(63)

5.4. Op grond van art. 35 Wbp heeft de betrokkene recht op een mededeling houdende een 'volledig overzicht (...) in begrijpelijke vorm' van de hem betreffende persoonsgegevens die door de verantwoordelijke worden verwerkt, 'een omschrijving van het doel of de doeleinden van de verwerking, de categorieën van gegevens waarop de verwerking betrekking heeft en de ontvangers of categorieën van ontvangers, alsmede de beschikbare informatie over de herkomst van de gegevens'. Hieronder vallen - aldus onderdeel 2 - in beginsel(72) niet de kopieën van alle concrete verwerkingen in de betreffende basisdocumenten en evenmin de transcripties van opgenomen telefoongesprekken.

Het onderdeel meent voor dit standpunt steun te vinden in o.m. de tekst van art. 35 lid 2 Wbp; in de parlementaire geschiedenis; in de tekst van art. 12 sub a van de Richtlijn; in de wijze waarop art. 12 sub a in een aantal andere landen is geïmplementeerd, in de lagere 'Dexia-rechtspraak' en in de literatuur.

5.5. In onderdeel 2.2.3, tweede t/m vierde volzin van het middel, wordt gefocust op het begrip 'overzicht' in art. 35 lid 2 Wbp in plaats van op de wettelijke terminologie 'volledig overzicht'. Maar zelfs als men zou menen dat het begrip 'volledig overzicht' niet direct een aanknopingspunt zou bieden voor het standpunt dat het recht op inzage het recht op kopieën en een schriftelijke uitwerking van gevoerde telefoongesprekken geeft, miskent het onderdeel m.i. de gedachte achter het inzagerecht. Het recht op inzage heeft tot doel de burger de mogelijkheid te geven om te weten hoe zijn persoonsgegevens zijn verwerkt, en tevens te controleren of dat op juiste wijze is gebeurd zodat - indien dit niet het geval is - de betrokkene zijn correctierecht (als bedoeld in art. 36 Wbp, dat tevens omvat een aanspraak op verwijdering indien de gegevens niet ter zake dienend zijn) zou kunnen uitoefenen: zie hierboven nr. 4.8 e.v. In de Richtlijnconsiderans (sub 41) is het zelfs zo geformuleerd dat 'een ieder over het recht moet kunnen beschikken toegang te verkrijgen tot de gegevens die het voorwerp van een verwerking vormen en hemzelf betreffen, zodat hij zich van de juistheid en de rechtmatigheid van de verwerking ervan kan vergewissen.' M.i. kan aan dit doel slechts tegemoet worden gekomen als de betrokkene tevens inzage krijgt in de context waarin de hem betreffende persoonsgegevens zijn verwerkt.

Artikel 35 lid 2 laat een zekere vaagheid toe ten aanzien van de omschrijving van de doeleinden van de verwerking(73), de categorieën van gegevens waarop de verwerking betrekking heeft en de (categorieën) van ontvangers.

De wetsbepaling is evenwel preciezer ten aanzien van de verwerkte persoonsgegevens als zodanig, waarvan een 'volledig overzicht' moet worden gegeven. Bovendien moet ten aanzien van de herkomst van de gegevens inzage worden gegeven in de 'daarover beschikbare informatie'.

Een vermelding van de persoonsgegevens die (naast NAW-gegevens, relatienummer, geboortedatum, geslacht, telefoonnummer, Sofi-nummer en bankrekeningnummer en contractgegevens), volstaat met 'Gegevens met betrekking tot lopende en/of verrichte transacties en additionele gegevens verkregen door rechtstreeks contact' en 'Correspondentie van en met cliënt of (een) door cliënt gemachtigde(n)'(74) alsmede data van telefonische contacten, voldoet dan niet aan de eisen van art. 35 lid 2 Wbp.

Evenmin volstaat Dexia's vermelding van de herkomst van de persoonsgegevens, luidende dat die gelegen kan zijn:

'in één of meerdere van de volgende bronnen:

- Schriftelijke communicatie en lopende en/of verrichte transacties met (ex-)cliënten, precontractuele cliënten of door deze gemachtigden

- Telefonische communicatie en lopende en/of verrichte transacties met (ex-)cliënten, precontractuele cliënten of door deze gemachtigden

- Het bestand van het Bureau Kredietregistatie'.(75)

Dergelijke overzichten wekken - met een understatement - bovendien de indruk vergaand gestandaardiseerd te zijn.

Met het verschaffen van dergelijke informatie wordt m.i. geen recht gedaan aan het inzagerecht als bedoeld in art. 35 Wbp, nu de betrokkene op basis van die informatie niet kan beoordelen welke ('overige') persoonsgegevens nu precies zijn opgenomen, laat staan of die persoonsgegevens juist en terzake dienend zijn. Bij de uitoefening van het inzagerecht komt het aan op de precieze geregistreerde persoonsgegevens, ook al omdat de uitoefening van het correctierecht ingevolge art. 12, aanhef en onder b van de Richtlijn en art. 36 Wbp anders al gauw een slag in de lucht zou kunnen zijn (wat ook niet in het belang is van de verantwoordelijke). Dat de Richtlijn en de Wbp uitgaan van precieze gegevens blijkt niet alleen uit het begrip 'verstrekking, in begrijpelijke vorm, van de gegevens die zijn verwerkt' in de Richtlijn en het 'volledig overzicht' in art. 35 lid 2 Wbp, maar ook uit art. 36 lid 1, laatste volzin, Wbp waarin staat dat een correctieverzoek 'de aan te brengen wijzigingen' moet bevatten. Aan die eis kan de betrokkene natuurlijk niet voldoen als de verantwoordelijke bij het geven van het 'volledig overzicht' kan volstaan met gemeenplaatsen als 'gegevens met betrekking tot lopende en/of verrichte transacties en additionele gegevens verkregen door rechtstreeks contact'.

Het verstrekken van kopieën of 'uitdraaien' is dus de (meest) adequate vorm van het verstrekken van een 'volledig overzicht'. Zou de verantwoordelijke willen volstaan met een door hem op te maken rapport of opstel, dan bestaat - zeker in het geval van massale verzoeken - het risico dat in zo'n bewerkingsslag fouten (c.q. nieuwe fouten) worden gemaakt, waarmee noch de betrokkene, noch de verantwoordelijke gediend is. Bovendien is zo'n bewerkingsslag voor de verantwoordelijke duurder dan de verstrekking van kopieën (terwijl voor dit laatste een vergoeding van de betrokkene mag worden gevraagd). Onderdeel 2 van het middel maakt m.i. op verschillende plaatsen dan ook een onzuivere tegenstelling tussen enerzijds aanspraak op een (volledig) overzicht en anderzijds aanspraak op kopieën/uitdraaien. Ik verwijs verder naar hetgeen ik opmerkte in nrs. 4.11-4.11.3(76).

5.6. Niet alleen in art. 36 lid 1, laatste volzin Wbp, maar ook in het Besluit kostenvergoeding rechten betrokkene Wbp (zie hiervoor nrs. 4.11.1-4.11.2 is klaarblijkelijk rekening gehouden met aanspraak op kopieën of uitdraaien. Waarom zou de wetgever anders een compensatieregeling hebben getroffen voor het geval 'het afschrift van de persoonsgegevens meer beslaat dan 100 pagina's'? Dat de wetgever dit ook reeds deed bij de totstandkoming van de voorloper van art. 35 Wbp, art. 29 WPR, blijkt uit het in de voetnoot bij nr. 4.11.2 vermelde citaat uit de parlementaire geschiedenis. Dit als tegenwicht tegen onderdelen 2.2.4, 2.2.8 en 2.2.9 van het middel.

Tegen onderdeel 2.2.2 en 2.2.5 valt in te brengen dat dit standpunt ook aansluit bij de wijze waarop de Franse en Spaanse wetgever art. 12, aanhef en onder a, van de Richtlijn hebben geïmplementeerd.(77) De toelichting op art. 39 van de 'Loi relative à l'information, aux fichiers et aux libertés' en art. 15 lid 2 van de betreffende Spaanse wet duiden erop dat zowel de Franse als de Spaanse wetgever ervan uitgaan dat de betrokkene ook recht heeft op kopieën.

5.8. Het middel geeft in onderdeel 2.1.1 op correcte wijze een aantal (merendeels hierboven reeds besproken) argumenten weer, die het hof gebruikt heeft voor zijn in onderdeel 2.1 aangevochten oordeel, maar het laat - toch wel selectief - één van 's hofs argumenten (in rov. 4.7.3) weg: nl. dat de aanspraak ex art. 35 Wbp op kopieën en afschriften (en transcripties van telefoongesprekken) óók aansluit bij de Gedragscode verwerking persoonsgegevens financiële instellingen. Hoewel ik in 's hofs verwijzing naar deze Gedragscode niet een zodanig zelfstandig dragend element lees, dat reeds daarom alle andere deelklachten van onderdeel 2 zouden falen, acht ik die verwijzing door het hof (en het weglaten van kritiek daarop door Dexia) het signaleren waard. Zo gaat ook art. 7.1.3 van de Gedragscode ervan uit dat een verzoek om correctie een specificatie dient te bevatten van de persoonsgegevens die gecorrigeerd moeten worden.

Dat veronderstelt - andermaal - verstrekking van gespecificeerde gegevens door de verantwoordelijke, waarbij - andermaal - de verstrekking daarvan in de vorm van kopieën/uitdraaien de meest voor de hand liggende is.

5.12. Dexia's (selectieve) beroep op de lagere 'Dexia-rechtspraak' (in onderdeel 2.2.6 en op literatuur (in onderdeel 2.2.7) behoeft geen nadere bespreking na hetgeen ik daarover in nrs. 4.28-4.39 heb opgemerkt.

Ik constateer terzijde dat in de toelichting op onderdeel 2 niet rechtstreeks geklaagd wordt over 's hofs kennelijke aansluiting bij het oordeel van het College Bescherming Persoonsgegevens.

5.14. Onderdeel 3 keert zich tegen 's hofs verwerping van Dexia's beroep op art. 43 sub e Wbp (in rov. 4.8.3) en de overwegingen (4.6.1 t/m 4.6.3) met betrekking tot Dexia's 'misbruik-van-recht-verweer' die aan dit oordeel vooraf gingen.

Het hof heeft in de rov. 4.6.2 en 4.6.3 Dexia's grief beoordeeld die strekte tot het betoog dat [verweerder] misbruik maakt van zijn bevoegdheid ex art. 35 Wbp door deze bevoegdheid te gebruiken voor een ander doel dan waarvoor deze is gegeven, namelijk om zijn processuele positie te verbeteren ten nadele van Dexia. Volgens Dexia mag zij daarom weigeren te voldoen aan het verzoek van [verweerder].

Na in rov. 4.6.2 te hebben vooropgesteld (i) dat een betrokkene zijn bevoegdheid uit art. 35 Wbp kán misbruiken waardoor deze bevoegdheid (o.g.v. art. 3.15 BW jo. art. 3.13 BW) niet kan worden ingeroepen en (ii) dat de vraag of sprake is van misbruik van recht aan de hand van de (door Dexia te stellen) concrete omstandigheden moet worden beoordeeld, overweegt het hof in rov. 4.6.3 dat Dexia onvoldoende feiten en omstandigheden heeft gesteld om aan te nemen dat sprake is van misbruik van recht. Daarbij nam het hof in overweging:

5.17. M.i. getuigen deze overwegingen wél van een juiste rechtsopvatting. Bovendien acht ik de redenering van het hof - leidend tot het oordeel dat Dexia's beroep op art. 43 sub e Wbp moet worden verworpen - begrijpelijk en voldoende gemotiveerd. Anders dan onderdeel 3 betoogt (ook in de subonderdelen 3.2.1-3.2.2) , dient een verzoek als dat van [verweerder] - zoals het hof heeft gedaan - individueel te worden beoordeeld ook al zijn er naast dit verzoek (later) nog vele andere verzoeken van dezelfde strekking bij Dexia ingediend. Dit vloeit m.i. reeds voort uit het feit dat 'een ieder over het recht moet kunnen beschikken toegang te verkrijgen tot de gegevens die het voorwerp van een verwerking vormen en hemzelf betreffen, zodat hij zich van de juistheid en de rechtmatigheid van de verwerking ervan kan vergewissen.'(85)

Een individuele benadering volgt m.i. ook uit de wetsgeschiedenis van art. 43 Wbp, nu daarin wordt opgemerkt dat de verantwoordelijke (in casu: Dexia) aannemelijk zal moeten maken dat door inwilliging van een 'verzoek' als bedoeld in art. 35 lid 1 Wbp de administratieve lasten zodanig disproportioneel zijn dat hij in een van zijn rechten en vrijheden wordt aangetast of dreigt te worden aangetast.(86) Bij de beantwoording van de vraag of (i) een verzoeker misbruik maakt van zijn recht door een verzoek ex art. 35 Wbp in te dienen en/of (ii) dat een dergelijk verzoek voor de verantwoordelijke tot disproportionele lasten leidt, dient daarom in beginsel geen gewicht te worden toegekend aan het feit dat wellicht nog vele andere - soortgelijke - verzoeken bij de verantwoordelijke zijn ingediend. Bovendien kan - zoals het CBP in zijn brief van 13 oktober 2004 m.i. terecht heeft opgemerkt(87) - de keerzijde van het hebben van veel cliënten zijn dat in evenredige mate een beroep op de hen toekomende rechten wordt gedaan. M.i. mag deze omstandigheid in beginsel niet van invloed zijn op de afweging van het belang van de betrokkene bij zijn verzoek ex art. 35 Wbp tegen het belang van Dexia (lees: de bezwaren van Dexia tegen de inwilliging van dat verzoek). Dit geldt temeer in een situatie als de onderhavige waar het gaat om een verzoeker ten aanzien van wie niet is gebleken dat hij zijn verzoek naar aanleiding van een massale oproep daartoe heeft gedaan.

5.18. Wellicht ten overvloede voeg ik hieraan nog twee opmerkingen toe.

In de eerste plaats staat de gedachte dat het (massaal) gebruik maken van een aanspraak op inzage misbruik van recht zou opleveren omdat gevolg wordt gegeven aan een oproep in de pers (in dit geval een omroep) m.i. haaks op de in een grondrecht verankerde functie van de pers. Uit vele mogelijkheden kies ik één citaat uit de rechtspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens over art. 10 EVRM:

5.19. Onderdeel 3 betoogt - onder 3.2.3 - voorts dat het inzageverzoek van [verweerder] - anders dan het hof in rov. 4.6.3 heeft overwogen - een doorkruising van art. 843a Rv(90) vormt en daarom onevenredig nadeel toebrengt aan haar processuele positie. De redenering die achter dit betoog schuilgaat is dat het inzageverzoek van [verweerder] in feite een 'fishing expedition' is, waarbij [verweerder] op oneigenlijke wijze zijn positie ten nadele van Dexia probeert te versterken.

M.i. is het hof terecht ervan uitgegaan dat art. 35 Wbp en art. 843a Rv gescheiden trajecten vormen, die elk hun eigen regels kennen.(91) Men kan misschien ook zeggen dat art. 35 Wbp op het door de Wbp bestreken gebied een lex specialis vormt ten opzichte van art. 843a Rv. Ik verwijs met instemming naar hetgeen het CPB hierover in zijn - eerder genoemde - brief van 13 oktober 2004 heeft opgemerkt:

5.23. Zoals al eerder vermeld, bepaalt art. 2 lid 1 Wbp dat deze wet van toepassing is op de geheel of gedeeltelijk geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens, alsmede de niet geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens die in een bestand zijn opgenomen of die bestemd zijn om daarin te worden opgenomen. Het begrip 'bestand' is in art. 1 sub c Wbp gedefinieerd als 'elk gestructureerd geheel van persoonsgegevens (...) dat volgens bepaalde criteria toegankelijk is en betrekking heeft op verschillende personen.'

Zijdens [verweerder] is in cassatie betoogd dat het hof terecht ervan is uitgegaan dat de opgenomen telefoongesprekken onder de Wbp vallen, omdat de bandopnamen van telefoongesprekken als 'geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens' dienen te worden gekwalificeerd, waardoor deze gelet op art. 2 lid 1 Wbp per definitie onder de Wbp vallen. Aan (nadere) vereisten die worden gesteld aan het begrip 'bestand' behoeft - aldus [verweerder] in cassatie - niet te worden voldaan, omdat die slechts van toepassing zijn in het geval sprake is van niet geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens.(94)

Dit betoog gaat m.i. niet op, nu het eraan voorbij ziet dat de term 'geautomatiseerde gegevensverwerking' impliceert dat dergelijke gegevens - door middel van een zoekfunctie - raadpleegbaar zijn,(95) terwijl er in cassatie niet van kan worden uitgegaan dat dat bij de bandopnamen van Dexia het geval is (vgl. ook 4.11.3). Dat - wil er sprake zijn van geautomatiseerde gegevensverwerking - deze gegevens op de een of andere manier raadpleegbaar moeten zijn, blijkt ook uit de - zijdens [verweerder] in cassatie geciteerde - wetsgeschiedenis van art. 2 Wbp:

5.24. Resteert (dus toch) de vraag of de opgenomen telefoongesprekken een bestand in de zin van art. 1 sub c vormen of bestemd zijn om te worden opgenomen in een dergelijk bestand.

De bandopnamen kunnen eerst als een bestand worden gekwalificeerd indien zij voldoen aan de eisen van (i) een 'gestructureerd geheel' dat (ii) 'volgens bepaalde criteria toegankelijk' is en (iii) 'betrekking heeft op verschillende personen'. Dit laatste vereiste levert geen problemen op. Volgens Dexia voldoen de bandopnamen daarentegen niet aan de eerste twee hiervoor genoemde vereisten. Dit blijkt uit hetgeen zij terzake van de bandopnamen van telefoongesprekken heeft gesteld: (i) Dexia zou eerst - aan de hand van de door een cliënt/verzoeker op te geven data - de banden moeten traceren waarop - mogelijk - telefoongesprekken met hem zijn te vinden; (ii) Dexia zou vervolgens de gehele betreffende banden moeten afluisteren om de gesprekken met die bepaalde cliënt/verzoeker te kunnen vinden; (iii) Dexia zou terzake namelijk niet beschikken over een 'zoekfunctie'.(97)

5.25. Daarmee neemt Dexia in wezen het standpunt in dat het voor haar (onevenredig) bezwaarlijk is om aan verzoeken ex art. 35 Wbp tot inzage in bandopnamen van telefoongesprekken tegemoet te komen. Maar dat is voor de beoordeling aan de hand van het criterium van art. 35 Wbp de vraag niet. Bovendien volgt, zoals al eerder vermeld, uit (art. 8.5.3 van) de Gedragscode dat banken als Dexia technische en organisatorische voorzieningen behoren te treffen om opgenomen telefoongesprekken (en andere gegevens betreffende opgenomen telefoongesprekken) zonodig te kunnen traceren en reconstrueren. Indien en voorzover Dexia aan dit voorschrift reeds heeft voldaan, kunnen de bandopnamen zonder meer worden gekwalificeerd als een bestand in de zin van art. 1 sub c Wbp. Niet voor redelijke twijfel vatbaar acht ik dat de bandopnamen in dat geval voldoen aan de drie vereisten die aan een 'bestand' worden gesteld.

Mocht Dexia dergelijke technische en organisatorische voorzieningen (nog) niet hebben getroffen, dan laat dat m.i. onverlet dat de bandopnamen wél bestemd zijn om in een bestand te worden opgenomen.(98) Het mag immers niet zo zijn dat Dexia de gegevens wél kan 'oproepen' als het haar uitkomt (bijvoorbeeld in een civiele procedure) en dat - indien een betrokkene inzage in de tussen hem en Dexia gevoerde (opgenomen) telefoongesprekken verzoekt - deze mogelijkheid opeens niet bestaat.(99) Een organisatie met veel cliënten - zoals Dexia - moet m.i. bedacht zijn (lees: ingericht zijn) op een groot aantal verzoeken ex art. 35 Wbp. Is zij dat niet, dan kan zij zich niet op een later moment - ten nadele van de betrokkenen - verschuilen achter de 'bezwaarlijkheid' van het tegemoet komen aan dergelijke verzoeken; ook niet als het de verzoeken tot inzage in opgenomen telefoongesprekken betreft.

Art. 46 lid 6 Wbp:

'De rechtbank kan [in een verzoekschriftprocedure als de onderhavige; toevoeging A-G] partijen en anderen verzoeken binnen een door haar te bepalen termijn schriftelijke inlichtingen te geven en onder hen berustende stukken in te zenden. De verantwoordelijke en belanghebbende zijn verplicht aan dit verzoek te voldoen. De artikelen [...] en 8:29 van de Algemene wet bestuursrecht zijn van overeenkomstige toepassing.'

Art. 8:29 Awb:

'1. Partijen die verplicht zijn inlichtingen te geven dan wel stukken over te leggen, kunnen, indien daarvoor gewichtige redenen zijn, het geven van inlichtingen dan wel het overleggen van stukken weigeren of de rechtbank mededelen dat uitsluitend zij kennis zal mogen nemen van de inlichtingen onderscheidenlijk de stukken.

2. [...]

3. De rechtbank beslist of de in het eerste lid bedoelde weigering onderscheidenlijk de beperking van de kennisneming gerechtvaardigd is.

4. Indien de rechtbank heeft beslist dat de weigering gerechtvaardigd is, vervalt de verplichting.

5. Indien de rechtbank heeft beslist dat de beperking van de kennisneming gerechtvaardigd is, kan zij slechts met toestemming van de andere partijen mede op de grondslag van die inlichtingen onderscheidenlijk die stukken uitspraak doen. Indien de toestemming wordt geweigerd, wordt de zaak verwezen naar een andere kamer.'

5.32. Deze klacht faalt m.i. wegens gebrek aan feitelijke grondslag. Het is juist dat de Wbp in het geval van handmatig verwerkte gegevens(103) slechts van toepassing is indien deze gegevens zijn opgenomen in een bestand of zijn bestemd om in een bestand te worden opgenomen. Dit volgt uit art. 2 lid 1 Wbp, welke bepaling de werkingssfeer van de Wbp weergeeft.

M.i. heeft het hof het toepassingsbereik van de Wbp goed onder ogen gezien. In rov. 4.10.10. heeft het overwogen (cursivering van mij, A-G):

5.34. Onderdeel 1. Nu hiervoor is gebleken dat naar mijn mening de onderdelen 2 en 4 falen, moet dit voorwaardelijk voorgestelde onderdeel alsnog aan bod komen.

Onderdeel 1 klaagt dat het hof de devolutieve werking van het appel heeft miskend, althans buiten de grenzen van de rechtsstrijd is getreden, door ondanks het ontbreken van grieven terzake zijdens [verweerder] in te gaan op de (door de rechtbank ontkennend beantwoorde) vragen of art. 35 Wbp recht geeft op kopieën en afschriften van gegevensdragers, en te beslissen dat [verweerder] recht heeft op en belang heeft bij een kopie/afschrift van de door hem met Dexia gesloten overeenkomst en van andere stukken alsmede de transcripties van door Dexia met hem gevoerde en opgenomen telefoongesprekken.(106)

De procureur-generaal bij de

Hoge Raad der Nederlanden

1 Ontleend aan G.J. Zwenne en J. Webbink, De winstverdubbelaar en de WBP: over de reikwijdte en inhoud van het kennisnemingsrecht van art. 35, P&I 2006, afl. 1, p. 2.

2 Zie over de stand van die zaken in het algemeen de brief van de minster van financiën aan de Tweede Kamer d.d. 25 oktober 2006, Kamerstukken II (2006-2007), 28965, nr. 19. Daarin valt onder meer te lezen over de ca. 4.500 bij de rechtbank te Amsterdam aanhangige zaken, die geschorst zijn in afwachting van de tegen eind 2006 verwachte uitspraak van het gerechtshof te Amsterdam over (al dan niet) algemeen-verbindverklaring van de zgn. Duisenberg-regeling op basis van de Wet collectieve afwikkeling massaschade.

3. De beschikking a quo is gepubliceerd in NJF 2006, 191. De beschikking a quo in bovengenoemde zaak R06046 is gepubliceerd in Computerrecht 2006, nr. 103, p. 223 met commentaar van J.P. van Schoonhoven op pp. 200-205.

4 Ontleend aan rov. 4.3.1 van de bestreden beschikking.

5 De vermelding in de beschikking van de rechtbank dat beide partijen hun standpunt hebben toegelicht aan de hand van een pleitnota, berust kennelijk op een vergissing, aldus het hof in rov. 4.3.4.

6 Ontleend aan rov. 4.3.5 van de bestreden beschikking.

7 De uitspraak van het hof is gepubliceerd in NJF 2006, 191.

8 Het rekest, gericht tegen de beschikking van 16 januari 2006, is per fax ter griffie van de Hoge Raad ontvangen op dinsdag 18 april 2006 en in gewone schriftelijke vorm op 19 april 2006; op 16 en 17 april vielen 1e resp. 2e Paasdag.

9 Stb. 302, zoals nadien gewijzigd, laatstelijk bij de wet van 22 december 2005, Stb. 2006, 24. Ik vermeld hier reeds drie boeken over de Wbp: J.E.J. Prins & J.M.A. Berkvens (red.), Privacyregulering in theorie en praktijk, 3e druk 2002; J.M.A. Berkvens & R.J.M. van der Horst, Wet bescherming persoonsgegevens, Leidraad voor de praktijk (losbladige uitgave Kluwer), en (recent verschenen) S.M. Huydecoper (red.),Wet bescherming persoonsgegevens en ICT, 2006, waarin hoofdstuk 2 geheel gewijd is aan de Wbp.

10 PbEG L281/31.

11 's Hofs beslissing in rov. 2.2 van de bestreden beschikking - dat [verweerder] ook in hoger beroep zonder advocaat of procureur kan procederen (waartegen overigens geen klacht is gericht) - lijkt mij juist. Weliswaar bepaalt art. 46 lid 4 WBP (slechts) dat de indiening van een verzoekschrift, als bedoeld in leden 1 en 2, bij de rechtbank niet door een procureur behoeft te geschieden, hetgeen de vraag oproept of e.e.a. ook geldt in hoger beroep, maar uit de wetsgeschiedenis kan m.i. worden afgeleid dat art. 46 lid 4 geen andere betekenis heeft dan haar voorloper: art. 34 lid 6 WPR (zie TK 1997/1998, 25892, nr. 3, p. 175). Art. 34 lid 6 WPR bepaalde dat de verzoekschriftprocedure van toepassing was, maar niét art. 429d Rv (oud; thans art. 278 Rv.), zodat verplichte procureursbijstand niet werd voorgeschreven. Dat het hof bij zijn oordeel dat [verweerder] ook in hoger beroep zonder procureur kan optreden heeft verwezen naar HR 22 november 2002, NJ 2003, 229, (een zaak die ziet op een verzoek tot wijziging van persoonsgegevens in de politieregisters) valt te verklaren uit het feit dat art. 23 lid 2 Wet politieregisters (oud) art. 34 lid 6 WPR (oud) van overeenkomstige toepassing verklaarde. Uw Raad heeft in genoemde zaak geoordeeld dat in een verzoekschriftprocedure ex art. 23 Wet politieregisters zowel in eerste aanleg als in hoger beroep geen verplichting tot procureursstelling bestaat. Thans luidt art. 23 lid 6 Wet politieregisters net als art. 46 lid 4 WBP: 'De indiening van een verzoekschrift behoeft niet door een procureur te geschieden.' Tegen de achtergrond van het voorgaande betekent dit m.i. dus niet dat deze bepaling beperkter moet worden opgevat dan hetgeen werd voorgeschreven door art. 34 lid 6 WPR (oud).

12 Kamerstukken II 1997-1998, 25 892, nr. 3, pp. 53-55. (De MvT bij het 83 artikelen tellend ontwerp besloeg zo'n 200 pagina's).

13 De Registratiekamer was de voorganger van het huidige College bescherming persoonsgegevens (art. 51 Wbp).

14 Zie (de Engelstalige) par. 27 van de considerans, waaruit blijkt dat, wat de niet-automatische verwerking van persoonsgegevens betreft, het aan de bevoegdheid van de lidstaten is overgelaten de regeling van de verschillende criteria die de elementen van een gestructureerd geheel van persoonsgegevens bepalen. In mijn conclusie voor HR 3 juni 2005, R04/072, LJN AT1093 (onder 4.8) heb ik de betreffende passage uit de considerans geciteerd.

15 Vgl. de MvT bij w.v. 13872 ('Verklaring dat er grond bestaat een voorstel in overweging te nemen tot verandering in de Grondwet van bepalingen inzake de grondrechten'), TK 1975-1976, p. 42: 'De grote en niet altijd voorzienbare mogelijkheden van aantasting van de persoonlijke levenssfeer door het vastleggen van persoonsgegevens roept de vraag op of moet worden bevorderd dat de burger voor zijn belangen ter zake kan opkomen, in dier voege dat hij ervan kan kennis nemen welke gegevens over hem zijn vastgelegd en dat hem de gelegenheid tot verbetering wordt geboden.'

16 MvT bij w.v. 25 892, TK 1997-1998, nr 3, pp. 9-10, 18-20, 157.

17 Uit de MvT blijkt dat art. 35 Wbp aansluit bij art. 29 WPR (zie TK 1997-1998, 25 892, nr. 3, pp. 157-158).

18 TK 1986-1987, 19 095, nr. 6, pp. 57-58.

19 Rank en Haasjes verwijzen - ter ondersteuning van hun standpunt dat een betrokkene bij een verzoek om inzage geen recht heeft op afschriften/kopieën van documenten waarin zijn persoonsgegevens zijn opgenomen - naar een andere passages uit de WPR-wetsgeschiedenis: het antwoord van de minister van justitie op een Kamervraag van het Eerste Kamerlid Wagemakers (W.A.K. Rank en A.J. Haasjes, Misbruik van de Wbp in civiele procedures tegen financiële instellingen, Tijdschrift voor financieel recht 2005, p. 372). Deze verwijzing biedt m.i. evenwel geen steun voor hun opvatting, omdat de betreffende discussie tussen de minister en Wagemakers duidelijk op een misverstand berustte. Wagemakers begreep dat de minister betoogde dat indien iemand zich tot een bank wendt met de vraag welke informatie de bank van hem heeft, de bank volgens de minister dan niet alleen de actuele informatie zou moeten geven maar ook alles wat in het archief ter zake voorkomt. Uit het antwoord van de minister blijkt dat er sprake was van een communicatiestoring: 'Nee, want de informatie waarover wij spreken, is niets anders dan het historisch verloop van de rekening-courant, waarvan iedereen zelf alle gegevens altijd thuisgestuurd gekregen heeft. Als iemand een kredietdossier heeft laten aanleggen, is dat een ander verhaal. Maar dit dossier pleegt dan, zolang de desbetreffende kredietrelatie duurt, in het actuele bestand voorhanden te zijn. Ik had het gevoel dat de heer Wagemakers informeerde naar de situatie waarin een cliënt in een simpele, eenvoudige rekeningcourantrelatie staat tot de bank en de bank beleefdheidshalve dagafschriften naar de cliënt stuurt, zodat hij weet of hij rood staat of niet. (...) Als de cliënt vraagt welke gegevens de bank heeft, dan is het antwoord van de bank: Niet meer dan wat wij u nu al jaar en dag eens per week toesturen' (EK 1987-1988, 19 095, nr. 14, pp. 589-590).

Van den Bergen meent daarentegen dat de wetsgeschiedenis van de WPR aanknopingspunten biedt voor het standpunt dat het recht op inzage wél het recht op kopieën omvat. Daartoe verwijst hij naar de volgende passage: 'De omstandigheid dat de geregistreerde recht heeft op een volledig overzicht, staat er verder niet aan in de weg dat hij zijn verzoek op bepaalde gegevens kan toespitsen. Evenzo is het denkbaar, dat een onderscheid wordt gemaakt tussen gegevens die zonder meer en gegevens die, omdat zij moeilijker bereikbaar zijn, alleen op daartoe strekkend verzoek worden verstrekt. Daarover zal dan wel voldoende openheid moeten bestaan. Op deze wijze zal in de praktijk een redelijk evenwicht kunnen worden gevonden, zonder dat aan de rechten van de geregistreerde afbreuk wordt gedaan.' (A.J.E. van den Bergen, De Wet bescherming persoonsgegevens in de financiële procespraktijk, Tijdschrift voor financieel recht 2005, p. 304).

20 Dat dit niet in dezelfde mate geldt voor herkomst van de gegevens, blijkt al uit art. 35 lid 2 (in fine).

21 Thans bepaalt art. 39 Wbp dat de verantwoordelijke voor een bericht als bedoeld in art. 35 Wbp een kostenvergoeding van de betrokkene (die een inzage verzoek heeft gedaan) kan verlangen. Conform het Besluit kostenvergoeding rechten betrokkene Wbp (Stb. 2001, 305) bedraagt de vergoeding € 0,23 per pagina, met een maximum van € 4,50 per bericht. Dit maximum geldt ook wanneer een bericht op een andere gegevensdrager dan papier wordt verstrekt. Wanneer het afschrift meer beslaat dan 100 pagina's of bestaat uit een afschrift van een, vanwege de aard van de verwerking, moeilijk toegankelijke gegevensverwerking, mag een maximum bedrag worden gevraagd van € 22,50.

22 'U spreekt met Verkade', of omgekeerd 'Dag meneer Verkade/spreek ik met meneer Verkade'.

23 Vgl. 's hofs rov. 4.7.3.

24 Omdat de CAO-norm bij de uitleg van een schriftelijke overeenkomst meer in aanmerking komt in het geval niet beide partijen bij de totstandkoming daarvan betrokken zijn geweest. niet II, 2005, nrs.aarvan tot de Haviltex-norm In HR 20 februari 2004, NJ 2005, 493, m.nt. C.E. du Perron, heeft de Hoge Raad een nadere invulling gegeven aan deze uitlegmethode. Zie over de CAO-maatstaf (en de verhouding tot de zgn. Haviltex-norm) voorts: Asser-Hartkamp 4-II, 2005, nrs. 286a en 286b.

25 Daargelaten dat het onaannemelijk is dat het CBP in zo'n geval de verklaring ex art. 25 zal geven.

26 De Gedragscode is (o.m.) te raadplegen op de website van het College Bescherming Persoonsgegevens: www.cbpweb.nl. onder 'wetten en zelfregulering'; 'Gedragscodes'. Zij is ook opgenomen in Berkvens & Van der Horst, a.w. (voetnoot 9) onder VI.B.2.

27 Het CBP heeft op 27 januari 2003 verklaard dat deze Gedragscode een juiste uitwerking vormt van de Wbp en andere wettelijke bepalingen betreffende de verwerking van persoonsgegevens (zie Stcrt. 2003, 23, p. 16).

28 De teksten van de hier genoemde wetten kunnen worden gevonden op de website van de Europese Commissie: www.ec.europa.eu ; interne markt; protection of rights; data protection; status of implementation of Directive 95/46/EC.

29 Ook de tekst van deze wet kan worden geraadpleegd op de website van de Europese Commissie; zie voetnoot 28.

30 Durant vs. FSA; Case No: B2/2002/2636 van 8 december 2003; zie over deze uitspraak nader J.M.A. Berkvens, Durant vs. FSA, Privacy & Informatie, 2004 (3), pp. 110-113.

31 In lid 3 van paragraaf 34 staat dat 'Die Auskunft schriftlich wird erteilt, soweit nicht wegen der besonderen Umstände eine andere Form der Auskunfterteilung angemessen ist.'

32 Loi nº 78-17 van 6 januari 1978, als gewijzigd door Loi nº 2004-801 van 6 augustus 2004.

33 Althans onder het laatste lid (5) van art. 39.

34 Ley Orgánica 15/1999 de 13 diciembre de Proteccion de Datos de Caractér Personal.

35 TK 1997-1998, 25 892, nr. 3, p. 171.

36 Vgl. [verweerder]s verweerschrift in appel nrs. 54 en 59.

37 TK 1997-1998, 25 892, nr. 3, p. 171.

38 Zie art. 51 Wbp.

39 Deze brief is als productie 11 bij het verzoekschrift van [verweerder] d.d. 29 november 2004 overgelegd; zie ook bijlage 14 bij het verweerschrift van Dexia d.d. 16 februari 2005. De brief van 3 september 2004 is tevens op internet te raadplegen: www.cbpweb.nl. (kenmerk: z2003-1617). Het CBP heeft zijn standpunt ten aanzien van de wijze waarop Dexia aan de inzageverzoeken ex art. 35 Wbp voldoet nader onderbouwd in een brief (aan Dexia) van 13 oktober 2004 (kenmerk: z2003-1617). Deze brief is eveneens te vinden op voormelde website (zie ook bijlage 16 bij het verweerschrift van Dexia d.d. 16 februari 2005).

40 Zie p. 3 van de brief van het CBP aan Dexia van 13 oktober 2004. Deze brief is zoals al eerder opgemerkt eveneens te vinden op www.cbp.web.nl (en als bijlage 16 bij het verweerschrift van Dexia d.d. 16 februari 2005 overgelegd).

41 Zie p. 12 van de brief van 3 september 2004.

42 Zie p. 2 van de eerder genoemde brief van 13 oktober 2004.

43 Zie p. 14 van de brief van 3 september 2004.

44 Zie hiervoor 2.7;[verweerder] heeft deze brief als bijlage 12 bij zijn verzoekschrift d.d. 29 november 2004 overgelegd. De brief is ook te vinden op de eerder vermelde website van het CBP.

45 Ik wijs in dit verband ook op EHRM 7 juli 1989, NJ 1991, 659, m.nt. EJD (Gaskin), waarin - kort samengevat - een inzagerecht in het eigen kinderbeschermingsdossier op basis art. 8 EVRM aan de orde was, en waarbij de toekenning van dat recht niet afhankelijk werd gesteld van een wens tot eventuele rectificatie.

46 Dat de verzoeker in casu daarop geen aanspraak kon maken, doet aan bovenstaande vooropstelling niet af.

47 Ik kan terzijde nog wijzen op HR 3 juni 2005 (R04/072; A./Stichting Sint Jans Gasthuis). Die zaak betrof de vraag of een bepaald dossier, waarvan inzage was gevraagd, onder de werkingssfeer van de Wbp viel (des neen).

48 Zie voor in sommige opzichten uitgebreidere besprekingen van de verschillende gerechtelijke uitspraken in Dexia-zaken de eerder genoemde artikelen Van den Bergen, Tijdschrift voor financieel recht 2005, pp. 296-306, Rank/Haasjes, Tijdschrift voor financieel recht 2005, pp. 370-379, Holvast, Computerrecht 2005, pp. 323-327 (annotatie), Zwenne/Webbink, P&I 2006, pp. 2-8 en Van Schoonhoven, Computerrecht 2006, pp. 200-205.

49 JOR 2006, 129, m.nt. P.J. van der Korst. Dexia verwijst in het verzoekschrift tot cassatie (in voetnoot 23) naar rov. 4.5 van een andere - op diezelfde datum gegeven - beschikking van het hof Arnhem (rekestnr. 595/2005). Aldaar overwoog het hof Arnhem inderdaad dat het recht op inzage geen recht op kopieën geeft. Het hof voegde hieraan echter wél toe dat indien het door Dexia verstrekte overzicht niet de benodigde informatie bevat op grond waarvan de betrokkene zich op behoorlijke wijze een oordeel kan vormen over de rechtmatigheid daarvan, de betrokkene alsnog kopieën kan opvragen.

50 Zie rov. 4.4. van die beschikking.

51 Zie rb. Almelo 14 februari 2005, JOR 2005, 75 (rov. 14)

52 In dezelfde zin rb. Utrecht 12 januari 2005, NJF 2005, 93 (rov. 3.8) met de toevoeging dat dit anders is indien de telefoongesprekken op digitale of schriftelijke wijze zijn vastgelegd en persoonsgegevens betreffen.

53 Deze uitspraak van de rb. Almelo dateert ook van 14 februari 2005, LJN AS5909 (zie rov. 5.3).

54 Hof Amsterdam 10 november 2005, JOR 2006, 14.

55 JOR 2005, 124.

56 Zie voor de vindplaats van deze brief voetnoot 39.

57 Overigens heeft het hof Amsterdam dit standpunt van het CBP in zijn eerder genoemde beschikking van 10 november 2005 (JOR 2006, 14) ook uitdrukkelijk van de hand gewezen (zie rov. 3.8).

58 Vgl. ook de in noot 48 genoemde publicaties.

59 Rechtbank Amsterdam 19 mei 2005, Computerrecht 2005, nr. 49, p. 320, m.nt. J. Holvast.

60 Zie rov. 3.6 van deze uitspraak.

61 Rb. Zwolle 9 maart 2005, LJN AS9407 (rov. 4.8) en Rb. Rotterdam 20 mei 2005, LJN AT8525 (rov. 4.5.2). Uit Rb. 's-Hertogenbosch 31 maart 2005, LJN AT3148 - een zaak die zich buiten de 'Dexia-sfeer' afspeelde - kan m.i. worden afgeleid dat deze rechtbank dezelfde mening was toegedaan. In die zaak ging het om een verzoek tot het verstrekken van een afschrift van een proces-verbaal.

62 De niet gepubliceerde uitspraken hebben de zaaknummers BAN 03-1128 (door [verweerder] bij pleidooi in eerste aanleg als productie 2 overgelegd), en BAN 03-1072 en BAN 03-1131 (door [verweerder] als producties 17 en 18 bij verweerschrift in appel overgelegd).

63 De Geschillencommissie voegde hier nog aan toe dat dit slechts geldt voorzover het Dexia krachtens art. 8.5.1 van de Gedragscode is toegestaan telefoongesprekken op te nemen en dat buiten deze bepaling vallende telefoongesprekken moeten worden gewist.

64 Vgl. ook voetnoot 48.

65 Rank/Haasjes, a.w. (noot 19, 2005), pp. 370-379.

66 Van den Bergen, a.w. (noot 19, 2005), pp. 296-306.

67 J.M.A. Berkvens, WBPerikelen; inzage, inzicht of overzicht?, Privacy & informatie, 2005 (3), p. 119-121.

68 Zwenne/Webbink, a.w. (noot 1, 2006), pp. 2-8.

69 Zie zijn noot onder Rb. Amsterdam 19 mei 2005 in Computerrecht, 2005, nr. 49, p. 325. Het betoog van Holvast - dat onder de WPR algemeen werd erkend dat het recht op inzage het recht op kopie(ën) inhield - grijpt terug op het commentaar van Holvast in de (oude) losbladige WPR, Verwante regelgeving bij art. 29, Wet politieregisters, aant. 1.3, waar staat dat 'een belangrijk verschil met de WPR [is] dat (op basis van de Wet politieregisters; toevoeging A-G) geen afschrift of kopie van de gegevens kan worden verkregen.'

70 Zie pp. 325-326 van de in de vorige voetnoot genoemde annotatie.

71 David Bainbridge, EC Data Protection Directive, 1996, p. 162.

72 Het onderdeel laat ruimte voor het recht op kopieën voor het geval zich bijzondere door de betrokkene te stellen en te onderbouwen omstandigheden voordoen (zie nr. 2.2.1 van het cassatiemiddel).

73 De wijze waarop Dexia daarvan gebruik maakt, blijkt uit het door haar n.a.v. de beschikking van de rechtbank op 11 mei 2005 aan [verweerder] toegezonden overzicht, dat onder 'doeleinden' o.m. vermeldt: 'Het verwerken van gegevens voor zover dat nodig is voor een verantwoorde uitoefening van de bedrijfsdoelstellingen van Dexia Bank mede ten behoeve van haar dochtervennootschappen, andere onderdelen van Dexia Bank en samenwerkingsverbanden' en 'het voldoen aan wettelijke verplichtingen' (zie bijlage 20 bij het verweerschrift in appel van [verweerder]).

74 Zie weer bijlage 20 bij het verweerschrift in appel van [verweerder].

75 Zie weer bijlage 4 bij het inleidend verzoekschrift en bijlage 20 bij het verweerschrift in appel van [verweerder].

76 Aldaar gaf ik tevens aan welke documenten m.i. niet of niet zonder meer bij een 'volledig overzicht' behoeven te worden gevoegd: kort gezegd: duplicaten van geschriften waarvan aangenomen mag worden dat de betrokkene die reeds heeft.

77 Zie hiervoor de nrs. 4.23-4.24.

78 Tenzij een beroep op (een van) de weigeringsgronden als bedoeld in art. 43 Wbp opgaat, waarover hierna - bij de bespreking van onderdeel 3 - meer.

79 Zie andermaal het door Dexia aan [verweerder] verschafte overzicht (bijlage 4 bij het inleidend verzoekschrift).

80 Zie art. 8.5.3 van de Gedragscode, zoals hiervoor onder 4.18 geciteerd.

81 Zie bijlage 20 bij het verweerschrift in appel van [verweerder].

82 Met deze 'escape-mogelijkheid' doelt het hof kennelijk op de in art. 43 Wbp genoemde weigeringsgronden. Middelonderdeel 3 stelt de vraag aan de orde of het hof Dexia's beroep op art. 43 sub e al dan niet terecht heeft verworpen.

83 Vgl. mijn bijdrage in Prins & Berkvens, Privacyregulering in theorie en praktijk, 3e druk 2002, pp. 69-73, alsmede de rechtspraak als vermeld in de 'oude' losbladige 'Wet persoonsregistraties - Leidraad voor de praktijk' bij art. 29 WPR (p. I.Art.29. Jur - 13 e.v.).

84 Zie rov. 4.6.3 van de bestreden beschikking.

85 Zie Richtlijnconsiderans 41 (hiervoor in nr. 4.8 geciteerd). Vgl. het hof dat aan het slot van rov. 4.6.3 spreekt van een 'aan de betrokkene onvoorwaardelijk verleend recht op kennisneming van de verwerking van de hem betreffende persoonsgegevens.'

86 Zie TK 1997-1998, 25 892, nr. 3, p. 171.

87 Zie p. 3 van die eerder (in voetnoot 39) genoemde brief.

88 EHRM 26 april 1979, NJ 1980, 146 m.nt. EAA (Sunday Times), rov. 65.

89 In deze zin ook rb. Almelo 14 februari 2005, LJN: AS 5909; rov. 4.4, en J.P. van Schoonhoven, a.w. (noot 3), op p. 203.

90 Op basis van dit artikel kan een procespartij een vordering tot inzage of afschrift van bepaalde bescheiden indienen.

91 Zo moet het in geval van art. 843a Rv gaan om een rechtmatig belang en (ook daar) om bepaalde bescheiden.

92 Zie p. 2 van de brief van het CBP van 13 oktober 2004. Voor de vindplaats van deze brief verwijs ik naar voetnoot 39.

93 Trb. 1988, 7.

94 Zie p. 17 van het verweerschrift in cassatie.

95 Vgl. ook de Grote Van Dale (14e druk) over het begrip 'automatiseren': '(mbt. gegevens, informatie) in computerbestanden opslaan en daarin opzoekbaar maken'.

96 Zie TK 1997-1998, 25 892, nr. 3, p. 71

97 Zie voor de vindplaatsen van deze stellingen nr. 4.2.1 in het cassatiemiddel.

98 Ik verwijs in dit verband naar Prins & Berkvens, a.w. (voetnoot 9), p. 84, waar in het kader van het onderscheid tussen geautomatiseerde bestanden en niet-geautomatiseerde verwerking van gegevens ten aanzien van de laatste categorie het volgende wordt opgemerkt: 'Voorts kan sprake zijn van een op zich ongestructureerde dossierverzameling. Zodra er sprake is van een mogelijkheid om een dergelijke verzameling met behulp van enige vorm van automatisering te ontsluiten is er toch sprake van een gestructureerd bestand waarbij de structuur door de parallelle "vorm van automatisering" wordt gevormd.'

99 Vgl. het standpunt van het CBP in deze: zoals al eerder, in nr. 4.27, opgemerkt acht het CBP het niet goed voorstelbaar dat Dexia wel kosten maakt en de faciliteiten heeft om gesprekken op te nemen, maar niet in staat is deze gesprekken gestructureerd terug te vinden en uit te luisteren. Het CBP gaat er daarom vanuit dat een zoekfunctie aanwezig zal zijn die de telefoongesprekken ontsluit op een wijze die de verzameling onder het bestandsbegrip van de Wbp brengt.

100 Zie T&C Awb (Borman), aant. 4 bij art. 8:29.

101 Dat het hof zijn verzoek heeft gedaan in het kader van zijn beoordeling van grief 2 van Dexia blijkt ook uit de aanhef van rov. 4.10.7 (mijn cursivering, A-G): 'Teneinde ook overigens te kunnen beoordelen in hoeverre Dexia voldoet aan haar informatieplicht uit artikel 35 Wbp, zal het hof Dexia op grond van artikel 46 lid 6 Wbp verzoeken om aan het hof de navolgende schriftelijke inlichtingen te geven en onder Dexia berustende stukken te sturen.'

102 Vgl. ook het verweer dat zijdens [verweerder] op dit punt in cassatie is gevoerd (zie p. 18 van het verweerschrift in cassatie, onder 2.5.2).

103 Of - zoals art. 2 lid 1 Wbp het formuleert - 'niet geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens'.

104 Zie hiervoor nr. 4.5, waar ik deze andere passages uit de MvT bij art. 1 sub c Wbp heb geciteerd. Het oordeel van het CBP - dat Dexia ook interne notities dient te overleggen bij een verzoek om kennisneming, indien die notities de betrokkene als onderwerp hebben (zie hiervoor nr. 4.27) - lijkt mij tegen de achtergrond van de vereisten die aan het begrip bestand worden gesteld, té ruim geformuleerd.

105 Zie Prins & Berkvens, a.w. (voetnoot 9), p. 84.

106 Zie rov. 4.7.3 t/m 4.7.7 van de bestreden beschikking, alsmede rov. 4.10.8 voor zover het kopieën van 'andere stukken' betreft.

107 Hetgeen in de s.t. namens [verweerder] in nrs. 2.1.3-2.1.7 hieromtrent wordt opgeworpen, acht ik niet toereikend om tot een andere visie te komen.

108 Zie hierover bijv. Ras/Hammerstein, De grenzen van de rechtsstrijd in hoger beroep in burgerlijke zaken (3e druk 2004), pp. 77-78.