Parket bij de Hoge Raad, 31-03-2009, BG3458, 01623/07

Aanvullende Conclusie inzake:

[Verdachte]

1. Ter zitting van 4 november 2008 concludeerde ik tot niet-ontvankelijk verklaring van de verdachte in zijn cassatieberoep omdat het namens de verdachte ingestelde beroep in cassatie naar mijn inzicht niet aan één van de voorschriften voldeed die de wijze van aanwenden van een gewoon rechtsmiddel regelen.

2. De Hoge Raad heeft bij tussenarrest van 16 december 2008 overwogen dat uit niets blijkt dat de griffier die de "akte cassatie" heeft opgemaakt, de in die akte genoemde comparant heeft meegedeeld dat de door hem overgelegde "volmacht" niet kan worden aangemerkt als een bijzondere schriftelijke volmacht in de zin van art. 450, eerste lid aanhef en sub b, Sv, en het ervoor gehouden dat de omstandigheid dat het beroep in cassatie niet is ingesteld op de bij de wet voorziene wijze, het gevolg is van een niet aan de verdachte toe te rekenen ambtelijk verzuim. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat de verdachte in zijn beroep kan worden ontvangen en de zaak naar de rol verwezen om mij alsnog in de gelegenheid te stellen mij uit te laten over het middel.

3. Het middel behelst de klacht dat het Hof de verdachte ten onrechte niet-ontvankelijk heeft verklaard in het hoger beroep.

Ter terechtzitting is wel verschenen [betrokkene 1], wonende te [woonplaats], [a-straat 1].

Op vordering van de advocaat-generaal verleent het hof verstek tegen de niet verschenen verdachte en beveelt dat met de zaak zal worden voortgegaan.

De voorzitter stelt, onder verwijzing naar het arrest van de Hoge Raad van 24 juni 2003, genummerd LJN AF8528, de ontvankelijkheid van het hoger beroep aan de orde nu er sprake lijkt te zijn van een dubbele schriftelijke volmacht en geeft het woord aan de advocaat-generaal teneinde zich uit te laten over de vraag of de volmacht van verdachte opgevat dient te worden als een bijzondere schriftelijke volmacht.

Aan deze akte zijn twee faxberichten gehecht. In de bovenste regel van beide berichten is opgenomen: "[...]".

Ingevolge de artikelen 449, eerste lid, en 450, aanhef en onder b, van het Wetboek van Strafvordering kan namens de verdachte hoger beroep worden ingesteld door een verklaring op de griffie van het gerecht door of bij hetwelk de beslissing is gewezen, af te leggen door een bij bijzondere volmacht schriftelijk gemachtigde. Dat brengt mee dat vorenbedoelde verklaring dient te worden afgelegd door iemand die daartoe door de verdachte zelf is gemachtigd.

Aangezien uit het hiervoor weergegevene niet blijkt dat [betrokkene 2] bij een tijdig door de verdachte zelf gegeven bijzondere volmacht schriftelijk is gemachtigd om namens hem hoger beroep in te stellen, kan de verdachte niet in dat beroep worden ontvangen."

6. De voorschriften die de wijze van aanwenden van een gewoon rechtsmiddel regelen zijn opgenomen in art. 449 ev. Sv. Hoger beroep kan worden ingesteld door het afleggen van een mondelinge verklaring ter griffie door (a) de verdachte zelf (zie art. 449 lid 1 Sv), (b) door de raadsman die daartoe door de verdachte bepaaldelijk is gevolmachtigd (art. 450 lid 1, onder a, Sv), of (c) door iemand die door de verdachte daartoe schriftelijk is gevolmachtigd (art. 450 lid 1, onder b, Sv).(2)

7. Het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 29 januari 2007, alwaar de belangenbehartiger van de verdachte, [betrokkene 1] aanwezig was, houdt in dat zowel de advocaat-generaal als de voorzitter van de strafkamer van het Hof hebben uitgelegd dat voor het aanwenden van het rechtsmiddel hoger beroep namens de verdachte door [betrokkene 1] de door de verdachte afgegeven algemene volmacht niet voldoende is maar dat de wet een bijzondere volmacht voorschrijft. Ook in de bestreden uitspraak van 29 januari 2007 heeft het Hof onder aanhaling van de algemene wettelijke voorschriften over het aanwenden van rechtsmiddelen met zoveel woorden tot uitdrukking gebracht dat namens de verdachte hoger beroep kan worden ingesteld door een verklaring af te leggen door een bij bijzondere volmacht schriftelijk gemachtigde. Toch heeft [betrokkene 1] met gebruikmaking van dezelfde algemene volmacht op 7 februari 2007 beroep in cassatie ingesteld.

8. Tegen deze achtergrond is het opmerkelijk dat de Hoge Raad heeft geoordeeld dat het ervoor moet worden gehouden dat de omstandigheid dat het beroep in cassatie niet is ingesteld op de bij de wet voorziene wijze het gevolg is van een niet aan de verdachte toe te rekenen ambtelijk verzuim van de griffier die de akte heeft opgemaakt. De vraag rijst of hieruit moet worden opgemaakt dat de Hoge Raad strengere eisen stelt en in alle gevallen waarin de griffier de comparant niet wijst op een mogelijk gebrek in de volmacht daaraan zonder meer het rechtsgevolg verbindt dat dit gebrek niet aan de verdachte is toe te rekenen. Vooralsnog ga ik ervan uit dat dit niet het geval is. Ik zal het middel dan ook bespreken met als uitgangspunt dat de bestaande jurisprudentie onverkort van toepassing is.(3)

10. In de toelichting op het middel wordt nog verwezen naar een tweetal arresten van de Hoge Raad, te weten het arrest van de HR van 21 maart 2006, LJN AV1165 (nr: 03371/04), en van 21 januari 2003, LJN AF1597 (nr: 02339/01). Mijns inziens zijn de feiten en omstandigheden in die zaken niet vergelijkbaar met de onderhavige zaak, reeds gelet op het feit dat in beide aangehaalde arresten een schrijven van de verdachte zelf, ingekomen ter griffie, aan de orde was, terwijl in casu het schrijven afkomstig was van een gemachtigde van de verdachte.

11. Voor zover het middel steunt op de opvatting dat de griffiemedewerker na ontvangst van het faxbericht van [betrokkene 1] contact had moeten opnemen met laatstgenoemde teneinde hem mede te delen dat de machtiging waarvan hij gebruik maakte niet voldeed aan de vereiste bijzondere machtiging, vindt het geen steun in het recht.(6) Van een verschoonbare termijnoverschrijding welke het gevolg is van handelen of nalaten van de overheid, zoals door de steller van het middel is betoogd, is dan ook geenszins sprake.

12. Het middel faalt.

13. Gronden waarop de Hoge Raad gebruik zou moeten maken van zijn bevoegdheid de bestreden uitspraak ambtshalve te vernietigen heb ik niet aangetroffen. Deze conclusie strekt tot verwerping van het beroep.

AG

Conclusie inzake:

[Verdachte]

1. De enkelvoudige kamer voor strafzaken van het Gerechtshof te Arnhem heeft bij arrest van 29 januari 2007 de verdachte niet-ontvankelijk verklaard in het hoger beroep tegen een bij verstek gewezen vonnis van de Kantonrechter in de Rechtbank te Almelo van 10 februari 2006, waarbij verdachte ter zake van "door het bevoegd gezag naar zijn naam gevraagd, een valse naam opgegeven" is veroordeeld tot een geldboete van € 145,- subsidiair twee dagen hechtenis.

2. Namens de verdachte heeft [betrokkene 1] cassatie ingesteld. Mr. U. Ugur, advocaat te Almelo, heeft een schriftuur ingezonden houdende één middel van cassatie. Deze zaak hangt samen met een andere zaak van de verdachte, met nr. 01622/07, waarin ik vandaag eveneens concludeer.

3. De Hoge Raad zal op grond van het navolgende aan de behandeling van het middel niet kunnen toekomen. De voorschriften die de wijze van aanwenden van een gewoon rechtsmiddel regelen zijn opgenomen in art. 449 ev. Sv. Een rechtsmiddel kan worden ingesteld door het afleggen van een mondelinge verklaring ter griffie door (a) de verdachte zelf (zie art. 449 lid 1 Sv), (b) door de raadsman die daartoe door de verdachte bepaaldelijk is gevolmachtigd (art. 450 lid 1, onder a, Sv), of (c) door iemand die door de verdachte daartoe bij bijzondere volmacht schriftelijk is gemachtigd (art. 450 lid 1, onder b, Sv). (1)

6. In het onderhavige geval is [betrokkene 1], de belangenbehartiger van de verdachte, op 7 februari 2007 ter griffie van het Gerechtshof te Arnhem verschenen en hij heeft verklaard namens de verdachte cassatie te willen instellen. Echter, de aan de "Akte Cassatie" gehechte fotokopie van een volmacht kan niet worden aangemerkt als een bijzondere volmacht van de verdachte om namens hem beroep in cassatie tegen bovenvermeld arrest van het Hof in te stellen. Bij gebreke van een dergelijk stuk was [betrokkene 1] niet bij bijzondere volmacht schriftelijk gemachtigd om namens de verdachte het rechtsmiddel van beroep in cassatie aan te wenden, als bedoeld in art. 450 lid 1, onder b, Sv.

7. Nu het namens de verdachte ingestelde beroep in cassatie, gelet op het hiervoor onder 3 weergegevene, niet aan één van deze voorwaarden voldoet, dient de verdachte niet-ontvankelijk te worden verklaard in dat beroep.

8. Deze conclusie strekt tot het niet-ontvankelijk verklaren van de verdachte in zijn cassatieberoep.

AG

1 Zie HR 30 januari 2001, NJ 2001, 293, m.nt. JdH.