Centrale Raad van Beroep, 17-09-2019, ECLI:NL:CRVB:2019:3000, 18/175 PW

Ingevolge artikel 17, eerste lid, van de Wet werk en bijstand (WWB) en de PW doet de belanghebbende aan het college op verzoek of onverwijld uit eigen beweging mededeling van alle feiten en omstandigheden waarvan hem redelijkerwijs duidelijk moet zijn dat zij van invloed kunnen zijn op zijn arbeidsinschakeling of het recht op bijstand.

Ingevolge artikel 31, eerste lid, van de WWB en de PW worden tot de middelen gerekend alle vermogens- en inkomensbestanddelen waarover de alleenstaande of het gezin beschikt of redelijkerwijs kan beschikken.

In artikel 34, eerste lid, aanhef en onder a, van de WWB en de PW is bepaald dat onder vermogen wordt verstaan de waarde van bezittingen waarover de alleenstaande of het gezin beschikt of redelijkerwijs kan beschikken, verminderd met de aanwezige schulden. De waarde van de bezittingen wordt vastgesteld op de waarde in het economisch verkeer bij vrije oplevering.

Appellante betwist dat zij de op haar rustende inlichtingenverplichting heeft geschonden. Hiertoe heeft appellante aangevoerd dat zij de Afdeling Schulddienstverlening van de Afdeling Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de gemeente Haarlem inzage heeft gegeven in al haar schulden en bezittingen. Bij aanvang van het schuldbemiddelingstraject in 2012 heeft appellante melding gemaakt van de erfenis van haar vader en vermeld dat deze uit onroerende zaken bestaat. Appellante heeft bij de aanvraag om bijstand (voorlopige) aangiften inkomstenbelasting overgelegd. Uit deze aangiftes blijkt van bezit van onroerende zaken. Bovendien blijkt uit de rapportage van 16 mei 2013 over de aanvraag om bijstand dat stukken met betrekking tot de Schulddienstverlening zichtbaar zijn in het werkproces van de bijstandsaanvraag. Het had het college daarom duidelijk kunnen en moeten zijn dat appellante mede-eigenaar van de woning en de volkstuinpercelen is.

Deze beroepsgrond slaagt niet. Anders dan appellante heeft aangevoerd, had zij bij de aanvraag om bijstand moeten melden dat zij mede-eigenaar is van onroerende zaken. Bovendien heeft appellante niet alleen bij de aanvraag om bijstand geen melding gemaakt van de woning en de volkstuinpercelen, maar heeft zij ook op het inlichtingenformulier van 9 april 2015 ingevuld dat zij geen onroerende zaken bezit. Dat de Afdeling Schulddienstverlening in het kader van een schuldbemiddelingstraject al bekend was met de omstandigheid dat appellante onroerende zaken bezit, ontslaat appellante niet van de verplichting om bij de aanvraag om bijstand melding te maken van de woning en de volkstuinpercelen (vergelijk de uitspraak van 11 juni 2019, ECLI:NL:CRVB:2019:2037).

Anders dan appellante heeft aangevoerd, is uit de in de rapportage van 16 mei 2013 genoemde belastingaangifte niet af te leiden dat appellante mede-eigenaar is van de woning en de volkstuinpercelen. In deze aangifte wordt immers geen melding gemaakt van de woning, noch van de volkstuinpercelen. Het college heeft ter zitting weersproken dat de door appellante bij de Afdeling Schulddienstverlening overgelegde informatie betreffende haar onroerende zaken, in het kader van de beoordeling van haar recht op bijstand toegankelijk is. Uit de in het kader van de aanvraag om bijstand opgestelde rapportage van 16 mei 2013 blijkt dat bekend is dat appellante in een schulddienstverleningstraject zit. In die rapportage wordt verwezen naar een overzicht van de schulden. Deze schulden zijn bij de beoordeling van de aanvraag om bijstand ook meegenomen en hebben geleid tot een vaststelling van een negatief vermogen. Uit de rapportage blijkt niet van bekendheid met of inzicht in de - niet op het aanvraagformulier gemelde - positieve vermogensbestanddelen van appellante. Het college heeft gesteld dat de door appellante in hoger beroep overgelegde belastingaangiften waarin melding wordt gemaakt van de woning, geen onderdeel uitmaakten van het dossier. Appellante heeft desgevraagd ter zitting verklaard niet alsnog te kunnen onderbouwen dat zij deze belastingaangiften in het kader van de beoordeling van haar aanvraag om bijstand aan het college heeft overgelegd. Ook anderszins zijn er geen aanknopingspunten in het dossier gevonden waaruit zou kunnen worden afgeleid dat appellante melding heeft gemaakt van de mede-eigendom van de woning en de volkstuinpercelen. Dit betekent dat appellante in zoverre de op haar rustende inlichtingenverplichting heeft geschonden.

Deze beroepsgrond slaagt niet. De tekst en de bewoordingen van artikel 34, eerste lid, aanhef en onder a, van de WWB en de PW zijn helder en laten geen ruimte voor misverstand. Gelet op die bewoordingen en de ondubbelzinnige uitleg die daaraan moet worden gegeven, is er geen aanleiding voor een interpretatie als door appellante wordt voorgestaan. Ook in de geschiedenis van de totstandkoming van artikel 34 van de WWB (Kamerstukken II 2002 /03, 28 870, nr. 3, p. 61-64) zijn - anders dan appellante betoogt - geen aanknopingspunten te vinden om uit te gaan van een andere waarde dan de waarde in het economisch verkeer bij vrije oplevering. Dat de wetgever in de hiervoor genoemde memorie van toelichting heeft opgemerkt dat bij een waardering naar de waarde in het economisch verkeer zich niet de situatie kan voordoen dat de belanghebbende over onvoldoende bestaansmiddelen komt te beschikken, betekent niet dat van een andere waarde dan de in de wettekst en in de memorie van toelichting genoemde waarde in het economisch verkeer bij vrije oplevering kan worden uitgegaan. Daarbij komt dat de door appellante voorgestane uitleg van de tekst van artikel 34, eerste lid, aanhef en onder a, van de WWB en de PW er in feite toe zou leiden dat de zinsnede ‘bij vrije oplevering’ zonder enige betekenis zouden zijn.

Het beroep van appellante op de wetsgeschiedenis van de voorloper van de WWB, de Algemene bijstandswet (Abw) en de rechtspraak van de Raad over de uitleg van het begrip vermogen, gaat reeds niet op nu deze wetgeving in de te beoordelen periode niet van toepassing is. In artikel 53, eerste lid, van de Abw kwam de zinsnede ‘bij vrije oplevering’ niet voor en werd de waarde van bezittingen vastgesteld op de waarde in het economisch verkeer.

In de tot 1 januari 1996 geldende Algemene Bijstandswet (ABW) kwam de zinsnede ‘bij vrije oplevering’ evenmin voor. Deze zinsnede kwam wel voor in het onder de ABW geldende Bijstandsbesluit krediethypotheek, maar daarin kan geen grond worden gevonden voor de door appellante voorgestane uitleg. Ook deze wetgeving is in de hier te beoordelen periode niet van toepassing. Verder is in de door appellante genoemde uitspraak van 25 juni 1996, ECLI:NL:CRVB:1996:ZB6198, anders dan appellante betoogt, geen andere uitleg gegeven aan de zinsnede ‘bij vrije oplevering’, maar heeft de Raad een uitleg gegeven aan de op de woning drukkende schulden. Het betoog dat het verschil tussen de waarde in het economisch verkeer bij vrije oplevering en de waarde in verhuurde staat als een op de woning drukkende schuld moet worden aangemerkt en daarom op de waarde van de woning in mindering moet worden gebracht, kan niet worden gevolgd. Anders dan appellante betoogt, en anders dan in de uitspraak van 25 juni 1996 waarbij sprake was van een recht van vruchtgebruik, is huur een persoonlijk recht en geen zakelijk recht.