Parket bij de Hoge Raad, 10-11-2009, BJ6924, 08/00377

Nr. 08/00377

Mr Jörg

Zitting 1 september 2009

5. Ten laste van verzoeker is onder 1 bewezenverklaard dat:

"hij op 27 oktober 2006 in (de gemeente) Den Helder opzettelijk een personenauto (merk: Fiat, type: Cinquecento), toebehorende aan [benadeelde partij 1], welk goed verdachte anders onder zich had dan door misdrijf, te weten in bruikleen, onder zich had, wederrechtelijk zich heeft toegeëigend."

6. Het proces-verbaal van de terechtzitting in eerste aanleg houdt in dat verzoeker aldaar het volgende heeft verklaard:

"Ten aanzien van de feiten 2 tot en met 4, zeg ik u dat ik deze ontken te hebben gepleegd. Ik heb er nu geen zin meer in om erover te praten en ik verwijs naar mijn eerder afgelegde verklaringen.

7. Het hof heeft als de door verzoeker op de terechtzitting in eerste aanleg afgelegde verklaring tot het bewijs (bewijsmiddel 1) doen meewerken:

"Ik heb op 27 oktober 2006 de auto van [benadeelde partij 1] min of meer geleend. Ik heb de auto niet meer bij de eigenares teruggebracht."(1)

11. Een aantal omstandigheden dwingt ertoe om onder ogen te zien wat het belang van verzoeker is bij zijn klacht, nu hij bij de ondervraging naar de reden van het appèl (zie p-v 21 december 2007, p. 1) opgeeft de verduistering inderdaad te hebben gepleegd. Zo zijn er - als gezegd in 3 - meer elementen in het dossier die de bewezenverklaring stevig zouden kunnen funderen. Het probleem is dan echter dat de Hoge Raad wel bruikbare bewijsmiddelen in de plaats van de onbruikbare zou moeten stellen, aangezien het enige in het arrest als geldig overblijvende bewijsmiddel te weinig is om de bewezenverklaring te onderbouwen (daarover gaat het tweede middel). De bruikbare bewijsmiddelen zijn:

- de verklaring van verzoeker bij zijn verhoor door de politie(4) inhoudende dat hij de desbetreffende auto heeft verduisterd en dat hij deze zonder toestemming van de eigenaar heeft weggenomen en als zijn eigen auto naar een sloperij heeft gebracht om te laten slopen;

- de verklaring van verzoeker bij zijn verhoor door de rechter-commissaris(5) inhoudende dat hij inderdaad een personenauto heeft verduisterd en dat zijn verklaring bij de politie juist is;

- de bekennende verklaring in hoger beroep.

Geen bewijsmiddel, maar ook niet irrelevant is de passage in de door de raadsman op deze terechtzitting overgelegde pleitnotities(6) dat verzoeker ten aanzien van feit 1 beaamt dat hij is weggereden in de auto van de vriendin van [betrokkene 1], dat verzoeker beaamt dat hij de auto heeft verduisterd, en dat verzoeker naar eigen zeggen de auto naar de sloop heeft gebracht.(7)

15. De bewezenverklaring van feit 1 steunt naast de hiervoor onder 7 weergegeven (gedenatureerde) verklaring van verzoeker (bewijsmiddel 1) enkel op het volgende bewijsmiddel:

- een proces-verbaal van politie, voor zover inhoudende als verklaring van [benadeelde partij 1] (bewijsmiddel 2):

"Pleegplaats: Den Helder.

Ik ben eigenaresse van een personenauto, merk Fiat, type Cinquecento. Op 27 oktober 2006 om 23.20 uur heb ik voornoemde Fiat aan mijn vriend [betrokkene 1] uitgeleend. [Betrokkene 1] was toen samen met [verdachte]. Aangezien [betrokkene 1] geen rijbewijs heeft zou [verdachte] rijden. Ik heb [verdachte] niet specifiek toestemming gegeven om in mijn auto te rijden maar omdat [betrokkene 1] met hem mee zou gaan en [betrokkene 1] [verdachte] kende, voorzag ik geen problemen. Vervolgens zijn ze samen weggereden. Ik wist niet waar ze heen zouden gaan, [betrokkene 1] had tegen me gezegd dat ze binnen een uur terug zouden zijn. Vervolgens kwam [betrokkene 1] op zaterdag 28 oktober 2006 weer thuis. [Betrokkene 1] zei tegen me dat [verdachte] mijn auto zo zou terugbrengen. Tot nu toe heeft [verdachte] mijn auto nog steeds niet teruggebracht."

24. Ten laste van verzoeker is onder 4 bewezenverklaard dat:

"hij op 12 december 2006 in (de gemeente) Den Helder met een ander op de openbare weg, Keizersgracht, openlijk in vereniging geweld heeft gepleegd tegen [slachtoffer 1], welk geweld bestond uit

- het vastpakken en vasthouden van de nek van die [slachtoffer 1] en

- het met kracht met gebalde vuist slaan in het gezicht van die [slachtoffer 1]."

25. Blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 21 december 2007 heeft de raadsman van verzoeker aldaar het woord tot verdediging gevoerd aan de hand van de door hem overgelegde pleitnotities. Deze pleitnotities houden, voor zover voor de beoordeling van het middel van belang, het volgende in:

"Feit 4

Cliënt wordt verdacht onder dit feit van openlijke geweldpleging jegens [slachtoffer 1] en subsidiair eenvoudige mishandeling.

[Slachtoffer 1] zegt dat hij rond 15.45 in elkaar zou zijn geslagen. Bijna drie kwartier later dus dan [betrokkene 2]. De route die cliënt zou hebben gelopen kan in vijf minuten worden afgelegd.

[slachtoffer 1] geeft als signalement:

1) een man met lang blond haar, tatoeages en een lichte spijkerbroek

2) een man met donker haar, ongeschoren en een lichte spijkerbroek.

Hij zegt dus helemaal niets over de lengte van de mannen, de huidskleur of andere opvallendheden als een rood petje. Half Nederland kan met andere woorden onder de beschrijving vallen die [slachtoffer 1] geeft. Bovendien had cliënt geen lichte spijkerbroek aan maar een lichtbruine rib broek.

Er is dus niets wat direct op enige betrokkenheid van mijn cliënt wijst. Zelfs al zou hij op dat moment in het centrum van Den Helder zijn geweest dan zegt dat niets. Er zullen zo veel mensen daar geweest zijn. Zelfs al zou hij een of twee van de ander[e] in het dossier genoemde personen hebben geslagen dan zegt dat niet zo veel. Daaruit is immers niet af te leiden dat hij ook [slachtoffer 1] heeft geslagen. Zeker nu de signalementen zo summier zijn, niet reppen over een rood petje, zoals de door de andere gegeven signalementen, niets zeggen over een witte broek, zoals (...) het signalement van [betrokkene 3], en er niets over de lengte wordt gezegd is de mogelijkheid zeer wel aanwezig dat iemand anders dan cliënt hem heeft geslagen. Ook het gegeven dat de tweede persoon tatoeages op zijn borst had maakt een en ander niet anders. In een havenstad zoals Den Helder is, zegt dat immers bitter weinig. Bovendien zegt betrokkenheid van die persoon absoluut niet dat ook mijn cliënt bij het voorval betrokken is geweest.

Ik vraag u dan ook mijn cliënt bij gebrek aan bewijs vrij te spreken."

29. Uit de inhoud van de gebezigde bewijsmiddelen volgt dat het hof ten aanzien van de feiten 2, 3 en 4 het volgende heeft vastgesteld. Nadat verzoeker en [betrokkene 4] - een man met opvallende tatoeages op zijn borst - een "fles Baco" hadden gedronken, zijn zij samen in Den Helder op pad gegaan, waarbij zij vanaf de Beatrixstraat via de Zuidstraat naar de Binnenhave zijn gelopen (bewijsmiddelen 10 en 11).

Toen verzoeker en [betrokkene 4] op de Zuidstraat - de voor hen onbekende - [betrokkene 2] tegenkwamen, hebben zij hem zonder aanleiding bij zijn jas vastgepakt, begonnen zij te duwen en te trekken en probeerden zij hem te tackelen. Op een gegeven moment viel [betrokkene 2] op de grond, waarna verzoeker hem twee schoppen tegen zijn hoofd heeft gegeven (bewijsmiddelen 3, 4 en 5; feit 2).

Vervolgens zijn verzoeker en [betrokkene 4] verder gelopen naar de nabijgelegen Weststraat, alwaar zij [betrokkene 3] tegenkwamen. Nadat verzoeker aan [betrokkene 3] - die verzoeker kende - had gevraagd hem zijn jas te geven, probeerden zij zijn jas af te pakken en probeerde verzoeker hem te tackelen. [Betrokkene 4] heeft [betrokkene 3] met een plastic colafles tegen zijn mond geslagen, als gevolg waarvan [betrokkene 3] op de grond is gevallen. Verzoeker is op [betrokkene 3] gesprongen en heeft hem met twee vuisten in zijn beide zijden en in zijn buik geslagen, waarna verzoeker en [betrokkene 4] [betrokkene 3] in zijn buik hebben geschopt. Ten gevolge van deze vechtpartij heeft [betrokkene 3] schrammen aan de rechterzijde van zijn hals, een dikke bovenlip met een klein wondje aan de binnenzijde en bloed bij het tandvlees van één van zijn voortanden opgelopen (bewijsmiddelen 6, 7 en 8; feit 3).

Daarna zijn verzoeker en [betrokkene 4] doorgelopen in de richting van de nabijgelegen Keizersgracht, alwaar zij - de voor hen onbekende - [slachtoffer 1] tegenkwamen. Zonder enige aanleiding heeft [betrokkene 4] zijn arm om de nek van [slachtoffer 1] gedaan, waarbij deze een klap heeft gekregen. [Betrokkene 4] heeft [slachtoffer 1] met zijn linkerarm om zijn nek gegrepen en hem met zijn rechtervuist vol op zijn mond geslagen (bewijsmiddel 9; feit 4).

33. De bestreden uitspraak houdt ten aanzien van de oplegging van de maatregel het volgende in:

"Oplegging van maatregel

De rechtbank Alkmaar heeft de verdachte - ten aanzien van het onder 1 primair, 2 subsidiair, 3 primair en 4 primair tenlastegelegde - de maatregel tot plaatsing in een inrichting voor stelselmatige daders voor de duur van twee jaren opgelegd zonder aftrek van voorarrest.

Tegen voormeld vonnis is namens de verdachte hoger beroep ingesteld.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat - ten aanzien van het onder 1 primair, 2 subsidiair, 3 primair en 4 primair tenlastegelegde - de verdachte dezelfde maatregel zal worden opgelegd en dat de vordering van de benadeelde partijen overeenkomstig de beslissing van de rechtbank wordt toegewezen.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen maatregel bepaald op grond van de ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en gelet op de persoon van de verdachte.

Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan verduistering van een auto. Verdachte heeft een door hem van aangeefster geleende auto, in plaats van hem dezelfde avond terug te geven, een paar dagen later naar de sloop gebracht en 100,- euro geïncasseerd. Daardoor heeft hij het vertrouwen van aangeefster beschaamd en haar ergernis en schade berokkend.

Voorts heeft verdachte heeft zich tezamen met een ander, na fors alcoholmisbruik, schuldig gemaakt aan openlijke geweldpleging tegen drie personen. Zij hebben onder meer zonder enige aanleiding de slachtoffers vastgepakt en vastgehouden en tegen het gezicht/lichaam geslagen en gestompt en (met geschoeide voet) geschopt en getrapt. Dit moet voor de slachtoffers zeer beangstigend zijn geweest en is aan betrokkenen pijn/letstel en schade toegebracht. Feiten als de het onderhavige versterken gevoelens van onveiligheid en angst in de samenleving. Verdachte heeft laatst genoemde delicten gepleegd op de dag dat zijn voorlopige hechtenis was geschorst om hem in de gelegenheid te stellen zich de volgende dag te melden bij [A] in [plaats] in verband met zijn verslaving.

Blijkens een op naam van de verdachte gesteld Uittreksel Justitiële Documentatie van 15 oktober 2007 is verdachte vele malen voor misdrijven veroordeeld.

Met betrekking tot de persoon van de verdachte heeft het hof kennisgenomen van de omtrent verdachte uitgebrachte rapporten, te weten:

- een vroeghulp interventierapport van de Brijder Verslavingszorg van 27 november 2006, opgemaakt door M.J. ten Cate, reclasseringswerker en K. Mulder, kwaliteitscoördinator;

- een vroeghulp interventierapport van de Brijder Verslavingszorg van 14 december 2006, opgemaakt door S. Wanningen, reclasseringswerker en K. Mulder, kwaliteitscoördinator;

- een voorlichtingsrapport van de Brijder Verslavingszorg van 15 februari 2007, opgemaakt door R.A.W. Kaarman, casemanager GAVO en K. Mulder, kwaliteitscoördinator;

- een voorlichtingsrapport van de Brijder Verslavingsreclassering van 16 augustus 2007, opgemaakt door L. Zwier, reclasseringswerker en A.D.M. Truijens, teammanager.

Voormeld voorlichtingsrapport van 16 augustus 2007 houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als conclusie:

[Verdachte] is een 29-jarige man die bekend staat als stelselmatige dader. Betrokkene is vijftien jaar verslaafd aan harddrugs, hij geeft opnieuw aan hier hulp bij te willen. Het alcoholgebruik ervaart hij zelf niet als een probleem, wij denken echter dat er sprake is van problematisch alcoholgebruik. Door het middelengebruik pleegt hij delicten en zijn de contacten met familie verslechterd, heeft hij geen werk, geen eigen huisvesting, zijn er schulden en contacten in het drugs- en criminele circuit. Ondanks enkele aanmeldingen en opnamen in de verslavingszorg, lukt het [verdachte] niet een behandeling af te maken of uit gebruik van verslavende middelen te blijven. Vanaf 1998 heeft betrokkene vele hulpverleningsmogelijkheden aangeboden gekregen en hij is er tot op heden niet is geslaagd zijn gedrag te veranderen. De kans op recidive blijft onverminderd groot.

Voormeld voorlichtingsrapport van 16 augustus 2007 houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als advies:

Wij adviseren het gerechtshof betrokkene een ISD maatregel op te leggen. Wanneer er tot eerder genoemde maatregel wordt overgegaan, adviseren wij een toetsingsmoment in te bouwen.

Voorts blijkt uit de voormelde rapportages onder meer dat de verdachte meermalen in de gelegenheid is geweest zich bij [A] te laten behandelen, maar dat hij geen van die behandelingen heeft afgemaakt.

Op grond van het vorenstaande is duidelijk dat de kans op recidive groot is en dat die mede wordt bepaald door de verslaving aan verdovende middelen en problematisch alcoholgebruik. Gezien de inhoud van de hiervoor genoemde rapporten en de verklaring van de getuige/deskundige ter terechtzitting is het hof van oordeel dat een ambulante behandeling of een verplicht reclasseringscontact geen waarborgen biedt voor de beëindiging van de recidive van de verdachte en voor een oplossing van zijn verslavings- en alcoholproblematiek.

Voor de door verdachte gepleegde feiten is voorlopig hechtenis toegelaten, terwijl ze zijn begaan nadat in de vijf jaren daaraan voorafgaand tenminste driemaal een vrijheidsbenemende straf is opgelegd en ten uitvoer gelegd. Op grond van het vorenstaande en nu de veiligheid van personen en goederen het opleggen van de maatregel eist, zal het hof de maatregel opleggen tot plaatsing van verdachte in een inrichting voor stelselmatige daders. Het hof is voorts van oordeel dat, gelet op de ernst van de problematiek, een plaatsing voor de duur van twee jaren, zonder aftrek van voorarrest, noodzakelijk is voor de behandeling van de verdachte en om de gewenste resocialisatie van de verdachte te kunnen bewerkstelligen.

Het hof acht termen aanwezig om te bepalen dat binnen zes maanden na het onherroepelijk worden van deze uitspraak een tussentijdse beoordeling, als bedoeld in artikel 38s, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht, zal plaatsvinden."

34. Bij de stukken van het geding bevindt zich een uittreksel justitiële documentatie van 15 oktober 2007 betreffende verzoeker. Dit uittreksel houdt ten aanzien onherroepelijke veroordelingen tot vrijheidsbenemende straffen, welke volledig ten uitvoer zijn gelegd, in de vijf jaren vóór 12 december 2006 (de dag waarop de feiten 2, 3 en 4 zijn begaan) wegens misdrijven het volgende in:

(i) De politierechter in de rechtbank te Alkmaar heeft verzoeker bij vonnis van 6 april 2005 veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes maanden, waarvan drie maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren. Dit vonnis is op 21 april 2005 onherroepelijk geworden en is volledig ten uitvoer gelegd.

(ii) De politierechter in de rechtbank te Alkmaar heeft verzoeker bij vonnis van 12 oktober 2005 veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee maanden, waarbij tevens de tenuitvoerlegging is gelast van de voorwaardelijke gevangenisstraf van drie maanden die is opgelegd bij het hiervoor onder i genoemde vonnis. Dit vonnis is op 12 oktober 2005 onherroepelijk geworden en is - blijkens een handgeschreven aantekening - volledig ten uitvoer gelegd.

(iii) De politierechter in de rechtbank te Amsterdam heeft bij vonnis van 28 september 2004 verzoeker veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie weken. Dit vonnis is op 13 oktober 2004 onherroepelijk geworden en is - blijkens een handgeschreven aantekening - volledig ten uitvoer gelegd.

(iv) De rechtbank te Alkmaar heeft bij vonnis van 4 augustus 2004 verzoeker veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes maanden. Dit vonnis is op 18 januari 2005 onherroepelijk geworden en is volledig ten uitvoer gelegd.

(v) De politierechter in de rechtbank te Alkmaar heeft bij vonnis van 4 oktober 2004 verzoeker veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee weken. Dit vonnis is op 19 oktober 2004 onherroepelijk geworden en is volledig ten uitvoer gelegd.

(vi) De rechtbank te Alkmaar heeft bij vonnis van 19 augustus 2003 verzoeker veroordeeld tot een gevangenisstraf van vier maanden. Dit vonnis is op 3 september 2003 onherroepelijk geworden en is - blijkens een handgeschreven aantekening ("22/5/03 tot 19/9/03") - volledig ten uitvoer gelegd.

(vii) De politierechter in de rechtbank te Arnhem heeft bij vonnis van 13 februari 2002 verzoeker veroordeeld tot een gevangenisstraf van één week. Dit vonnis is op 13 februari 2002 onherroepelijk geworden en is volledig ten uitvoer gelegd.

(viii) De politierechter in de rechtbank te Arnhem heeft bij vonnis van 7 mei 2002 verzoeker veroordeeld tot een gevangenisstraf van twee maanden. Dit vonnis is op 7 mei 2002 onherroepelijk geworden en is volledig ten uitvoer gelegd.

(ix) De politierechter in de rechtbank te Utrecht heeft bij vonnis van 14 maart 2002 verzoeker veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie maanden, waarvan één maand voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren. Dit vonnis is op 29 maart 2002 onherroepelijk geworden en is volledig ten uitvoer gelegd.

35. Art. 38m, eerste lid, Sr luidt als volgt:

"De rechter kan op vordering van het openbaar ministerie de maatregel opleggen tot plaatsing van een verdachte in een inrichting voor stelselmatige daders, indien:

1°. het door de verdachte begane feit een misdrijf betreft waarvoor voorlopige hechtenis is toegelaten;

2°. de verdachte in de vijf jaren voorafgaand aan het door hem begane feit ten minste driemaal wegens een misdrijf onherroepelijk tot een vrijheidsbenemende straf of maatregel, een vrijheidsbeperkende maatregel of een taakstraf is veroordeeld, het feit is begaan na tenuitvoerlegging van deze straffen of maatregelen en er voorts ernstig rekening mede moet worden gehouden dat de verdachte wederom een misdrijf zal begaan, en

3°. de veiligheid van personen of goederen het opleggen van de maatregel eist."

44. Blijkens het proces-verbaal van de terechtzitting in hoger beroep van 21 december 2007 is de benadeelde partij [benadeelde partij 1] aldaar niet verschenen en heeft de raadsman van verzoeker aldaar het woord tot verdediging gevoerd aan de hand van de door hem overgelegde pleitnotities. Deze pleitnotities houden ten aanzien van de vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] het volgende in:

"Vorderingen benadeelde partij [benadeelde partij 1]

In eerste instantie heft mevrouw [benadeelde partij 1] een vordering ingediend ad. 2455.-. Die vordering is geenszins onderbouwd. Er staan spullen op vermeld die niet op de goederenlijst bij de aangifte staan vermeld. Er wordt een bedrag van € 200,- genoemd dat überhaupt niet wordt gespecificeerd. Er zijn geen bonnetjes van de spullen bijgevoegd, er wordt niet vermeld of de verzekering een deel heeft uitbetaald, de dagwaarde van de gestolen auto blijkt nergens uit. Over de zonnebrillen, het gereedschap en de radio cd/speler wordt in de aangifte niet gerept. Bovendien mag worden aangenomen dat in de nieuwe

auto ook een radio zit. Tevens blijkt niet of de nieuwe auto gelijkwaardig is of een veel duurder model.

In hoger beroep zou de hoogte van de vordering blijkens een schrijven van het parket zijn gematigd tot € 650,-. Echter, dit bedrag wordt op geen enkele wijze onderbouwd.

Ik verzoek u dan ook de vordering niet-ontvankelijk te verklaren dan wel af te wijzen wegens onvoldoende feitelijke onderbouwing."

45. Het hof heeft de vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] toegewezen tot een bedrag van € 650,-. Het bestreden arrest houdt dienaangaande onder het hoofd "vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 1]" het volgende in:

"De benadeelde partij als bedoeld in artikel 51a van het Wetboek van Strafvordering heeft zich overeenkomstig artikel 51b van dat Wetboek in het onderhavige strafproces gevoegd met een vordering tot vergoeding van door haar geleden schade als gevolg van het aan verdachte onder 1 tenlastegelegde.

Een gedeelte van de vordering is in eerste aanleg toegewezen. De benadeelde partij is voor het overige niet-ontvankelijk verklaard in haar vordering.

De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep op de voet van artikel 421, derde lid, van het Wetboek van Strafvordering gevoegd met een vordering van EUR 650,- zoals aan haar in eerste aanleg is toegewezen.

De verdachte heeft deze vordering betwist.

Het hof is van oordeel dat de vordering van de benadeelde partij - voor zover in hoger beroep aan de orde - van zo eenvoudige aard is, dat deze zich leent voor behandeling in deze strafzaak. Vast is komen te staan dat de benadeelde partij als gevolg van het onder 1 bewezengeachte strafbare feit rechtstreeks schade heeft geleden.

De vordering van de benadeelde partij - voor zover in hoger beroep aan de orde - zal dan ook tot na te melden bedrag worden toegewezen."

De Procureur-Generaal

bij de Hoge Raad der Nederlanden

1 Ook in eerste aanleg heeft de rechtbank deze verklaring voor het bewijs gebezigd.

2 Vgl. HR 22 november 2005, LJN AU1993, NJ 2006, 219, m.nt. Sch en Van Dorst, Cassatie in strafzaken, 6e, p. 169-171.

3 Vgl. HR 16 oktober 2007, NS 2007, 409, HR 3 oktober 2006, LJN AX7487, NJ 2006, 550, rov. 5.5 en HR 5 april 2005, LJN AS7592.

4 Proces-verbaal van verhoor van de politie van 26 november 2006, nummer LJN PL1000/06-263574, opgemaakt door de opsporingsambtenaar A.B. Reitsma.

5 Proces-verbaal van verhoor van de rechter-commissaris van 28 november 2006, betreffende de rechtmatigheid van de inverzekeringstelling en de vordering tot inbewaringstelling.

6 Pleitnotities p. 1.

7 Op de terechtzitting in eerste aanleg heeft de raadsman van verzoeker aangevoerd dat feit 1 wettig en overtuigend kan worden bewezen.

8 Vgl. HR 9 mei 2006, LJN AV4091, HR 3 december 2002, LJN AE9168, NJ 2003, 622 en HR 24 oktober 1989, NJ 1990, 256.

9 Vgl. HR 18 november 2008, nr. 07/10823 (niet gepubliceerd, art. 81 RO).

10 Vgl. HR 24 maart 2009, LJN BH5189.

11 Vgl. HR 23 januari 2007, LJN AZ3888, NJ 2007, 84.

12 Vgl. HR NJ 2003, 622.

13 Nu bewijsmiddel 1 een - ongeoorloofde - gedenatureerde verklaring bevat (zie bespreking middel 1), kan voor deze vaststellingen van het hof enkel worden geput uit bewijsmiddel 2.

14 Vgl. HR LJN BH5189.

15 Het hof heeft onder het hoofd "oplegging van maatregel" onder meer het volgende overwogen: "Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan verduistering van een auto. Verdachte heeft een door hem van aangeefster geleende auto, in plaats van hem dezelfde avond terug te geven, een paar dagen later naar de sloop gebracht en 100,- euro geïncasseerd."

16 Vgl. HR 1 april 2003, LJN AF3121, NJ 2003, 553, rov. 3.3. en HR 27 juni 2000, LJN ZD1915, NJ 2000, 580.

17 Vgl. HR 11 april 2006, LJN AU9130, NJ 2006, 393, m.nt. YB, rov. 3.8.1.

18 Vgl. HR NJ 2006, 393, rov. 3.8.2 onder (i).

19 Het hof heeft de op 15 december 2006 bij de politie afgelegde verklaring van [slachtoffer 1] als bewijsmiddel 9 voor het bewijs gebezigd.

20 Vgl. HR 18 november 2008, LJN BG4432, NJ 2009, 118, m.nt. JR, HR 13 november 2007, nr. 00423/07 (niet gepubliceerd), HR 29 mei 2007, LJN BA1631 en HR 30 mei 2006, LJN AV6203.

21 Vgl. HR 18 december 2007, LJN BB9837, HR 29 mei 2007, LJN BA2549, NJ 2007, 328, HR 13 maart 2007, LJN AZ4109, NJ 2007, 222, m.nt. PMe en HR 14 november 2006, LJN AY8975, NJ 2007, 221, m.nt. PMe.

22 Vgl. HR NJ 2007, 328. In deze zaak oordeelde de Hoge Raad dat het hof met zijn oordeel dat aan alle in art. 38m Sr genoemde voorwaarden is voldaan in samenhang met zijn daaraan voorafgaande overwegingen omtrent de door de verdachte gepleegde reeks feiten veroorzaakte schade en overlast en omtrent de recidivekans, in voldoende mate blijk heeft gegeven zich ervan te hebben vergewist dat de in art. 38m, eerste lid onder 3º, Sr genoemde voorwaarde is vervuld.

23 Vgl. HR 3 oktober 2006, LJN AW3559.

24 Vgl. HR 17 juni 1997, DD 97.301.

25 Vgl. HR 21 maart 2006, nr. 00338/05 (niet gepubliceerd) en HR DD 97.301.

26 Vgl. HR 18 november 2008, LJN BG1596, NJ 2009, 292, m.nt. PMe. Anders dan de Hoge Raad merkt Mevis in zijn noot onder dit arrest op dat te verdedigen valt dat de rechter die, als sanctieopleggende rechter, op grond van art. 38s Sr bij het opleggen van de maatregel ambtshalve gelast dat een tussentoets nodig is, die tussentoets ook zelf moet uitvoeren. Dat heeft volgens hem ook te gelden voor het geval het gerechtshof de ISD oplegt en ambtshalve een tussentoets beveelt.